Künyesiyle beraber tam adı 'Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Eyyûb ez-Züraî ed-Dımaşkī el-Hanbelî' olup düşünce ve çalışmaları Hanbeli mezhebi odaklı olmuştur.
7 Safer 691 (29 Ocak 1292) tarihinde Dımaşk (Şam) şehrinde doğdu. Babası Ebu Bekir, Cevziyye Medresesi'nde kayyım olduğu için İslam literatüründe adı daha çok 'İbnü'l-Kayyim' (kayyımın oğlu) olarak anılmıştır.
İlk eğitimini babasından aldı. Daha sonrasında ise Şam medreselerinin büyük alimlerinin derslerine katıldı. Bunlar arasında, fıkıh alanında ders aldığı İbn Teymiyye en tanınmış hocalarındandır.
Daha sonraları Cevziyye Medresesi'nde imamlık ve 1336 yılından sonra da hatiplik yaptı. 1342 yılından ölümüne kadar da Sadriyye Medresesi'nde ders verdi.
Yakın ilişki içinde olduğu hocası İbn Teymiyye'nin devrin Memluk sultanları ile arası iyi olmadığı için o da siyasi takipten kurtulamadı ve birkaç defa hapsedilmiştir. 1331 yılında hac için Şam'dan ayrılmış, 13 Receb 751'de (16 Eylül 1350) yılında doğum yeri olan Şam'da ölmüştür. Mezarı aynı şehirdeki Bâbüssagir Mezarlığı'ndadır.
Kitapları
Medaricü's-Salikin (3 cilt)
er-Ruh
Hadi'l-Ervah
Tariku'l Hicreteyn ve Babu's- Saadeteyn
İ'lamu'l- Muvakkiin (4 cilt)
İctimaü'l- Cuyüşi'l- İslamiyye
et-Turuku'l Hükmiyye fi's- Siyaseti'ş Şerriyye
Tuhfetü'l -Mevdud fi Ahkami'l- Mevlüd
Ahkamü ehli'z- Zimme
et-Tıbbü'n- Nebevi
Miftahü Dari's- Saade
es-Savaikü'l- Mürsele fi'r- Reddi Ale'l Cehmiyye vel Muattıla
Ahbarü'n-Nisa
el-Vabilu’s- Sayyib Mine’l- Kelimit- Tayyib
es-Salat
et-Tefsiru’l- Kayyim
Zadü’l- Mead Fi Hedyi Hayri’l- İbad
el-Cevabü’l- Kafi ve’d- Dai ve’d- Deva
el-Fevaid
Uddetü’s- Sabirin
El-Fevaidü’l-Müşevvik ila Ulumil-Kur’an
et-Tıbyan fi Aksami’l-Kur’an
Ey nefsine göz açıp kapayıncaya kadar emin olmayan ve bir günü bile tam sevinçli olarak geçmeyen kimse, bu fani dünyayı ebedi ve baki olan ahirete tercih etmekten sakın!