Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.37.26
Levent Göven
Levent Göven
@lgoven
590 okur puanı
Ocak 2017 tarihinde katıldı
Dili ve üslubuyla okuyan, tanıyanların bildiği Reşat Nuri. Tabiî ki Türkçenin en iyilerinden. Dili günümüz için biraz eski. Çok okumamış olanların sık olmasa da sözlüğe ihtiyacı olabilir. Hikâye zamanın edebiyatında (Ki Batı edebiyatında da çok örneğin var.) klasik bir durumla başlıyor. Genç bir adam geçimini sağlamak için çocuklarına ders verdiği zengin evin hanımına âşık oluyor ve aşkı karşılık buluyor. Devam eden olaylarda kadının onurunu kurtarmak için yaptığı, hayatının kalanı boyunca silinmeyecek bir şekilde damgalanmasına yol açıyor. Asıl anlatı zaten daha sonrası. Yaşamı boyunca kendi uydurduğu bu suçun yüküyle yaşamak zorunda kalıyor. Damgalanması, ki kendi kendine, hikâye boyunca bir leitmotif olarak da çok iyi kullanılmış. Âşık olduğu kadının onurunu kurtarmak için yaptığı, çocukluğundan kalma, geçmişe ait bir hikâyenin, belki de sadece rivayet, kendi hayatındaki tezahürü olarak da kullanılmış. Ayrıca yazar anlatı boyunca bir yandan da, dürüstlük, suç, ceza, af, bir hatanın hayat boyu sürmesi, tüm hayatı etkilemesi, insanın bir kez damgalandıktan, hakkında bir şaibe oluştuktan sonra bundan hiçbir zaman kurtulamayışını da incelemiş, sorgulamış.
Çok yetersiz ve cılız buldum. Yazar sanırım konuya çok uzak, alanda bilgisiz okura bir ön bilgi, hazırlık olarak düşünmüş çalışmasını. Eleştiri kuram ve yöntemleri üzerine ancak sözlük karşılığı olabilecek kadar kısa ve özet halde bilgiler verip, daha çok ele aldığı eleştiri yöntemine göre, ele aldığı bir edebiyat eserini incelemeye çalışarak uygulama üzerinden yöntemi tanıtmaya çalışmış. Ancak bu kadar sığ bir inceleme konu hakkında bilgi vermekten çok kafa karıştırıcı olmuş. Basit anlatma çabası yer yer ifadelerini karmaşık ve anlaşılmaz kılmış. Amacına ulaşmak için seçtiği yol tam aksi istikamete götürmüş yazarı. Hatta bazı cümleler ciddi derecede bozuk ve anlamsız. Bir dilcinin anlatmak işinde bu denli yetersiz olması şaşırtıcı. Okumak zaman kaybı oldu. Konuyla ilgilenenlere tavsiye etmeyeceğim bir kitap.
Kitap sekiz hikâye içeriyor. Tüm hikâyeler aynı kasabada, aynı günlerde geçiyor. Hikâyelerin yaşandığı günlerde, söz konusu kasabada, yurt dışından gelen bir toz bulutu her şeyi sarıya boyuyor. Toz bulutunun ardından deprem oluyor. Her hikâyede toz bulutu kötüye yoruluyor. Depremin ardından da toz bulutu depremin habercisi sayılıyor. Sanırım yazar deprem üzerinden tüm hikâyeleri birbirine bağlamaya çalışmış. Ancak olmamış. Deprem hikâyeler üzerinde çoğunlukla etkisiz. Yaşananlar deprem olmasa da aynı şekilde gerçekleşecek gibi. Bazı hikâyelerde etken faktör olarak kullanılmış. Bir hikâyede deprem olmadan anlatı bitiyor. Birinde de depremden önce toz bulutu yok. Olayların aynı kasabada yaşanması da birbirine bağlamamış. Depremde yıkılan tek bina üzerinden bir bağ kurmak mümkün ancak her hikâyede değil. Yalnız son hikâye bir bağlantılar kurma çabası olmuş. O da tüm hikâyeleri içine almıyor. Ayrıca bu son hikâye diğerlerinden farklı olarak çok abartılı, fantastik, gerçek olma ihtimali hiçe yakın. Diğer anlatılanlar küçük bir kasabada, sıradan insanların başına gelebilecek olaylarken son hikâye bunlara çok uzak, çok aykırı. Olayları bağlamak için yazar başka öykü mü kuramadı, benim anlamadığım bir amaçla özellikle mi böyle yazdı bilemiyorum. Dili sade, hatta basit denebilir. Anlatılanlara, kişilere ve türe uygun. Azıcık zorlamaya kalkışılan birkaç cümlede cümle kurulum hataları yapılmış.
Okur Takip Önerileri
Çok beğendiğim, çok yararlandığım bir kitap oldu. Özellikle dili, üslubuyla. Bu tür kitaplar genellikle kendi diliyle (jargonuyla) yazılır ve terminolojiye yabancı olanlar için anlaması zor olabilir. Jale Parla genel okur kitlesine hitap eden, kolay bir anlatım tercih etmiş. Biraz ilgilenen güçlük çekmeden anlayabilir. Roman tekniklerini, akımlarını bilinen romanlar ve yazarlardan somut örneklerle, ayrıntılı açıklamalarla çok iyi anlatmış. Romanı hem yazar, hem okur, hem eleştirmen bakışıyla incelemiş. Roman nasıl okunur, okurken ne aranır, nasıl incelenir, hem dil, hem sanatsal açıdan, hem de teknik açıdan ayrıntılandırmış. Romanın tarihî gelişimini de aktarmış. İlgilisinin yararlanacağı bir kitap, tavsiye ederim.
Diğer kitapları ve işlerine bakılırsa yazar aslen kişisel gelişimci. Bu kitapta da bir kişisel gelişim konusunu roman olarak yazmak istemiş. Teknik olarak bakarsak bu bir roman mı? Evet demek zor. Ama gayet iyi hikâyeleştirilmiş. Edebiyatçı olmayanlar başka bir alandaki işlerini romanla halletmeye çalıştığında genelde başarılı olamıyorlar. Bu
Çok ayrıntılı ve kapsamlı bir çalışma olmuş. Üzerinde uzun zaman emek verilmiş. Geniş bir kaynak taraması yapıldığı kaynakça ve dipnotlardan anlaşılıyor. Alanında ciddi bir kaynak olacak, büyük bir açığı kapatacak iyi bir kitap. Modern Türk şiiri üzerine hem ayrıntılı bilgi veren hem de yazarın görüşlerini aktaran bir eser. Şiir üzerinden yakın tarihimizdeki sosyal, toplumsal, politik değişimi de konuyla ilgisi oranında irdeliyor. Dili daha sade olabilirdi. Genel okur için pek kolay değil. Hatta yer yer, özellikle uzun cümlelerde, anlaşılmaz, hatalı ifadeler var. Karmaşık ve alışılmadık ifadeler bazen anlam muğlaklığına neden oluyor. Konuyla özel olarak ilgenenler için yararlı bir çalışma.
Çok kapsamlı ve geniş bir Türk Tiyatro Tarihi çalışması olmuş. Anonim bir eser. Büyük bir açığı kapatacağından eminim. Her bölümü başka bir araştırmacı yazmış. Hâliyle bir dil ve yöntem birliği yok. Bu sebeple de tekrar eden bilgiler var. Tekrar eden bilgilerde, farklı kaynaklara dayanan, çelişkilere rastlanıyor. Tarihsel tutarsızlıklar göze batıyor. Bazı bölümleri yazanların bu tür bir çalışmayı gerçekleştirecek bilgi ve tecrübeden yoksun olduklarını sanıyorum. Bu tür bir eserin asgari teknik gereklerini yerine getiremeyenler var. Bazı yazarlar çok dağınık yazmış. Bilgileri düzgün sıralayamamış. Tarihsel akışı takip edememişler, karışık anlatmışlar. Bazıları da kendi konularının dışına çıkıp dağıtmış. Yine de ilgilisi için ansiklopedi olarak el altında bulundurulması gereken ve araştırmacıların çok yararlanacağı bir iş çıkmış ortaya.
Çok ilginç bir kitap. Edebiyatçılarımız hakkında genelde işleri dışındaki ilgi çekici olayları aktarıyor. Verilen bilgiler fısıltı gazetesi, dedikodu şeklinde değil hep bir kaynağa dayandırılarak aktarılmış. Çalışma için ciddi bir araştırma ve arşiv taraması yapıldığı belli. Kitabın alt başlığı 'Edebiyatımızın Siyasetle İmtihanı' kitabın tamamı için geçerli değil. Sadece bir bölümde edebiyatçıların siyesetle ilgileri, milletvekillikleri, bakanlıkları, diplomatlıkları anlatılmış. Alt başlık yanıltıcı olmuş. Kitabın adında yer alan 'sürgün, intihal ve intihar' dan ikisi tamam ama intihar nerede bilmiyorum. Özellikle Necip Fazıl' ın Para adlı oyununun intihal olduğu konu çok ayrıntılı işlenmiş. Konuya sonradan dahil olan Peyami Safa, Necip Fazıl çatışması çok sert geçmiş. Dil ve üslup türe uygun. Rahat okunuyor. Umarım genişleyen bir içerikle devamı gelir.
Muhsin Ertuğrul hakkında bir araştırma. Emek verildiği, üzerinde sıkı çalışıldığı belli. Dili eser türü için yeterli. Ancak biraz dağınık yazılmış. Bölümlendirmeler başka türlü, içerikleri daha derli toplu olabilirdi. Tarihsel akış sırası arada bozuluyor, karışıyor. Belki yazım hatası, belki farklı kaynaklardaki farklı bilgiler çelişkisi gözden kaçmış, tarihlerde tutarsızlıklar var. Bölüm başlıkları ve içerikleri bazı yerlerde oturmamış.
Pek roman gibi gelmedi bana. Daha çok hikâyeleştirmeyle bir dönem Mısır tarihi anlatılmaya çalışılmış. Aslında güzel bir kitap, beğendim ama tatmin olmadım. Bu kadar ünlü ve popüler bir kitaptan daha fazlasını beklerdim. Mekân çok ayrıntıya girilmeden verilmiş; yani kitabın adı. Karakterler derinlemesine irdelenmemiş. Tabiî bunların olması için daha uzun bir eser olmalıydı. Hikâye kahramanları birbirine benziyor. Zaten kişiliklerinden çok ortak dertleri üzerinden her birinin Mısır' daki bir dönemde maruz kaldıkları acılar anlatılmış. Hepsinin yaşadıkları da aynı. Romanın ana çatışması, her roman kişisinin kendi kişiliği, düşüncesi üzerinden de verilmiş. Tam bir inançla desteklenen devrimin çok ağır sonuçları olan olumsuzlukları. Kahramanların bu çelişkiyi hissederken inançlarını korumak adına düzeni değil uygulayıcıları suçlu bulmaları. Hayal kırıklıklarını böyle örtbas etmeleri. Yazar birinci tekil kişi, ben, dili kullanmış. Ancak hep dışarıdan bakan bir üslupla anlatmış. Hikâyesine uzak durmuş, sadece izlemiş. Ben diye anlattığının içine girmemiş. Bu teknik olarak bana tutarsız geldi. Bu yöntem anlatıya beni de uzak tuttu, içine sokmadı. Kahramanlardan hiçbiriyle yakınlık kurmadığı halde, olaylar akarken verilmeyen, sır olarak kalan kısımlar sonda kişilerin yazara itiraflarıyla verilmiş. Gerçekçi bulmadım. Bu son kısımlarda yazar neredeyse röportaj tekniğine geçiş yapmış. Yine de okunmasını tavsiye ederim.
İlk kez okuduğum bir yazar. Dili ve üslubu çok sanatsal değil. Ancak sade de değil. Roman yazmak için yeterli, edebî bir dil ve üslupla yazılmış. Tabiî bunu çeviri üstünden söylüyorum. Çevirisi de sorunsuz. Tipik bir klasik Türk filmi konusu var. Kerime Nadir romanlarını hatırlattı bana. Hani bizde yazılsa sıkıcı, iç gıcıklayıcı, birbirinin aynı romanlardan biri olurdu. Bir Japon' un yazmış olmasının farkı var. Onların hayatlarını, geleneklerini anlatıyor. Hikâye 1950' li yıllarda geçiyor. Halkın gündelik hayatına dair pek çok şey öğrenmek mümkün. Japon gelenekleri üzerine de epey bilgi veriliyor. En dikkat çeken yönü doğa tasvirleri. O kadar ayrıntılı, öyle gerçekçi ve güçlü anlatılmış ki yerler ve ortam olduğu gibi zihinde canlanıyor. Kolayca mekânların ve nesnelerin resimlerini bu anlatım üzerine yapmak mümkün. Bir çift menekşeyle güzel bir metafor kurulmuş. Konu hakkında ne söylesem ipucu vermiş olacağım ve sürpriz bozulacak. O yüzden okuma keyfini kaçırmamak adına bahsedemiyorum. Şu kadarını söyleyebilirim sanırım. Kendisini yetiştiren ailesinin gerçek (öz) ailesi olmadığını bilen bir genç kızın geçmişi hakkında bir şeyler öğrenme çabası diyebiliriz.
Dünyaca ünlü Macar Türkolog Edit Tasnadi ile Sinan Yaman' ın yaptığı söyleşi temelli bir kitap. Tasnadi' nin gerçekten ilginç bir yaşamı var. Kitapta da tüm hayatını okura anlatmış. Ağırlıklı olarak biyografisi, özel hayatı ele alınmış. Tabiî ki bununla birlikte meslek hayatı da ayrıntılı olarak yer alıyor. Türkçe üzerine yaptığı çalışmalar tüm hayatını kapsıyor. Ne Türkiye' de ne de Türkçe konuşulan başka bir ülkede onun kadar Türkçe üzerine çalışan, araştıran biri olduğunu sanmıyorum. Zaten yalnız bizde değil tüm Türk dünyasında uluslararası alanda adını duyurmuş bir Türkolog bilmiyorum. Kitapta Tasnadi' nin hayatı işlenirken haliyle Türkçe hakkında epey bilgi ediniliyor.
20. yy. başında yayımlanmış, Osmanlı Ermenisi yazarların öykülerinden bir derlemenin yeniden basımı. İlk basım 1913' te yapılmış. Öykülerin asılları Ermenice. 1913' te önce gazete, dergilerde tefrika edildikten sonra kitaplaştırılmış. O zamanki Türkçeye, ya da Osmanlıcaya, çevirisinden oluşuyor. Bu kitapta karşılıklı sayfalarda o zaman yapılan Osmanlıca çevirisi ile günümüz Türkçesine çevirisi, uyarlaması/sadeleştirilmesi, birlikte yer alıyor. Öyküler yapı, hikâye kişileri, konu, bakımından söz konusu dönemdeki bizim edebiyatımızla çok benzer. Kimi Osmanlı toplumu içinde, kimi Ermeniler arasında geçiyor. Giriş bölümünde 1913' te çevirileri yapan ve kitabı hazırlayan Ermeni yazar hakkında kısa bir bilgi var. Zamanında çeviler hakkında çıkan eleştiri yazılarına da yer verilmiş. Sonda da yazarların kısa biyografileri bulunuyor.
Mustafa Sekmen' den yine kendi alanında bir çalışma. Geleneksel tiyatromuzla ilgilenenler için faydalı olacak bir kitap. Meddahlık ve meddahların gösterileri anlatılmış. Daha ayrıntılı ve bilgilendirici olabilirdi. Her ne kadar yararlandıysam da tatmin etmedi
Metin And tarafından hazırlanan 1962' de basılmış bir kitap. Neredeyse okunamayacak kadar küçük puntoyla basılmış. Giriş bölümünde orta oyunu hakkında kısaca bilgi veriliyor. Sonrasında kitabın adından anlaşılacağı gibi Kavuklu Hamdi' den alınan üç oyun var. Oyunlar neredeyse aynı kurgu üzerine ve konuları çok benzer. Oyun kişileri aynı. Bu durum zaten orta oyununun bir özelliğidir. Bunun gibi çalışmalar genelde akademik ortamda kalıyor, kitap olarak basılmıyor. İlgilisi için arşivlik bir eser.
