Abolisyonistler (Kölelik Karşıtları)
Avrupa ülkeleri Aydınlanma Çağı'na kadar kârlı bir girişim olarak köleligi desteklediler. Fakat Targıç Mansfield 1772'de, Ingiliz ortak hukukunda hiçbir şeyin bu "iğrenç" uygulamaya izin vermediği hükmünde bulundu. Quaker'lar köleliğin kaldırılması için sesini çıkaran Anglo-Saksonların başında geliyordu, ayrıca serbest bırakılan köleler ve diğer siyahi aktivistler de etkili oldu. Parlamento köle ticaretini 1807'ye kadar, köleliğin kendisini ise 1833'e kadar yasaklamadı. Fransa kendi topraklarında köleliği Ortaçağ'da, imparatorluğun genelinde ise Fransız Devrimi'nden sonra kaldırdı fakat Napolyon ülke dışındaki topraklarda yeniden kullanıma soktu. İberya köleliğe çok daha uzun süre izin verdi, Brezilya ise 1888'e kadar uygulamayı sürdürdü. Afrika'daki birçok ülkede (özellikle Belçika Kongo'su gibi sömürge yönetimi altında olanlarda) yirminci yüzyılın ortalarına kadar resmî olarak kölelik vardı.
Amerika bu uygulamayı Anayasa'sına dâhil etti fakat Abolisyonist bakış açısı sanayileşmiş kuzey eyaletlerinde daha popüler oldu. Harriet Beecher Stowe'un tartışma yaratan kölelik karşıtı romanı Tom Amca'nın Kulübesi 1800'lerin en çok satan kitabı oldu. Kölelik uygulamasına dair fikir ayrılıkları Amerikan Iç Savaşı'na yol açtı.
:D
...beyaz propagandaya kapılan ve onu örnek alan siyahlara, mümkün olan en alçak ifadeyle sesleniyorum:
"Tom Amca'nın torunları!"
1852'de yayımlandığı düşünülünce, bugün daha da mânidar.!
''Yaşadığımız dünya, ulusların titreyip kıvrandıkları bir çağ. Denizaşırı yerlerden gelen müthiş bir etki dünyayı deprem gibi kaplayıp kabartıyor. Peki ya Amerika güvende mi.? Bağrında düzenlenmeye ve giderilmeye ihtiyaç olan haksızlıklarla var olan her ülke, bu haksızlıklarda yaşayacağı rahatsızlık ve sıkıntı öğelerini de barındırır. İnsanların özgürlük ve eşitliği için tüm uluslarla dillerden yükselen ve ama söze dökülmeyen bu seslerin ve homurtuların bir anlamı olsa gerek.''
Sayfa 580Kitabı okudu
Arka Kapak:
*
Tom Amca'nın Kulübesi hem dünya edebiyatının klasiklerinden biridir hem de yarattığı toplumsal ve siyasi fırtınalarla ABD tarihine damgasını vurmuş bir romandır. Amerikan toplumunun kölelik konusundaki utanç verici tutumunu acımasızca yargılayan ve siyahların yaşadıkları acıları ayrıntılarıyla gözler önüne seren yapıt 1852'de yayımlandığında büyük tepki almıştı. Amerika'da kölelik kurumunun kaldırılmasında büyük rolü olduğu söylenen bu kitap köleliğin korkunçluğunu, ahlaki ve dini açıdan yanlışlığını, özgürlüğü elinden alınmış insanın çaresizliğini dile getirir. Yazıldığı dönemin koşulları içinde değerlendirilmesi gereken romanda yazar, köleliği beyazların sorunu olarak ele almış, kölelerin çektiklerini ön planda tutmuş, Tom Amca başta olmak üzere bütün zencileri ahlaklı, yumuşak huylu, inançla donatılmış kişiler olarak yansıtmıştır.
Kültür taşıyıcı bir kitap
İsveççe bir sözcük vardır: Kulturbâer. 'Kültür taşıyıcı' diye çevrilebilir ama ne demek olduğu hâlâ pek açık sayılmaz.
Kültür taşıyıcı bir kitap, kültürü, bir katır gibi sırtında taşır. Kimse oturup da kültür taşıyıcı bir kitap yazayım dememelidir. Kültür taşıyan kitaplar, borsadaki ani değişimler gibi, nerdeyse kazara ortaya çıkar.
Kültür
Sayfa 361 - Ayrıntı, 2013, Çev: Süha SertabiboğluKitabı okudu
