Avrupa nereden başlar? Haritanın verdiği cevaba kanmayanlar için bu bir meseledir. André Suares’e göre Avrupa'yı Adriyatik kıyılarından başlatmak lazımdır; Valéry'ye göre İskenderiye ve bizim İzmir de, Marsilya ve Atina kadar Avrupalıdırlar. Değil mi? Bu kıyılar da ötekiler kadar Avrupa medeniyetinin ana sütü Akdeniz'i içiyorlar. Fakat Victor Hugo için İspanya bile Avrupa değildi.
Ben biraz da kendimce bu münakaşaya nihayet vermek için yola çıkıyorum. Yalnız kıta olarak değil, kafa olarak da Avrupa nereden başlar? Dirseklerim parmaklığa dayanmış, gözlerim İstanbul minarelerinin son hilallerini eriten mesafeye dalarken şahsi birçok meseleler arasında bu da var. Peşine düştüğüm Avrupa'yı külçe hâlinde nerede yakalayacağım? Yunanistan'da mı? Adriyatik kıyılarında ve nihayet Venedik'te mi?
Sayfa 60 - Ötüken Neşriyat