Süer Eker Sözleri ve Alıntıları
Süer Eker sözleri ve alıntılarını, Süer Eker kitap alıntılarını, Süer Eker en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Maddi ve manevi kültürü besleyen en önemli öge dildir. Dil olmadan, diğer kültürel ögelerin hiçbiri ortaya çıkamaz. Bu nedenle, ulusların yaşamlarında dil, vazgeçilemez bir kurumdur. Bu kuruma gereken önemi vermeyen uluslar, ulus olma niteliklerini kaybedebilir ve yok olabilir. Bugün, yaşayan Sümer, Hitit dilinden ya da kültüründen söz etmek mümkün değildir. Öyleyse dil, ulusların en değerli varlığıdır. Bu varlığı koruyan ve zenginleştiren uluslar, yaşama hakkını elde edebilirler.
Rusların Türkler Üzerindeki Asimile Politikası
"1917 Ekim Devrimi'nin ardından kurulan Sovyetler Birliği de 'böl ve yönet' ilkesiyle çok sayıda mahalli yazı dili ihdas etti. Bu diller labirentinin yol açacağı anlaşmazlık ve kaos ortamı; Sovyetler Birliği sınırları dahilinde farklı dilleri konuşan, farklı dinlerin müntesibi halkları Rusça konuşan , ateist 'Homo Sovyetus' yaratılması hedefine yöneldi. Bu politikalar , sahip oldukları demokratik avantajlara rağmen çok nüfuslu Türk halklarının dillerini dahi orta ve uzun vadede bütünüyle işlevsizleştirme tehlikesiyle karşı karşıya getirdi."
Musa Yıldız
İslamiyetin kabulüne değin Türkçedeki yabancı kökenli sözcük sayısı çok az idi.
Türkçe ile 'akraba' diller arasındaki birtakım yeni ilişkilerin belirlenmesi ve ortaya konulmasıyla bilimsel olarak, herhangi bir Türkçe sözcüğün kökeni 2000, 2500 yıl önceye götürülebilir.
Çağatay Türkçesinin kaderi..
"Gaspıralı İsmail'in 'Tercüman' gazetesiyle simgelenebilecek Ortak Dil çabaları, Çarlık Rusyasının Müslüman Rusya Türklerinin ortak yazı dili Çağatay Türkçesini işlevsizleştirmesi, kamu alanından çıkarması ve zamanın ihtiyaçlarını karşılamayacak hale getirmesiyle neticelendi."
Musa Yıldız, Gaspıralı İsmail Kırım Tatarı
Nogaybekler.
I. Petro zamanında Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine dahil olan Nagaybekler, Rusya Federasyonu’nun Çelyabinsk bölgesinde yer alan Nagaybak ve Çabarkul’da yaşamaktadırlar. İlk defa 1926 nüfus sayımlarında ayrı bir etnik grup olarak kabul edilen ve toplam sayıları 11.219 olan Nagaybekler daha sonraki nüfus sayımlarında Tatar kimliği içerisinde gösterilmiştir). 2002’de tekrar Tatarlardan ayrı bir etnik grup olarak kabul edilen Nagaybeklerin toplam nüfusu 2010 nüfus verilerine göre 8.148’dir
Avrupa Birliği Parlamenterler Asamblesi Kültür, Bilim ve Eğitim Komitesinin 21 Ekim 2010 gün ve Doc. 12423 nolu ‘yüksek derecede tehlikedeki dillerin korunması ve güçlendirilmesi’ ile ilgili ölçütler başlıklı raporuna göre yüksek derecede tehlikede bulunan 17 dil arasında ‘Türki’ diller ailesinden Karaim
(Litvanya, Ukrayna), Kırım Tatarcası (Bulgaristan, Ukrayna) ve Gagauzca (Bulgaristan) da yer almaktadır.
İran'da enteresan kavimler. Mesela Dunbuliler de Türkçe konuşan Kürtlerdir
Sungur Türkçesi, Kirmanşah bölümünde yer alan Kulyâ’î bölgesindeki küçük bir şehir olan Sungur ve bu şehre komşu olan iki kasabada (Qal’e-ye Ferhâd Xân ve Qarve) konuşulmaktadır. Sungur Türkçesi kendisini çevreleyen Kürtçenin farklı diyalektleri ve İran dillerinin arasında küçük bir Türk dili adası oluşturmaktadır. 1991 nüfus sayımına göre Sungur’un nüfusu 37.772’dir ve günümüzdeki nüfusun ise 40.000 civarında olduğu tahmin edilmektedir. Sungur Türkçesinin kendine komşu Türk diyalektlerinin hiçbiri ile doğrudan ilişkisi bulunmamaktadır. Yaşadıkları bölgede izole azınlık olarak yaşayan Sungur Türkleri iki dil kullanmaktadırlar: Sungur Türkçesi ve bölgenin baskın dillerinden olan Kürtçe. Özellikle son yüzyılda ise Sungur Türkleri arasında Farsça önemli bir etkiye sahip olmuştur (Bulut 2005: 242). Sungur Türkçesi, Güney Oğuz veya Afşar diyalekt grubunda yer almaktadır Sungur Türkleri yoğun Türk nüfusunun yaşadığı bölgenin dışında kaldıklarından dilleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Farsçanın resmi yazı dili ve eğitim dili olarak kullanılması sebebiyle Sungur Türkçesi sadece sözlü gelenek içerisinde devam ettirilmeye çalışılmaktadır.
Afşar Türkçesi (Efşar-e Torki Ziban)
Tepâ kasabasındaki Afşar dilinin özellikleri ile ilgili ilk çalışma L. Ligeti’nin ‘Sur la langue des Afchars d’Afghanistan’ (1957) adlı eseridir. Daha sonraki dönemlerde İran ve Afganistan’daki Türk dilleri üzerine G. Doerfer öncülüğünde yapılan alan araştırmalarında Afşarca ile ilgili materyaller de derlenmiş, derlenen bu malzemeler ise G. Doerfer ile W. Hesche’nin Südoghusische Materialien aus Afghanistan und Iran (1989) başlıklı çalışmasında yayımlanmıştır. Bu çalışmada Tepâ ve Kâbul Afşarcası ile ilgili veriler bulunmaktadır. Aynı alan araştırmasına dayanan Kabil Afşarcası ile ilgili veriler ise G. Doerfer’in ‘Ein türkischer Dialekt aus der Gegend von Hamadān’ (1983) ve ‘Kabulafscharisch und Chaladsch’(1985) çalışmaları ile değerlendirilmiştir. Bu alanda Afşarlar ve dilleri ile ilgili genel bir çalışma yapan A. M. Abbasov’u ve ‘Nekotorye zametki ob afsharakh Afganistana’ (1975) adlı çalışmasını da saymak gerekir.
Türk dil ve lehçeleri izole ya da dar bir alanda konuşulmaz. Aksine yayılma alanı bakımından Türk dilleri ailesiyle karşılaştırılabilecek, İngilizce, İspanyolca gibi, çok az sayıda dil vardır.
Karahanlıca bir metin
1- Koygaşup yatsa anın yüziñe
2- Alsıkar ögin anın söziñe
3- Min kişi yulgı bolup öziñe
4. Birgeler özin anıñ köziñe
1- (Bir kimse o güzel kadının) koynuna girip yatsa, onun yüzüne (bakarak)
2- Yitirir aklını, onun sözleriyle
3- (Binlerce kişi) feda olup kendisine (o güzele)
4. Verirler kendilerini onun (güzel) gözlerine
Çağatay Türkçesinde Zafername, Ankara Muharebesi
Sähib-Kıran Rum Pādşahı Bilä Uruşup Zafar Tapkanı, Zafername
1. Sähib-Kıran keçä taň atkunça Hak... dargahıda niyäz u tazarru kıldı...
2. Basa iki sarıdın çeriglär saf tartıp turdılar...
3. Vä hukm boldı, kim bahādurlar ilgäri yürüp işlärigä maşgül bolsunlar.
4. Barçadın burun oň koldın Amir-zāda Abābakr mubārazat maydänıga kirip yigitlari bilā
"UNESCO tehlikedeki dillerin korunması
maksadıyla çalışmalar yapmaktadır. UNESCO tarafından paylaşılan bilgilere göre, son 60-70 yıl zarfında 200’den fazla dil kaybolmuştur. Bugün ise 538 dil kritik, 502 dil ciddi tehlike altında ve 607 dil ise savunmasız durumdadır. Ne yazık ki, bu listede Türk dilleri/lehçeleri de yer almaktadır. Bu durum, özellikle SSCB’nin 20. yüzyılda izlediği dil politikalarıyla tahrip edici vahim olayların sonucunda ortaya çıkmıştır."
Darkhan Kıdırali
Türk dili Türk milletinin kalbidir, zihnidir.
"... Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu M. K. Atatürk’ün ‘Türk dili, dünyada en güzel, en zengin ve en kolay olabilecek bir dildir. Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Çünkü, Türk milleti geçirdiği nihâyetsiz felâketler içinde bugün kendi milliyetini yapan her şeyin dili sayesinde muhafaza olunduğunu görüyor. Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.’ vecizesi büyük anlam taşımaktadır. Bu sebeple, sadece geçmişten süzülüp gelen sözümüzü değil, geleceğe bakan özümüzü de içerdiği için dilimizi korumamız ve zamanın gereklerine göre geliştirmemiz gerekmektedir."
Darkhan Kıdırali
Vahanlar, Pamirler ve Paryalar.
The Wakhi of Ishkashim rajon live along the upper reaches of the Pandj River, and are also found in the Afghani Badakhshan, Pakistan and Xinjiang (KM 2005: 4). There are under 10,000 Wakhi in the Ishkashimi rajon of Gorno-Badakhshan in Tajikistan, though the exact number of speakers in unknown (Paxalina 1969: 80-84) Parya (Indo-Aryan) in Hissar Valley, which had perhaps 1,000-2,000 speakers in 1982 (Payne 1997: 145) is another endangered minority language of Tajikistan, and it is estimated that the present population of Parya-speakers in Tajikistan remains in a similar range.