Hakkında
Ebû Tâlib Muhammed b. Alî b. Atıyye el-Mekkî el-Acemî (ö. 386/996), Kutü’l-kulûb adlı eseriyle tanınan bir mutasavvıftır.
Hayatı hakkında kaynaklarda fazla bilgi yoktur. Aslen İran’ın batısındaki Cebel bölgesinden olup Mekke’de uzun süre kaldığı ve burada yetiştiği için Mekkî nisbesini aldı. Acemî diye de tanındığına göre Arap olmadığı anlaşılmaktadır.
Öğrenimine Mekke’de başlayan ve burada hadis tahsil eden Ebû Tâlib çeşitli beldeleri dolaştı, gittiği yerlerde tanınmış âlimlerden faydalandı, oralarda vaazlar verdi ve ders okuttu.
Muhammed b. Hasan el-Âcurrî, Ali b. Ahmed el-Masîsî ve Muhammed b. Ahmed el-Cercerâî gibi muhaddislerden hadis rivayet etti. Basra’da Sâlimiyye fırkasının kurucusu Ebü’l-Hasan İbn Salim ile (ö. 350/961) tanıştı. (Kutü’l-kulûb, II, 192, 294)
İbn Sâlim, ünlü sûfî Sehl et-Tüsterî’nin görüşlerine bağlı idi. Ebû Tâlib daha çok naslara bağlı bulunan, ancak tasavvufî temayüllere de sahip bir kelâm fırkası olan Sâlimiyye çerçevesinde tasavvufî ve kelâmî görüşler ortaya koydu. İbnü’l-Cellâ ve Ahmed b. Dahhâk ez-Zâhid gibi sûfîlerin sohbetinde de bulunan Ebû Tâlib’i Zebîdî bir tarikat kurucusu olarak gösterir ve şeyhinin Ebû Saîd b. el-A‘râbî olduğunu söyler. (Zehebi, İkd, s. 85)
Ebû Tâlib’in en dikkate değer yanlarından biri, tasavvuf taraftarlarıyla şeriat taraftarları arasında ciddi ayrılıklar bulunduğu bir dönemde bu iki zümre arasında bir köprü kurma teşebbüsünde bulunanların ilki olmasıdır.
Eserine zayıf ve uydurma hadisler aldığı ileri sürülerek hadis âlimlerince tenkit edilen Ebû Tâlib el-Mekkî, itikadî konulardaki görüşlerinden dolayı da tenkide uğramıştır.
Tam adı:
Ebu Talib El-Mekki
Unvan:
Mutasavvıf, şair
Okurlar
23 okur beğendi.
89 okur okudu.
13 okur okuyor.
173 okur okuyacak.
7 okur yarım bıraktı.
Sözler ve Alıntılar
"Her kulun, Allahu Teala'nın azamet ve kudretinin tecellilerini müşahede- deki nasibi, tevhid ilminden ve nurundan nasibi kadardır. Tevhiddeki nasibi. yakini miktarıncadır. Yakini de Cenab-ı Hakk'a yakınlığı nisbetindedir. Kulun Allahu Teala'ya yakınlığı, Allahu Teala'nın onun kalbine yakınlığı miktarınca- dır. Allahu Teala'nın kalbe yakınlığı, ondaki marifet ilmi ve ilahi bilgideki ge- nişliği kadardır. Kalbin iman ve marifetle genişlemesi, Allahu Teala'nın ihsanı miktarıncadır. Allah'ın kuluna ihsanı, ona yaptığı inayeti ve tercihi kadardır. Bundan öte, Allah'ın ilmi vardır. Bütün bunlar, bizlere kapalıdır; onlar ilahi kudretin sırrı ve bilemediğimiz tecellileridir.
Kul ne kadar gaflete düşerse o kadar ilahi ilim ve hikmetlerden cahil ka- lir, mahrum olur. İnsan dünyayı sevdiği kadar gaflete düşer; heva ve hevesi- ne ne kadar düşkünse o kadar dünyayı sever. Heva ve hevesin kula hakimi- yeti nefsin sıfatlarını ortaya çıkarması ölçüsünde olur. Kalbte iman ve yakin nuru zayıfladığı ölçüde nefsin kötü sıfatları ortaya çıkar. Bu zayıflık da kalbin Allah'tan gayri şeylerle perdelenip kulun Rabbinden uzaklaşmasıyla meyda- na gelir. "
Öyle günahlar vardır ki onların cezası ancak son nefeste tevhitten mahrum edilmektir.
Kardeşleri İçin Dua Etmek
Bir hadiste şöyle buyurulmuştur: "Bir kimsenin din kardeşi için gıyabında yaptığı dua geri çevrilmez kabul edilir. Duayı yapanın başına bir melek:" İstediğinin aynısı sana verilsin!" diye dua eder."
Bir Hadis:
"Evinden ilim öğrenmek üzere çıkan kimse, dönünceye kadar Allah yolundadır."
Allah korkusundan dolayı bilmediği hususlarda susan kimse, Allah rızası için bildiği hususlarda konuşup fayda sağlayan kimse gibidir….
İletiler
Tevekkül, rıza ve sabır gibi kalple yapılan amellerin bir zerresi, azalarla yapılan dağ gibi amellerden daha faziletlidir…
Ebu Talib El-Mekki
Kulun doğruluktan ve istikametten saptığı ilk nokta niyette zaaf göstermesidir.
Niyette zayıflama olunca nefis kuvvetlenir ve nefsin arzuları kendisine yer bulur…
Ebu Talib El-Mekki
Yorumlar ve İncelemeler
