Cahit Irgat Gönderileri
Cahit Irgat kitaplarını, Cahit Irgat sözleri ve alıntılarını, Cahit Irgat yazarlarını, Cahit Irgat yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bir kadının tiyatrodan biriyle yaşaması kampanyanın selameti için elzemdir. O günkü gezginci tiyatroların bir anlayışıydı bu. Yanlış doğru, böyleydi.
Gezginci tiyatrolarda her kadının bir erkeğe ihtiyacı vardır. Bu erkek bu kadına yolculuk boyunca paratoner vazifesini görür. Dışardan gelecek her olaya bu erkek göğüs gerer. Böylece kadın dışardan birine takılıp tiyatroyu bırakamaz.
Seni yalnızlıklar öldürdü. Seni umutsuzluklar öldürdü. Seni insan acıları, insan acılıkları öldürdü. Mutsuzdun.
Ve Attilâ İlhan’ın dediği gibi: “Biz hepimiz bir kıyıda kaldık. Elimizden bir halt gelmiyor. Yüreklerimizi eski gazeteler gibi buruşturup atıyoruz.”
Ama sonraları, yıllar sonraları bir ateşçemberine kıstırılmış akrep gibiydi Sabahattin Ali. Yıl 1945. Tek Partili rejimin kara günleri, yıkılan matbaalar. Bütün ileri düşünceli yazarların, şairlerin, ressamların tevkif edildiği, sürgün edildiği, işkence edildiği kara günler
Tek Partili rejimde [1923-1946] birçok yazar, birçok şair gibi ikide bir ihbarlarla, gammazlıklarla hapse atılmıştır. Kısa süreler, uzunca süreler, uzun süreler içerde yatarak aracılarla, tanıdıklarla, aflarla kurtulmuş tercümanlıklara, hocalıklara atanmıştır.
Evet, o, hikâyelerini yaşayarak yazıyordu. Aziz Nesin’in dediği gibi: “İşin doğrusu şudur ki, Sabahattin Ali hikâye yazmak için yaşayan bir adamdı. Bütün hayatı parça parça hikâyelerdir. İşte bunun için mücadele eder, bunun için gizlenir, bunun için kaçardı.
Turnede Ankara’dalar bir gün, Şehir Tiyatrosu oyuncuları. Atatürk bir gece yemeğe çağırıyor onları. Hâzım, Atatürk’ün yanında, masada epey içiliyor o gece.
Atatürk,
– Hâzım terliyorsun, ceketini çıkarsana, diyor.
Hâzım mahcup gülümsüyor. Atatürk’ün huzurunda ceket çıkarır mı hiç.
– Aman paşam diyor; maaşı daha bugün aldık, iç cebimde ne olur ne olmaz, kalbimin üstünde dursun sıcaklığını duyayım.
Ata’nın çok hoşuna gidiyor, kahkahalarla gülüyor.
Yetişir kendimize acıdığımız
Bir topraktan bir toprağa
Nehir nehir boşalan
Ezilmişler, suçsuzlar
Yetişir kendimize acıdığımız Affetmeyecek bizi bir gün
Çocuklarımız.
Ağlamayı unutarak yaşamak
Yeraltında, yer üstünde
Sevgi sevinç tarlasında
Aşk ve dostluk denizinde
Çocuklar gibi mağrur
Dertlerden uzak,
Başlamakta şimdi huzur
Kardeşliğe, muhabbete
Hürriyete inanarak.
Yarın güzel olmalısın
Bu günden,
Yaşamak daha canlı
İsteyerek olmalı.
Ben dünyamın canevi
Yaşamayı seviyorum
Hürriyeti seviyorum.
Yalan söylemeyen dünyada
Ben de yalan söyleyemem.
Ve ben şeffaf, tertemiz
Pırıl pırıl bağırıyonım
Yetişir oltaya yem
Dile küfür olduğumuz,
Yetişir bozuk para gibi savrulduğumuz.
Ben bir harp esiriyim
Korku, tehdit, sefalet var
Bu şehrin havasında,
Bu şehrin mahzenleri
İrin kokar, kan kokar
Şehrin mahzenlerinde
Cinayet var, ölüm var.
Şehir değil
Tabut bu,
Kol kola dolaşıyor
Ölüler.