Tabula Rasa
Kolektif bilincin bana söylettiği şarkılar gibisin
Anlamsız ama eğlenceli
Ah Jung neden Freud 'u dinlemedin sanki
Şu ara ünlülerde hafıza sildirme diye birşeyler modaymış böyle birşeyin gerçekliği varsa bende tabula rasa misali bir sildirme istiyorum 🤦♀️
Nedir mesele?
Mesele, bilmek değil olmak. Aslolan bilmek değil, bulmak ve olmak. Bilme'den bulunmaz, bulma'dan olunmaz. Olma'dansa "hiç" bilinmez.
Okuma, sadece okuma-yazma çabasından ibaret değildir. Okuma hayata değme, insana dokunma, hakikati dokuma çabasıdır ve aynı zamanda dünyayı, eşyayı, olayları anlama, idrak etme, yorumlama eylemidir. Dahası, kişinin özünde kendini okumasıdır.
O yüzden 3K ile özetlediğim üç tür okumadan söz edilebileceğini düşünüyorum: Kitab-ı Hakikat'ı okuma, Kitab-ı Kainât'ı okuma ve kişinin kendini okuması.
Okuma, bir dokuma eylemi, çok katmanlı bir inşa çabası... Öncelikle kişinin kendini inşası. İnsan, "tabula rasa" (boş levha) olarak doğmaz ama "tabula rasa" gibi görünen bir dünyaya, o dünyaya önce anlam sonra nizam vermek üzere doğar. Allahu Teâlâ'nın bütün isimlerinin ve sıfatlarının mazhargâhı olarak doğan insan, hem Hakikat Kitabı'nı (Kur'an-ı Hakîm'i) hem kainât kitabını hem de kendini bir şifre çözücü ve şifre kurucu olarak en az iki düzlemde okur.
Şifre çözmek anlamaktır. Kitabı, kainâtı ve kendini anlamak. Şifre kurmak ise anlamlandırmak ve bir dünya kurma yolculuğuna çıkmaktır. Adım adım dokumak hayatı; hayatın hakikatini okuyarak hakikatin hayatını dokumak sabırla, çileyle, hazmede hazmede her şeyi...
Yusuf Kaplan/Yol Haritası
Methodology
_ According to behaviorism theory, people start learning as a "tabula rasa" that's without any previous knowledge or competence and behavior is shaped by means of positive or negative reinforcement _
Latinceden gelen Tabula rasa veya tabula rosa John Locke'un ortaya attığı "boş levha" önermesine işaret eder. Bir empirist olan Hume'a göre, zihnimizde doğuştan gelen bir fikir yoktur. Öğenme teorilerinde davranışçılara göre de insan önce bir boş levha gibi doğar. Pozitif ve negatif destekler kişinin istenen ve istenmeyen davranışını ya azaltır ya tekrarlamasını sağlar. Ödül ve ceza sistemleri de stimulus - response yani uyaran ve tepki theorisini doğurur, bu theory'i de Skinner tanımlamış.
Tabula Rasa
Tabula rasa veya tabula rosa John Locke'un ortaya attığı "boş levha" önermesine işaret eder. "A priori" denilen, doğuştan insan zihnine kazınmış bir bilgiyi savunan rasyonalist filozofların aksine sezgilere veya doğuştan gelen bilgilerin varlığına inanmaz John Locke. Boş levhayı dolduran ancak deneyimlerdir. Hatta matematik dahil tüm bilimler deneyimlerin sonucudur. Dolayısıyla da Locke bilgiye ulaşmanın tümdengelim değil tüme varım yöntemiyle mümkün olduğunu savunur.
Locke doğuştan bilgi olsaydı küçük çocuklarda da, cahillerde de mantık olurdu der ve ekler: "Hiç kimse bahsedildiğini duymadan bir hakikati bilemez."
Levha bizim aklımızın, deneyimlerimizin eseridir. Yani özetle bilmek, tecrübeyle mümkündür Locke'a göre.
Dünyaya boş geliriz ve tecrübelerimiz ışığında, yaşadığımız oranda doldurmayı başarırız zihinsel ve duygusal levhamızı. Her deneyim yeni bir bilgi kazandırır bize ve her bilgi bizi olgunluk yolunda bir adım daha ileri götürür. Kimimizin levhası dolar taşar deneyimlerle; kimimizinki ise neredeyse doğduğu gibi kalır.
1. BİLGİNİN KAYNAĞI PROBLEMİ
Doğru bilginin mümkün olduğu görüşünde birleşen bu dönem filozofları, bilginin kaynağı bakımından birbirlerinden ayrılmıştır.
Bilgiye yönelik temel problem, bilginin ne olduğu ve insanın onu nasıl elde ettiğidir.
Bilgi üzerine yapılan tartışmalar, felsefenin iki ana akımı olan rasyonalizm ve empirizm üzerinden
Benim hiç "idea innatae"m yok, ben bir "tabula rasa" olarak dünyaya geldiğim için, kendime hep fiktif "intentionalität" noktaları seçerek (serçe gibi zıplayıp gagalayarak) ilerledim; ürktüğüm oldu, ama fazla uzağa uçmadım, yem peşinde koşup iki arada "diabolus" ıslıklar çalıyorum hala..
milyon dolarlık bir camii'nin önünden
sesleniyorum sana tanrım!
avluda aç kalmış binlerce güvercin
yere karton serip oturmuş sokak çocukları
boyası hiç kullanılmamış boyacı,
ve tam yukarıda bir yazı
Bugün Allah için ne yaptın ?
cami'dekiler mi ne oldu?
onların zaten konumuzla alakası yok
namaz kıldılar
daha fazla para kazanmak için dua ettiler,
amin dediler
ve gittiler!
Tabula Rasa
Hata işlemenin insanlığı hissetme ile sıkı bir irtibatı var. İnsanın düşünme macerası onun yanlış işlediğini anladığı zaman başlar. Hangi yanlış adım beni buraya getirdi? Dolayısıyla hayatımız onu sarf etmekle onu israf etmek arasında tercihlerde bulunmakla geçer. Oysa modernlik çoğumuza insan zihninin dünyaya bir “tabula rasa”, bir boş tablet olarak geldiği hülyasını beğendirmiştir. Doğruluk endişesi taşıyorsak zihnin bir intiba yığıntısı olduğu fikrinden uzak durmalıyız. Doğruluk endişesi taşımak da neyin nesi? Avrupa ahalisi yüzyıllar boyunca korkular içindeydi. Kadınlardan korkuyorlardı. Bu yüzden felâket getiren hava şartlarına dişi isimler yakıştırdılar. Yahudilerden korkuyorlardı. Çünkü onlar Hıristiyan alışkanlıklarına yabancı idiler. Türklerden korkuyorlardı. Türkler Avrupalılara galebe çalarak bütün kazanımlarını gasp edebilirlerdi. Avrupalıların korku listesini daha çok uzatabiliriz. Modernlik bir şeyin yokluğunu öne çıkardı. Neydi yokluğu öne çıkan? Felsefe adını verdiğimiz ve kendini antik Yunanda ortaya koyan disiplin noksanlığından acı duyulan şeyin varlık endişesinin hissedilmeyişi olduğunu varsaydı. Avrupalıların Orta Çağ’da içlerine işlemiş korkularla varlık endişesini birbirine karıştırmak işlerine geldi. Çünkü modernlik sebebiyle kadınların, Yahudilerin ve Türklerin korkulacak halleri kalmamıştı.
İsmet Özel, 21 Cemaziyelahir 1445 (3 Ocak 2024)
-Çocuk yapayım da en aptalından youtube kanalları mı izlesin? Fast foodlarla obez mi olsun büyüyünce Survivor izleyip bilgisayar oyunlarına bağımlı mı olsun?
-canım sende en kötüsünü düşünüyorsun, senin çocuğun farklı olur.
-Neden ki? Bu saydıklarım bu çarpık sistemin hepimize maruz bıraktığı şey değil mi? Biz irade savaşı verip kitaplara kaçıyoruz ama ya çocuk? Bir anda böyle keskin bir seçim yapabilir mi?
-Haklısın.Tabula rasa...
|e.ç.