Zeki Ama Saplantılı
Thomas BrownSözler ve Alıntılar
Ergen ve yetişkinlerin uyku düzenleriyle ilgili yapılan araştırmalar, DEHB'ye sahip olanların (%26) olmayanların (%12) sayısının iki katından daha çok uyku sorunu olduğunu ortaya koymuştur. Bu yaş grubundaki çoğu DEHB sahibi kişi, gece geç saatlere kadar ayakta durmasının nedeninin, bunu istedikleri ya da buna zorunlu olduklarından dolayı olmadığını, iyice yorulmazlarsa beyinlerini kapatamayıp bir sürü şey düşünmekten kendilerini alıkoyamadıklarını belirtmişlerdir. Uykuya daldıklarında ise bu genç insanların çoğu, ne kadar uyuduklarından bağımsız bir biçimde, alarmın çalmasına tepki veremeyecek derecede sesli uyumaktadırlar. Genelde sabahki işler için ya geç kalırlar ya da kalkmayı beceremezler. Uyku düzeni ve tetikte olma durumu, birçok ergen ve genç yetişkin için sorun olsa da, özellikle DEHB'si olanlarda daha da büyük problemlere yol açmaktadır.
Sayfa 198 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu
Gizli Sosyal Endişe
Sosyal endişenin, utangaçlığın daha yoğun bir biçimi olan bir tip fobi olduğunu açıkladım. Kişi birçok şeyden endişe duymasa da tanımadığı kişilerle iletişime geçerken aşırı derecede gerginleşip bu tip ilişkileri önleme çabası içerisinde olur. Bu tip sosyal endişe sahipleri, başkalarına garip ya da aptalca görünecekleri düşüncesiyle, aşırı derecede gerilirler. Kaçmalarının mümkün olmadığını düşündükleri utanma hissinden, bu türden ilişkileri olabildiğince önleyerek kurtulmaya çalışırlar. Çekindikleri sosyal durumların içerisine itilmedikçe, sanki köpek fobisi olan birisinin köpeklerin olmadığı ya da köpekle karşılaşmayı beklemediği bir ortamda olması gibi, endişe belirtisi göstermezler.
Sayfa 199 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu
İtiraf ediyorum;
Her gün bilgisayar karşısına oturup kendime "Tamam artık başlayacağım. İlerlemem gerekiyor" diyorum, ancak bir anda bir web sayfası açıp geç saatlere kadar başka işlerle uğraşıyorum. Sonrasında yatağa gidiyor ve belki yarın diyorum.
Sayfa 206 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu
Derslerde seyrek not almasına rağmen, önceden ilan edilen testlerde genellikle Eric çok yüksek notlar alıyordu. Söylediğine göre, genelde sınıfta bilgisayarından internete bağlanıp, özellikle de hocanın canlı ve ilgi çekici olmadığı durumlardaki sıkıntısını atabilmek için, gezinip oyunlar oynamasına rağmen, hocasının dediklerini hatırlamada oldukça iyiydi. Uzun okuma metinleri Eric için çok zorlayıcıydı ve çok ender olarak bir seferde on beş dakikadan fazla bir yazı ya da romana odaklanabiliyordu.
Sayfa 61 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu
Liseden Üniversiteye Geçişte Yaşanan Sıkıntılar
Ergenlerin aile fertlerine ya da birbirlerine söylediklerinin aksine, özellikle DEHB sahibi birçok öğrenci için liseden üniversiteye geçiş oldukça zordur. Özellikle lise sonrası eğitim için evden ayrılanlar için, yalnızca yaşadıkları yer ve beraber oldukları kişilerde değil, neredeyse yirmi yıldır süregelen günlük yaşam alışkanlıklarında da ani bir değişim olmaktadır.
Pek çok genç, kimi zaman aşırı, hatta gereksiz şekilde olan; ne zaman eve geleceği, ne zaman uyuyacağı ve uyanacağı, ne yediği ya da yemediği, alkol ya da sigara kullanıp kullanmadığı, nasıl giyindiği, ödevlerini yapıp yapmadığı, okula ya da başka işlere zamanında yetişip yetişemediği, beraber zaman geçirdiği arkadaşları, bilgisayarda ne seyrettiği, aldığı notlar, odasını düzenli ve temiz tutup tutmadığı, diğer aile fertlerine yeteri derecede kibar ve yardımsever davranıp davranmadığı gibi konulara karışıldığı için, evden ayrılıp özgür olacakları günü iple çekerler.
Üniversite kampüsüne ayak basıldığı anda, bu tip günlük beklenti ve kısıtlamalar bir anda son bulur. Öğrenciler genelde bu yeni, özgür hayatı sever ve çoğu bununla yaşamayı becerir. Ancak, zamanını ayarlama, işleri öncelik sırasına koyma, kendini idare edebilme gibi konularda yeterince becerisi olmayanlarda, bilindik aile yapısının daha önce benzeri görülmemiş bir biçimde ortadan kalkması, problemli bir boşluk hissine ve günlük hayatı idame ettirmede sıkıntılara yol açmaktadır.
Sayfa 196 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu
DEHB'si olan kişiler;
Yolun ancak en sonunda meyvesini alabilecekleri işler için yeterli derecede güçlü ve tutarlı bir motivasyon hissetmeleri genellikle çok zordur. Bugün yapılacak iş içerik olarak onlara ilginç gelmiyorsa ileride sağlam getirisi olması muhtemel bu tip işlere başlama ve çabayı devam ettirmede çok zorlanırlar.
Sayfa 63 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu
Pek çok insan, genelde stresli durumlardan kaynaklı yaşadığı yoğun acılara ve sürekli aynı şeyi hatırlayıp hayattaki başka şeylere odaklanamamaya eninde sonunda dur diyebilse de DEHB hastaları genelde ıstıraplarla beraber azimli bir biçimde kaygılı olmaya devam ederler. Bir dizi çalışma, DEHB sahibi olanların kısa süreli hafızaları ile ilgili yaşadığı problemler dolayısıyla aynı anda birden fazla olayı ya da endişe durumunu akıllarında tutamadıklarını göstermektedir. Kısa süreli hafıza kapasiteleri sınırlı olduğundan, umut verici anıların akılda kalması daha zor olmakta ve bu yüzden depresif düşüncelere karşı hafifletici ya da karşı argümanların geliştirilmesi mümkün olmamaktadır.
Sayfa 213 - ODTÜ Yayıncılık - Çeviri: Deniz İlalan - I. Basım, 2015Kitabı okudu