Bütün erkekler kadınların önünde ilgi çekmeye çalışır. Biri kötümser görünür, diğeri Mephisto rolü oynar… Oysa hepsi tembeldir…
Sayfa 36 - Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Bütün erkekler kadınların önünde ilgi çekmeye çalışır. Biri kötümser görünür, diğeri Mephisto rolü oynar... Oysa hepsi tembeldir...
Yusuf Şerif/Goethe
On altıncı asırdan sonra bu efsane bir çok istihaleler(değişimler) geçirdi ve on sekizincî asırda Faust, cezaya lâyık bir suçlu olmaktan kurtuldu. Lessing neşrettiği bir perdede ve bilhassa neşretmediği bir Faust taslağında bu dramın kahramanı, idealizmin, yükselmek istiyen ve yolunda bir çok engellere tesadüf eden beşer fikrinin, bilgi ihtirasının timsali oldu.
Goethe’nin elinde ise, Faust’la beraber Mephistopheles'de değişti: menfur (nefretlik) bir sima, menfur bir şeytan olmaktan çıktı. Mephistopheles, fenalığı istemekle beraber iyiliği yapıyor ve binnetice beşer fikrinin yükselmesinde büyük bir rol oynuyor. Faust, bir idealist ise, müstehzi (dalgacı) realizmile Faust’u daha büyük hamleler yapmağa sevkeden Mephistopheies de bu idealizmin en büyük muharrikidir (teşvikçisi).
Faust ve Mephisto, Goethe’dir; Faust ve Mephisto, beşeriyyettir; Faust ve Mephisto'nun macerası, Goethe’nin beşeriyetin macerası, destanıdır.
Faust’suz beşeriyet, hayvanlığa döner; fakat Mephistosuz, ihtirassız beşeriyet, kansız, cansız, soğuk bir müstehase (fosil) halini alır.
(Faust’ta daha fazla tevafuk etmiyeceğim. Kıymetlî arkadaşımız Orhan Sadettin Bey biraz sonra bize bu eserin felsefesini teşrih edecek.)
Pendergast sonunda, "Bir keresinde Floransa'daydım," dedi.
"Öyle mi? Ben de İtalya'ya gitmiştim."
Pendergast başını salladı. "Pitti Sarayı'nı ziyaret ettin mi?"
"Nereyi?"
"Bu aslında bir sanat müzesi. Oldukça seçkin bir yer. Duvarlardan birinde fresk şeklinde boyanmış eski, ortaçağa ait bir harita var, Columbus Amerika'yı keşfetmeden önce yapılmış."
"Şaka yapıyorsun."
"Haritada, Amerika kıtasının daha sonraki yıllarda yer alacağı yer boş, sadece üzerinde Cui ci sono del mostri yazıyor."
D'Agosta yüzünü buruşturdu. "Orada yazan şey... mostri. Bu da ne?"
"Anlamı, 'Bu civarda canavarlar var.'"
Sayfa 176
"Çalışmayı her zaman kedere karşı başvurulabilecek en iyi çare olarak görmüşümdür."
Sayfa 186
"Hep bir insanın ne kadar yüksek sesle konuşursa, söyleyecek o kadar az şeyi olduğuna inanmışımdır."
Sayfa 161