Şerefname' den...
“Anlaşıldığına göre ‘Kürt’ adı, aşırı cesaretlerinden ötürü bir nitelik, bir lakap olarak kendilerine verilmiştir. Bunun kanıtı, geçmişteki ünlü kahramanların ve tanınmış yiğitlerin çoğunun, bu kahraman ulusun arasından çıkmış olmalarıdır. Örneğin… ünlü kahraman Rüstem bin Zal onlardandır… Şerefnâme yazarı şair Firdevsî onu Rüstem-i Kürd diye
Konya Kürtleri
Kürtler; tarihin belli zaman dilimlerinde, içten ve dıştan dayatılan zorunluluklardan kaynaklı, yaşadıkları coğrafyadan ayrılmak zorunda kalmış, sürgün edilmişlerdir.
Kürt coğrafyasının yer altı-yer üstü zenginliği ile Kürtlerin fiziksel ve aklî kabiliyetlerinden kendi sömürüleri için faydalanmak isteyen kolonyalist güçler, Kürtlerin kendi
Şerefname 'den
Kanuni Sultan Süleyman, Bitlis’i III.Şemseddin Han’dan almaya karar verince, orduyu Bitlis’e kaydırdı.
Bunun sonucunda Bilbasî, Zeydanî, Modkan ve Baykan aşiretleri başkaldırdılar. Üç yıl boyunca Bitlis’i savundular, Osmanlı Ordusuna geçit vermediler...
Çarpışma üç yıl sürdü..
Tarih -i cihan, giriş bölümü
Kürt halkı da, artık kendi tarihini yazmaya başladı. İlk Kürt tarihini, Şerefhan -î Bitlisî yazdı. Kitabın ismi, Şerefname 'dir .Bu kitap sayesinde bir çok ulema -î Ekrad 'a ilham kaynağı oldu. Bir ırkın tarihini inkâr etmek hayli abestir. Deli divaneler bile her hangi bir ırkın kadim tarihini cuhud-û inkâr etmemiştir. Böyle yapmak bir nevi faşistane bir tutumdur. Mesela Zeyd kendi tarihiyle iftihar ederken,Amr'ın tarihini inkâr etməməsi gerek. Şimdiki Kürtler, yavaş da olsa kendi tarihini öğrenmek için bir çok kitap okuyor.
Tarih -i cihan Mukaddime
Kürt halkı da, artık kendi tarihini yazmaya başladı. İlk Kürt tarihini, Şerefhan -î Bitlisî yazdı. Kitabın ismi, Şerefname 'dir .
ŞEREF HAN
Bitlis emiri, tarihçi, yönetici, yazar ve araştırmacı Şeref Han tarafından 1597 tarihinde Farsça olarak yazılmış olan Şerefname, bir Kürt tarafından Kürt tarihi hakkında yazılmış en eski eserdir. Şeref Han, Şemseddin Han’ın oğlu ve 1514’te Osmanlılarla ittifak antlaşmasını imzalıyan ünlü IV. Şeref Han’ın torunudur.
Şerefnamenin Bölümleri
*Giriş Bölümü; Kürt toplulukları ve durumları hakkında,
*Birinci Safha; Kürdista’da saltanat sürmüş olan Kürt sülaleleri hakkında
*İkinci Safha; Saltanat ve bağımsızlık iddiasında bulunmamakla birlikte bazen kendi adlarına hutbe okutmuş ve para bastırmış Kürdistan hükümdarları hakkında,
*Üçüncü Safha; Kürdistan’ın diğer beyleri ve hükümdarları hakkında,
*Dördüncü Safha ise; Bitlis Emirleri hakkındadır.
1576’da Kürtlerin ilk tarihini yazan Şeref Han’a göre de Eyyubiler bir Kürt devletidir.
Kürt-Osmanlı Andlaşması’nın mimarı Mevlana İdris’tir. Bu anlaşmayı kabul eden ve gerekli bulan Yavuz Sultan Selim’dir. İkisi de 1520’de maalesef ölmüşlerdir. Sultan Selim, Mevlana İdris’e; “-Git Kürdistan beylerini ve emirlerini topla, kendi aralarında bir beylerbeyi seçsinler” demişti. Mevlana İdris ise, Kürt beylerini çok iyi tanıdığı için kestirmeden bir beylerbeyi Sultan’dan istemiş ve Bıyıklı Mehmet Paşa’yı tavsiye ederek bu işi noktalamış idi. Diyarbakırlı bir Kürt olan Bıyıklı Mehmed Paşa’da Beylerbeyi (Mirimiran) oldu fakat çok erken gitti ve bundan sonra “Kürdistan Eyaleti Başkenti’ne” Makedonlu komutanlar gelmeye başladı.
Bitlis- bedleis- betliz - beyt-i liz- beled-i lis
Bitlis İsminin Kaynağı
Bitlis'in günümüzde kullanılan isminin nereden kaynaklandığı kesinlikle bilinmemektedir. Bitlis tarih boyunca değişik isimlerle anılmıştır. Asurlular Bit-Liz, Persler ve Yunanlılar Bad-Lis veya Bad-Lais, Bizanslılar Bal-Lais-on, Babaleison veya Baleş, Araplar Bad-Lis, Ermeniler Pageş veya Pagişi olarak
'Hemû dewlet ava bunê ji tifaqê, bêdewletî ava bûye ji nîfaqê.''
Şerefxanê Bedlîsî, Şerefname
Bitlis
Bilmem ki nasıl bir kuşsun sen bu güzelliğin le sen. Bizden kalan bir hatıra varsa, işte o da sensin.
Şerefname den...
Şerefname
Doğruluktan ve içten gelen her bakış doğrusu bir kimya iksiridir.
Temiz insanların hamiyet bahçesinde dikenlerden bile taptaze güller açabilir.
Kürt yoktur/derin bir yanılgı vardır içten içe/uzun bir sürgün/yalıtılmış öfke vardır/puşi vardır/tilili vardır/ama/Kürt yoktur/
Kürt yoktur/çürümüş bir zaman vardır/kafa kağıdından kokusunu duyduğun/dört tarafı mahmur/otuz üç kurşun vardır/düş vardır/ama/Kürt,yoktur
Kürt yoktur/bükümlü bir dil vardır/Hint Avrupa dil ailesinin kuzey batı
Kürd Hükümdar Sultan Selahaddin Eyyubi'nin kişisel sandığı...
Şerefname'de kendisi için;
''Vefat ettiğinde sadece 47 adet gümüş parası vardı.'' yazılır...
Geriye 'kişisel eşya' bırakmayan nadir Sultanlardandır...
Kaynak: Musée de Cluny, Paris-Fransa
Ticaret-i kitap
2. El kitap satılır. İşte kitaplar
1-Şerefname 2- Gaflet 3- Tarihin sınırlarına yolculuk 4- efendi bey 5- sefiller 6- savaş ve barış 7- kavgam 8- cennete giden günahkar 9- sabır taşı 10- insan ne ile Yaşar ? 11- Uçurumdan dönüş 12- içimizdeki şeytan 13- ahilik 14- kıyamet ve ahiret 15- bir delinin hatıra defteri 16- Arapçayı öğreten kitap 17- Emir Timur 18- Xutbeyên kurdi 19- kayı 7. Cilt 20- tarihimi çok seviyorum 21- Rewşen 22- Fransızların Ermenileri yok etme planı 23- cennete kadar yolun var 24- muhtasar hayatu-s sahabe 25- kutadgu bilig
Kürt Edebiyatı
St. Petersburg’daki Kürt arşivi Kürtçe’ye çevirilmeyi bekliyor
1818 yılında Rusya’nın St. Petersburg kentinde kurulan Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsü'nde Kürtlerle ilgili yüzlerce arşiv ve belge Kürtçe’ye çevrilmeyi bekliyor.
Rusya Bilimler Akademisi Doğu Yazmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Irina Fedorovna Popova Kurdistan24’e yaptığı açıklamada, Doğu halklarının araştırmak üzere kurulan enstitünün, ilk yıllarında Kürtlerle ilgili çok sayıda arşivlik bilgi ve belge ulaştığını ve bu belgelerin onlarca yıldır enstitüdeki raflarda beklediğini söyledi.
Enstitünün kurulduğu yıllarda Rus araştırmacılar için Kürtlerle ilgili bilgilerin büyük önem arz ettiğinin altını çizen Irina Fedorovna Popova, “1826 yılında Rus araştırmacı Mikhail Volkov, Şerefhan-i Bidlisi’nin Şerefname eserinin el yazma nüshasıyla ilgili çok ciddi bir çalışma yaptı. Sonra ünlü araştırmacı Pyotr Lyrics, Kürt meselesiyle ilgili araştırmalar yaptı. Diplomat August Jaba, Kürtlerle ilgili önemli yazma eserleri topladı ve ilk Kürtçe sözlüğü yazdı. Vladimir Minorsky de Kürtlerle ilgili bir rapor hazırlamıştı. Bunlar, Rus araştırmacıların Kürtlerle ilgili konulara verdikleri önemi gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Rusya’da birçok diplomat ve komutanın doğu dillerinden bazılarını bildiğini belirten Irina Fedorovna Popova, “Dil bilen diplomat ve askerler Kürtlerin toplumsal yaşamını merak ediyordu. Aynı zamanda Kürtlerin bilimsel çalışmalarını araştırıyorlardı. Bu tür araştırmaların yapılması için çok destekte bulunanlar oldu. Şimdi bu eserlerin Kürtçe’ye de çevrilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Tune di vî baxçeyî dinê de ku mezin dibe darek
Neketibe ber destê tûj ê balte û necaxek
Di vî baxçeyê dewlemend de, wekî perê teyrê sîmir
Ne dê gulek bimîne, ne jî selwî darek
Şerefname
Çavkanî:
Helbest
Di ŞEREFNAMÊ De
Amadekar: Necmettin Keve