Yedikıtadan...
...Sultan Birinci Ahmed devrini anlattığı tarih kitabının girişinde, Osmanlı padişahları için şöyle der bu zat:
Bilad-ı küfrü fethedip tamâmet Gaza etti bular bî-hadd ü gâyet
Resûlün sünnetin edip ikâmet Bulardır ehl-i sünnet hem cemâat
Muhassal şer' u dîn bunlarla kâim Oluptur, ola yâ Rabb böyle dâim
Bahsini ettiğimiz ve şiirinden misal verdiğimiz kişi; Mustafa Safi Efendi, bir imam. Ama sıradan bir imam değil; imâm-ı sultânî yani padişahın imamı. Bu makama da sağlam imanı, sahih itikadı, derin ilmî bilgisi, edebiyata ve makam ilmine vukufiyeti ve sesinin güzelliği göz önünde bulundurularak getirilmiş.
Babası, seyyid ünvanıyla tanınan İbnülemin Mahmud Kemal İnal'ın şahsiyetinin olgunlaşmasında, tasavvuf ehli olmasının katkısı büyüktür. Nakşibendî tarikatının Halidiyye koluna mensup olan İnal'ın hafızası ve hitabet kudreti, pek çok tarihî şahsiyetin onun konağındaki sohbet meclisine teşrifine vesile oldu. Darü'l- Kemal'deki bu meclise ilim, siyaset, edebiyat ve sanat camiasından pek çok kişi katılırdı. İşte onlardan birkaçı: Sait Halim Paşa, Münif Paşa, Ali Emirî Efendi, Mehmet Akif, Süleyman Nazif, Abdülhak Hamit, Yahya Kemal, M. Fuad Köprülü, Ahmet Hamdi Tanpınar, Hasan Ali Yücel, Hüseyin Vassaf, Osman Nuri Ergin, Hattat Halim Özyazıcı, Mükrimin Halil Yinanç, Cavit Baysun, Nurullah Pertev, Süheyl Ünver, Hakkı Tarık Us...
Sarayşehir
Medînetüzzehrâ'da, önce saray inşa edilmiş, daha sonra şehrin alt kısmına büyük cami, hanlar, çarşılar ve hamamlar yaptırılmıştır. Daha sonra beytülmâl, divanlar (devlet daireleri), darphane ve diğer bazı kurumlar da şehre taşınmıştır.
Kuruluş Devrinden Beri Dua Orduları Vardı
Yine bu dua ve hatimler yapılırken, günahsız çocukların bulundurulmasının talep edilmesi dikkate şayandır. Buradaki amacın, günahsız sabilerin, yapılan dua ve hatimlere iştirak ederek "Amin" demeleri sureti ile bu ibadetlerin Rabbimiz tarafından kabulüne vesile kılınmak istenildiği anlaşılmaktadır.
Hususiyetle Manevi Tedbirler Alına!
Sefere çıkan ordunun zaferle dönmesi için cephede verilen mücadeleden çok daha fazlası seccadede; hatimlerle ve göz yaşları ile can-ı gönülden yapılan dualarla veriliyordu...