Kürtlerin
"çok eski ve zengin bir dilleri, 11. yüzyıldan bugüne gelen bir yazılı edebiyatları, Ortadoğu'nun en zenginlerinden sayılan bir sözlü edebiyat gelenekleri, renkli bir sanat yaşamları, duygu yüklü gelenek ve görenekleri vardır.
Kürt klasik edebiyatı Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran, Ahmedê Xanî, Hacî Qadîrê Koyî gibi büyük şairler çıkarmıştır.
Kürt düşünsel ve dinsel yaşamı Selahadînî Eyyûbî, Şeref Han, Mewlewi, Mewlana Halid gibi düşünürleri insanlığa armağan etmiştir.
İlk Osmanlı yazılı tarihi olarak kabul edilen "Heyşt Bihuşt"ün İdrisê Bîdlîsî tarafından yazıldığını, Cizîra Botan Emirliği'nin merkezi olan Cizîre'nin Ortadoğu'nun önemli kültür merkezlerinden olduğunu, Şeref Han'ın torunu, Bitlis miri Abdal Han'ın çok zengin bir kütüphaneye sahip olduğunu ve çeşitli konularda 76 kitap yazdığını unutmayalım. Kürtler bunların torunlarıdır ve bu köklü tarih ve kültürden gelmektedirler.
Bugün de Kürtlerin ilginç, canlı ve tüm olanaksızlıklara rağmen üretken sayılabilecek modern bir kültürel, edebi, sanatsal yaşamı vardır."
Syf. 83
Mehmet Uzun'un Mahkeme Konuşması
"Sayın Başkan, sayın mahkeme heyeti üyeleri;
Rüyalarını bile birkaç dille gören, devamlı farklı bir dil, kültür ve entellektüel ortamlarda yaşayan bir yazar olarak benim bölücülük yapmam, istesem bile mümkün değil.
Benim görevim bölücülük yapmak değil, birleştirici olmaktır.
Kürt bir ana ve babanın çocuğu olarak buradan yaklaşık 70 kilometre uzakta dünyaya geldim. Anadilim Kürtçe oldu.
Kürt sözlü edebiyatı ruhumun ilk zenginliğini oluşturdu. Bu nedenle ve ahlaki bir sorumluluk duyduğum için romanlarımı Kürtçe yazıyorum. "
Niye yaaa, anadil kullandığı için insan suçlanır mı?
Suçlanır suçlanır, hem de daha neleden...
Izlenmesi gereken müthiş bir belgesel bence .
youtu.be/7LQmm5QHnTw
Kürt kadınlarının sesi dengbêjliği daha da güzelleştiriyor
Kadın dengbêjliği Kürt toplumunda özel ve önemli bir yere sahip. Mizgin Turan da kendini dengbêjlik kültürünün adaylarından biri olarak görüyor
Dengbêjler her zaman Kürt tarihi, kültür ve edebiyatını sözlü olarak günümüze taşımış insanlar. Dengbêjlik sadece bir erkek mesleği değil elbet, kadınlar sesleriyle bu kadim sanatın kalıcılaşmasında büyük
Kürt kültürünün en eski sözlü edebiyatı olan dengbejlik sanatının ilk ve en önemli kurucusu Evdale Zeynıke'dir. O, Kürtler arasında efsaneleşmiş ve diğer denbejlerin örnek aldığı tek isimdir.
Evdal, 1800 yıllarında Ağrı'nın Tutak ilçesinin Cemalverdi köyünde dünyaya gelmiş ve 110 yıl yaşamış. Dönemin önemli beylerinden biri olan Sürmeli Memed Paşa'nın dengbejliğini yapmış. Toplumun bütün gerçeklerini kılamlaştırmış. Her konuda kılam üretmiş.
Evdal, 70 yaşındayken hastalanmış ve kör olmuş. 7 yıl kör kalmış. Evdal'ın Homeros'a benzetilmesinin nedeni de budur. İkisi de yaşadıkları coğrafyada efsaneleşmişler. Evdal, kör kalınca o sırada kanadı kırık bir turna ona arkadaşlık etmiş. 7 yıl boyunca onun yanında kalmış.
Evdal onun kanatlarını tedavi etmiş. Evdal, onunla yatıp kalkıyor, ona kılamlar söylüyormuş. Turna iyileştiği halde Evdal'ı bırakıp gitmemiş. Evdal'ın gözleri açıldıktan sonra turna da uçup gitmiş. O yüzden onu tasvir eden mizansel resimlerde hep bir turna var yanında.
Kaynak ; Araştırmacı Yazar
Ahmet Aras
Atasözü, Deyim, Söz Sanatları
_Türk savaşır, rus sevişir, yunan düşünür, arap da masal anlatır. Yunan
_Araplar kadar güzel masal uyduran, Farslar kadar güzel anlatan, Türkler kadar da bu masala inanan 2. bir millet yoktur. Azeri
_Bir yanlışı haklı çıkarmaya çalışmak, onu iki kat büyütür. Fransız
_Cahiller, okumuşların cevaplayamayacağı soruları sorarlar. İran
_Yılan
Kürtler ,ne istiyorlar diye hep soruyorlar. Dillerini istiyorlar. Kimileri diyor ki, işte dillerini konuşuyorlar ya! Konuşuyor!.. O konuşmayı da şanlı generaller yasaklamışlardı ya! Şanlı ve vatansever generaller...
Dil istemek ,konuşabilmek değildir. Bir topluluğun bir dili olması ,salt konuşmakla olmaz. O dilin söz ya da yazılı edebiyat olur. Bütün Osmanlı çağından Cumhuriyet'e kadar Kürt dilinin hem sözlü hem yazılı edebiyatı olmuştur. Bir topluluğun dilinin olabilmesi için o dilin okulları olması gerektir. İlkokuldan üniversiteye kadar. Akademileri, enstitüleri olması gerektir. Dil kurumları olması gerektir. Kürtler insani haklarını istiyor dilini istiyor kültürünü istiyor. Bir de hükümetlerin Batıya verdiği ekonomik önemin onda birini de Doğuya vermesini istiyor. Bu bir demokrasi sorunudur başka hiçbir şey değildir. Biraz da bu bir ırkçılık sorunudur.
Yaşar Kemal
( Zulmün Artsın)
Yazılı Kürt Edebiyatı’nın Zenginliği
NEVZAT EMİNOĞLU-KÜRT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
1. Giriş
Tarım devriminden sonra şehir-devletlerin ortaya çıkmasıyla kentler medeniyetlerin oluşum alanları haline geldi. Şehirlerdeki nüfus yoğunluğunun sonucu oluşan ticari faaliyetlerle ortaya çıkan refah ortamı insanları estetik duyguların tatminine yönlendirdi. Bu ise şehirlerin başta edebiyat ve
SEMBOLLER, KONULAR VE EDEBİYAT
Moğol halkının olağanüstü tarihi ve edebi mirası olan "Moğol Gizli Bürosu" işte böyle başlıyor. "Cengiz Han'ın soyundan gelen Burte Chino cennette doğdu ve eşi Gua-Maral denizi geçerek Onon Nehri'nin annesi Haldun Dağları'na yerleşti ve Battsagaan adında bir çocuk doğurdu." Burte bir kurt, her