Demek Sinan, inşâya başlamadan önce seferlerle;
Tebriz'de İran, Kahire ve Bağdat'da Arap, Rodos ve Budin' de Yunan/Batı mimârisini inceledi. Ona şâheserler inşa ettiren bu tetkikleri mi, yoksa bu tetkikleri sentez kabiliyeti midir? Marx da nitelikli ama az okuyup çok sentezlediği için mi Marx olmuştur?
Her iki örnekde de sentez aslî diğerleri fer'î unsurdur. Peki bu çok gezip tetkik etmenin veya nitelikli okumanın gereksiz bir şey olduğunu mu gösterir: Hayır, bunları denemeden sentez kabiliyetimizin varlığını anlayamayız.