Çeviri üzerine
Son olarak Türlerin Kökeni, Darwin'in yaşadığı döneme uygun olarak, Victoria dönemi edebiyatının belirgin izlerini taşır ve dolayısıyla anlaşılırlığı zorlaştıran uzun ve karmaşık cümleler içermektedir. Ancak yine aynı nedenle, şiirsel bir akcılıta da sahiptir. Türlerin Kökeni, evrim kuramını öğrenmek adına en anlaşılır kitap olmamakla birlikte, bilim insanlarının bugün bile rehber aldığı ve konuya ilgi duyanların takdir edeceği bir kaynak kitaptır. Fakat kitabın çevirmeni olarak, Darwin'in ancak çeviri sırasında fark edilebileceğini düşündüğüm bambaşka bir yönüne de dikkat çekmek istiyorum. Türlerin Kökeni'ni daha önce hem Öner Ünalan'ın değerli çevirisinden hem de özgün İngilizce basımından okumuş ve son 10 yıldır evrim konusuyla özel olarak ilgilenmiş olmama karşın, Darwin'in edebi ustalığını yeni fark ettiğimi itiraf etmeliyim. Onun doğaya duyduğu hayranlığı, kuramını geliştirirken deneyimlerinden ve çalışmalarından faydalanmış olduğu diğer bilim insanlarına olan saygısını ve bilimsel kanıta verdiği değeri; dahası ne kadar kuşkucu, titiz ve disiplinli bir bilim insanı olduğunu, yazdığı her cümleden açıkça görmek mümkündür.
ALFA Yayınları - Victoria Dönemi Çevirmenin, çeviri üzerine notları
GİRİŞLER 780 - DARWIN NE YAPTI?
Darwin adı organik evrim teorisinde silinmez bir damgadır ve bu teori yeryüzünde yaşayan ve eskiden yaşayıp tükenmiş türlerin nasıl ortaya çıktıklarını aydınlatma çabasının ürünüdür. Peki, tür nedir? Darwin der ki; “... ‘tür’ (species) terimi için yapılmış farklı tanımları ... tartışmayacağım.
Ne yaptı ya bu adam? tavuğunuza kıștt mı dedi?
Evrim (evolution) sözcüğünü pek kullanmaz Darwin. Bu sözcük onun gününde daha çok “gelişme” anlamına gelir. Darwin “belirli bir yolla evrim” anlamında, örneğin “doğal seçme veya en uygunların kalımı yoluyla türeme”, “değişiklik geçirme” der.
Hayvanların en çok dört ya da beş ve bitkilerin aynı sayıda ya da daha az atadan türemiş olduğuna inanıyorum.
Yaşama savaşı, karmaşık yaşam koşullarında her canlının sağ kalıp soyunu sürdürme çabasıdır.