Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur
Alışveriş
Keşfet
Kitaplar
Yazarlar
Okurlar
1000Kitap Android UygulamasıÜCRETSİZ – Google Play'den indirin
1000Kitap iOS UygulamasıÜCRETSİZ – App Store'dan alın
ŞartlarGizlilikTopluluk KurallarıHakkımızdaReklam VerinİletişimKütüphanecilerDizinlerÇerez Politikası
©2024 · 1000Kitap Web Uygulaması · 2.36.26
manwol
manwol
@manwol
öğrenci
kimya mühendisliği
Bakı
Bakı, 2002
67 okur puanı
Nisan 2021 tarihinde katıldı
Şu anda okuduğu kitaplar
Okuma Hedefleri
Sartr bu mühazirəsində ekzistensializm və humanizm anlamlarını dəyərləndirməklə yanaşı bəzi yanlış təsəvvürlər haqqında da məlumat verir. Məsələn ekzistensializm bəzilərinə pessimist görünə bilər. Çoxları bunun kədər, həyatın mənasızlığı və narahatlıqla əlaqələndiyini düşünür. Sartr bununla razılaşmır. Ekzistensializm nikbindir, çünki o bizə bir növ öz taleyimizi verir. Ekzistensializm deyir ki, biz əvvəlcədən müəyyən edilmiş bir tale ilə yaşamırıq. Öz seçimlərimizi və özümüzü seçirik. Bu da bizim əslində nə qədər çox gücə malik olduğumuzu göstərir. Təsəvvür edə biləcəyimizdən də çox. İnsan azad olmağa məhkumdur. Niyə məhkumdur? Çünki baxmayaraq ki, insan özü özünü yaratmadı, lakin etdiyi hər seçimdən məsuliyət daşıyır.
Sartr ekzistensializmin subyektivliyi barədə isə deyir ki, özümüz üçün seçim edərkən əslində bütün insanlar üçün seçim edirik. Bu da özlüyündə böyük məsuliyyət daşıyır. Tək subyektiv olaraq özümüz üçün deyil də, hamı üçün məsuliyyət daşıyırıq.
Sartr "varlıq mahiyətdən öncə gəlir" deyə bir fikir irəli sürür. Məsələn çəkic düzəldən biri çəkicin nə işə yaradığını, yəni mahiyyətini önə alaraq onu düzəldir. Amma Sartrın da ateist olduğunu nəzərə alsaq, bir yaradıcı olmadığına görə mahiyyətsiz yaranmışıq. Varlığın mahiyyətdən əvvəl olduğunu deməklə nəzərdə tutduğu şey odur ki, insan ilk növbədə var olur, özü ilə qarşılaşır, dünyada yüksəlir və sonra özünü müəyyən edir.
Əvvəla onu deyim ki, kitabı oxumaq istəsəniz, bu nəşriyatını oxumayın. Tərcümə daha yaxşı ola bilərdi.
Kitaba gəlincə isə "insanın yaxşı olması üçün ağıla ehtiyacı varmıdır?", "niyə sevilən şeylərə daha çox sevən tərəf zərər vurur?" kimi sualları düşündürür. Kitabın bu qədər qısa və asan oxunulan olmasına baxmayaraq dərin bir fəlsəfi tərəfi var. Kitabdan çıxardığım nəticələrdən biri bu oldu ki, "Güc ağılla birləşmədikdə öldürücü zəhərə çevrilir".
Belə bir maraqlı faktı da qeyd edim ki, kitabdakı hadisələr Soledad-da baş verir hansı ki ispan dilində mənası "tənhalıq" deməkdir. Eynən obrazların tənha olduğu kimi.
Spoiler
Kitabda yaşlı kişi iti öldürüldükdən sonra peşman olur və "kaş ki onu mən öldürsəydim" deyir. Bu hadisə bir növ kitabın sonluğu ilə əlaqəlidir. Bəlkə də bundan təsirlənən George dostunu Curleyin deyil də özünün öldürməsini istəmişdi. Əgər ölüm qaçınılmazdırsa, öldürənin nifrətindənsə, öldürənin mərhəməti daha üstündür.
İlk incələməm!
Albert Camus ilə ilk tanışlığım "Yabancı" kitabı ilə olmuşdu. Absurdizm fəlsəfəsi diqqətimi çəkdiyi üçün bu kitabını da oxumağa qərar verdim.
Əvvala, yəqin ki hamımız həyat, həyatın mənası və ya mənasızlığı haqqında düşünmüşük. Hər birimizin bu barədə fikirləri subyektivdir. Kamyuya görə həyat mənasız və absurddur. Kamyu düşünür ki, həyatın mənası (əgər varsa da) insan sərhədlərindən kənardadır. Bu "məna"nın nə olduğunu bilməyimiz mümkün deyil. Səhifə 65-də belə bir alıntı var:
"Kendi koşulumun dışında olan bir anlamın benim için anlamı ne? Ben ancak insan ölçüleriyle anlayabilirim."
Kamyu, tanrılar tərəfindən cəzalandırılmış Sizifin bir daşı təpəyə təkrar-təkrar yuvarlamağını insanın davamlı mübarizəsinə bənzədir. Bəzilərimiz Sizifin vəziyyətinin acınacaqlı olduğunu düşünə bilərik. Amma Kamyu onu öz taleyini qəbul edən, eyni zamanda təpədən enərkən, düşdüyü vəziyyəti düşünüb dərk etməyə yaxınlaşdığı anlarda bir növ rahatlıq və xoşbəxtlik tapan absurd bir qəhrəman kimi görür.
Kamyuya görə, insanın atmalı olduğu ilk addım həyatın absurd olduğunu qəbul etməkdir. Amma bunu da qeyd etmək lazımdır ki, həyatın mənasız olması onun yaşanmağa dəymədiyi anlamına gəlmir. Həyat nə qədər çox mənadan yoxsundursa, o qədər çox yaşamağa dəyərdir. Qısacası, intihar absurd həyatın məntiqli çıxış yolu deyil.
Mütləq yenidən oxumağım lazım olan kitabdır!
