Dostoyevski'nin başta bu kitabı olmak üzere diğer
kitaplarında da gözlemlediğim bir şey var: Sizin
de değindiğiniz gibi kitaplarda oldukça zeki,
tartışmacı, entelektüel ateist karakterler var fakat
kitabın sonunda Dostoyevski adeta bu
ateistlerden intikam alıyor, onları cezalandırıyor.
Bunu neden yapıyor? Benim cevabım şu: Zaman
zaman Dostoyevski de dinini sorguluyor, pek çok
çelişki görüyor ve ateizme yaklaşıyor. Her
yaklaşmasında da vicdan azabı çekiyor. Aslında
o karakterleri cezalandırarak kendisini
cezalandırmış oluyor. Vicdan azabı yerini kendini
tanrının kollarına bırakmanın verdiği huzura
bırakıyor. --- Her kitap, yazarı için bir günah
çıkarmadır. Aynı olayı Tolstoy'da da, hatta
daha belirgin bir şekilde gözlemliyorum. Savaş ve
Barış'ı bitirmek üzereyim ve Tolstoy, Kont Piyer
Bezuhov karakteri üzerinden kendi
sorgulamalarını yapıyor. Tolstoy'un bazı
kitaplarında dinsiz olan ana karakterlerden biri
zamanla 180 derece bir dönüş yaşayarak dindar
olur. Dinine karşı taşıdığı şüpheyi bir kitap
karakterine yansıtıp o karakteri ilerleyen
sayfalarda dindar yaparak kendi şüphelerini
romanı bitirmenin verdiği huzuru hiçbir şeyde
bulamaz yazar. #Tolstoy #Dostoyevski #KaramazovKardeşler