Rıfat N. Bali Okuma Sırası, Tarihine Göre Kitapları
Rıfat N. Bali ilk yayınlama tarihlerine göre kitapları, Rıfat N. Bali okuma sırasıHakkında
Rıfat Bali (d. 1948, İstanbul), Yahudi asıllı Türk yazar, tarihçi ve araştırmacı.
Özellikle Türkiye Yahudilerinin tarihi üzerine çalışmalar yapan bir araştırmacıdır.
1948 yılında İstanbul'da doğdu. Saint Benoit Fransız Lisesi'nde lise öğrenimini tamamladıktan sonra 1970-1995 yılları arasında özel bir şirkette yöneticilik yaptı. 2001 yılında Sorbonne Üniversitesi teoloji bölümünden mezun oldu. 1996 yılından bu yana, başta Yahudiler olmak üzere, gayrimüslim azınlıklar, antisemitizm, komplo teorileri, Türk toplumunun kültürel ve sosyal değişimi konularında araştırma ve yayın yapmaktadır. Başta Tarih ve Toplum, Toplumsal Tarih, Birikim ve Virgül olmak üzere çeşitli dergilerde makaleleri yayınlandı. Birçok derleme ve ansiklopediye yazılarıyla katkıda bulundu, birçok kitabı yayına hazırladı. Evli ve iki çocuk babasıdır.
Unvan:
Yahudi Asıllı Türk Yazar, Tarihçi ve Araştırmacı
Doğum:
İstanbul, 1948
Okurlar
20 okur beğendi.
232 okur okudu.
5 okur okuyor.
304 okur okuyacak.
2 okur yarım bıraktı.
Kitaplar
Kütüphanelere Kitabiyata ve Ki...
10/10
«Geniş Toplum Bizleri Yeterinc...
0/10
A Survey of Some Social Condit...
0/10
Dikili Apartımanı Olan Doktorl...
8/10
Satvet Lütfi Tozan - Büyük Bir...
0/10
Ruben Asa - Cambaz Bir Tüccarı...
0/10
American Diplomats in Turkey
0/10
Türkiye'de Yayımlanmış Yahudil...
9/10
Maziyi Eşelerken
9/10
Turkish Students' Movements an...
0/10
Sarayın ve Cumhuriyetin Dişçib...
8.5/10
Yirmi Kur'a Nafıa Askerleri
9/10
The Jews and Prostitution in C...
10/10
A Scapegoat for All Seasons
10/10
Devlet'in Örnek Yurttaşları
9.6/10
Derlediği Kitaplar
Türk Çarşısı
8.5/10
Gazeteci Hikmet Tuna'nın Hatır...
0/10
Meçhul Yahudiler Ansiklopedisi...
9/10
Meçhul Yahudiler Ansiklopedisi...
0/10
Genciz, Türk’üz, Yahudiyiz, Ye...
8/10
Aliya: Türk Yahudilerinin İsra...
8/10
Kurum ve Sektör Tarihi, İş İns...
0/10
Hatıratlarda Türkiye Yahudiler...
8/10
6-7 Eylül 1955 Olayları: Tanık...
10/10
Satvet Lütfi Tozan: Yeni Belge...
0/10
Amerika’daki İlk Türk Göçmenle...
0/10
Mazide Kalmış Koleksiyonerler
0/10
Mazide Kalmış Yayınevleri - Mü...
0/10
Sözler ve Alıntılar
Azınlıklara üniversitelerde ders bile verdirilmemektedir.(31) Bunun bilinen tek istisnası İstanbul Üniversitesi'nde Türkçe steno dersleri vermesine izin verilen bir Yahudi idi. İzin verilmesinin nedeni de onun, mevcut tek Türkçe steno sistemini yaratan kişi olmasıdır.(32)
Subaylar gibi memurların da yabancılarla evlenmesi kanun ile yasaklanmıştır (788 Sayılı 1926 tarihli kanun). Tatbikatta ise azınlık mensuplarıyla evlenmeleri yasaklanmıştır. Nitekim, eşi Fin asıllı olan Basın Bürosu Müdürü'nün bu göreve atanabilmesi için, Finli eşi mühtedi olmasına rağmen Bakanlar Kurulu'ndan özel izin alınması gerekmişti.(33)
(31) Bu durum, raporun tanzim edildiği tarihte geçerliydi. Bugün için geçerli değildir.
(32) Söz konusu şahıs, L'Etoile du Levant gazetesinin sahibi Avram Benaroya idi. Biyografisi için bkz: Rıfat N. Bali (yayına hazırlayan), Avram Benaroya: Unutulmuş Bir Yahudi Gazeteci Hayatı ve Anıları, 47 Numara, İstanbul, 2009.
(33) National Archives (Londra), 3 Haziran 1952 tarihli FO 371/101893/1826/1/52 referanslı belge.
İngiliz Büyükelçiliği'nin 1952 yılı Haziran ayı raporu.Kitabı okudu
Oğlu Emil Haim Franko'nun, Varlık Vergisi'nin babasını nasıl etkilediği konusundaki anıları şöyle:
Sıfırı tüketen Gad Franko kendisi gibi ünlü bir avukat olan "Maitre" (Şekip) Adut ile birlikte Aşkale'ye yollanan ilk konvoydaymış. 1942'nin Ekiminde Aşkale'ye giderken sağlıklı olan babam, 1943'ün ilk aylarında oradan hasta vaziyette döndü. Varlık Vergisi döneminde hukuk doktoramı yapıyordum. Bu verginin adalet ve kanunla alakası yoktu; tamamen siyasiydi. O dönemlerde çok tanınmış bir kişi olan babam bir "ortaçağ kanunu" olarak nitelendirdiği Varlık Vergisi hakkında düşüncelerini Saracoglu'na da söylemişti... Zaten kendisiyle ilgili işler o aşamadan sonra daha da kötüye gitti. (120)
(120) Nana Tarablus, "Kamondo Han'da Zaman...", Şalom, 11 Ocak 1995.
Feridun Kandemir, Başvekil Şükrü Saracoğlu ile tesadüfen karşılaştığında Saracoğlu'na Aşkale'deki çalışma koşullarının Türkiye'nin çıkarlarına aykırı olduğunu söyledi. Saracoğlu'nun bunun nedenini sorması üzerine de Gad Franko'yu örnek göstererek şöyle konuşacaktı:
[Feridun Kandemir]: "Mesela... Bu mahkumların yalnız birini, en yaşlılardan, sizin de öteden beri şahsen pekiyi tanıdığınız, hatta saydığınız hukukçu ve avukat Gad Franko'yu ele alalım. Bu adama 375.000 lira vergi tarh edilmiştir. Bu kadar parayı hele o hengamede -herkesin nakit para bulmak için dört döndüğü günlerde- tedarik edemeyince varını yoğunu teşkil eden bin lira para ile Galata'daki Bahtiyar Hanı'nı vermiş ve "Başka neyim varsa tahkik edin, alın." demiş olduğu halde nakden borçlu kaldığı 365.000 lirayı cebren ödemek üzere kendisi Aşkale'ye sevk edilmiştir.
[Şükrü Saracoglu]: Tamam, evet hocamdır. Alim adamdır. İzmir'de gençliğimde kaç defa elini öptüm. Fakat borcunu ödemeli idi. Mademki temarüz etti. Şimdi öder.
[Feridun Kandemir]: Hayır, ödeyemez.
[Şükrü Saracoğlu]: Mis gibi öder. Ödeyinceye kadar Aşkale'de çalışır.
[Feridun Kandemir]: Çalışamaz, çalışsa da ödeyemez. Çünkü...
[Şükrü Saracoglu]: Ömrü mü vefa etmez?
[Feridun Kandemir]: Yalnız onun değil, en gençleri olan yirmi dört, yirmi beş yaşındakilerin de öyle...
Gad Franko nun ödeyemeyeceği oranda bir vergi tahakkuk ettirilerek Aşkale'ye gönderilmesinde Başvekil Saracoğlu'na itiraz etmesi etkili olmuştu. Ancak bunun yanı sıra başka nedenler de mevcuttu. Gene oğluyla yapılan bir diğer mülakatta bu nedenler şöyle sıralanmakta:
Özellikle azınlıklar elinde yoğunlaşmış bulunan ticaret sermayesinin el değiştirme operasyonu olarak yorumlanan bu kanun uygulanmasında tabii ki pek çok kişisel husumetlerin de tatmini için gerekli ortam bulunmuştur. Bu ortamda kahramanımız Gad Franko, kişisel husumetleri celbedecek çok fazla özelliği bünyesinde taşımaktadır. 1) Gad Franko, azınlıktandır. 2) [İzmir Valisi] Rahmi Bey'in 1947 yılında vefatına kadar devam ettiği tanınmış bir avukattır ve çok zengin olduğu düşünülmektedir. Bürosunun bulunduğu Karaköy'deki Bahtiyar Hanı O'na aittir. 3) Türk Medeni Kanunu'nun ilk şerhini yazan hukukçudur. Federal Mahkeme içtihatlarını izlemektedir. Senelerce Hukuki Bilgiler isimli hukuk dergisini çıkarmıştır ki, Cumhuriyet döneminin hukuk dalında ilk özel dergisidir. O, adeta bir hukuk alimidir. 4) İttihatçı Rahmi Bey'le dostluğunu sürdürmektedir. 5) Bütün bu kusurları yetmezmiş gibi, Serkldoryan (Cercle D'Orient) ve Büyük Kulüp gibi salonlarda boy göstermektedir. Bu adamın bunca kusuru varsa başına da bir gelecek var demektedir. (121)
(121) "Varlık Vergisi Kıskacında Bir Avukatlar Ailesi", Baro Gündemi, sayı 6, Aralık 1997, s. 38-40.
"Azınlıkları muvazzaf subay yapmazlar" kanaatinin popüler kültüre yansımış bir örneği de Zülfü Livaneli'nin son romanıdır. Livaneli'nin romanında yer alan kahramanlardan biri, babaannesi ölüm döşeğinde iken onun aslında Ermeni olduğunu ve 1915 yılında tehcir sırasında kurtulduğunu ve ihtida ettiğini öğrenir. Öğrenmesinin ardından da bunu muvazzaf subay olan ağabeyine bildirir. Ağabeyi bu gerçeği öğrendiğinde kızkardeşine şu cevabı verecektir:
"Senden ricam bunu kimseye söylememen. Ağzını sıkı tut lütfen. Çünkü bende Ermeni kanı olduğu ortaya çıkarsa orduda yükselemem, terfi alamam, general olamam, hatta belki binbaşılıktan emekli edilirim, geleceğim mahvolur. Sen hiç Ermeni bir general gördün mü?" (62)
(62) Zülfü Livaneli, Serenad, Doğan Kitap, İstanbul, 2011, s. 96.
İletiler
Taptığım Putlarım Bunlardır
Aşağıda bir liste vereceğim.
Bu kişiler benim için idoldür, puttur, birlikte ortak koşarım.
2700 küsür okumadan sonra hala bir kitabını gördüğümde heyecanlandığım ve okumak istediğim yazarları listeye koydum. Okumadıklarımı koymadım, bir sıralamaya göre yazmadım.
Aynı zamanda tavsiyelerimdir, buyurun:
KURGU:
Mazide Kalmış Koleksiyonerler
Sabri Esat Siyavuşgil: "Meraklılar"
Sigara Kâğıdı Koleksiyoneri Sait Arat
Kese Koleksiyoneri Nadide Uluant
Çakmak Koleksiyoneri Abdurrahman Yazgan
Köylü Çorapları Koleksiyoneri Prof. Kenan Özbel
Karagöz-Hacivat Koleksiyoneri Cemalettin Saraçoğlu
Musiki Aletleri Koleksiyoneri Ruşen Kam
Tesbih Koleksiyonerleri
Tesbihçi İsmail Atalay
Ahmet
Mazide Kalan Yayınevleri
MAZİDE KALMIŞ YAYINEVLERİ
Türkiye Yayınevi – Tahsin Demiray< Celâl Demiray<
Güven Yayınevi – Vasıf Ülkü<
Bir Yayınevi – Ramazan Gökalp Arkın <
Kanaat Yayınevi – Yakup Bayer <
Hilmi Kitabevi – İbrahim Hilmi Çığıraçan <
Yaşaroğlu Kitabevi – Ahmet Halit Yaşaroğlu <
Cumhuriyet Yayınevi – Ali Toygar<
İnsel Yayınevi – Avni İnsel
Maarif Kitaphanesi – Naci Kasım ve Menije Kasım<
Atlas Yayınevi – Rakım Çalapala<
Bozkurt Yayınevi – Aziz Bozkurt<
Üniversite Yayınevi – Fethi Aydın Ulucan<
Doğan Kardeş Yayınevi – Şevket Rado<
Rıfat N. Bali
Yorumlar ve İncelemeler
