Seneca Kimdir?
Roma’ya küçük yaşta teyzesi tarafından getirilmiş ve Mısır valisinin eşi olan bu kudretli kadının gözetiminde büyümüştür. Babası atlı sınıfına (equites) üyedir ve derlediği söylevlerle Latin edebiyatında Rhetor Seneca ve Stoacı ahlak görüşleriyle tanınan Seneka, ahlakın temeline doğaya uygun yaşama ilkesiyle, bir bilge idealini yerleştirmiştir. Zamanın toplumunu bir vahşi hayvanlar topluluğu olarak gören Seneka, bilge kişisini, kendi kendine yeten, hazza olduğu kadar eleme karşı da duygusuz, korku bilmez, evrenin gerçek efendisi, erdemi özgür iradesinin sonucu olan ve ölümden korkmayan kişi olarak tanımlamıştır.
Her ne kadar Stoacı maddeciliği benimsemiş olsa da, Tanrı'nın aşkın olduğunu öne süren Seneca, pratik felsefeyi öne çıkarmış ve gerçek erdemle değerin, dışarıda değil de, insanın içinde olduğunu belirtmiştir. Ayrıca harici iyiler ve zenginliklerin, insana mutluluk sağlamayacağını da söylemiştir.
Seneca, ailesinin varlıklı olması sayesinde ünlü felsefeciler ve söylev ustalarından (rhetor) eğitim almış ve bilgelik sevgisi yüzünden genç yaşta retorikten (söylev sanatı bilgisi) sıyrılmış ve felsefe eğitimine ağırlık vermiştir. Pythagorasçı Sotion’dan dersler alarak onun gibi etyemez olmuş ve ruhun ölümsüzlüğüne inanmıştır. Daha sonra Attalus’a bağlanıp güzel kokulardan, şaraptan, istiridye ve mantar yemekten ve yumuşak bir yatakta uyumaktan vazgeçmiştir. Kynik Demetrius’u ve Papirius Fabianus’u da hararetle dinleyen Seneca’nın felsefeye olan aşırı düşkünlüğü babasını telaşlandırmıştır; çünkü İmparator Tiberius gençliği saran bu felsefe akımlarına hiç sıcak bakmıyor, garip kılıklı ve tavırlı bu kişileri Roma’dan uzaklaştırıyordu. Ayrıca Seneca’nın, yaptığı perhizlerden dolayı zaten narin olan bünyesi daha da bozulmuştu, sağlığı iyice kötüye gidiyordu. Babası, oğlunun sağlığını düzeltmek ve felsefeden uzaklaştırmak için onu ilk önce Pompei’ye, sonra Mısır’a gönderdi. Roma’ya MS 31 yılında dönen Seneca, kendini siyasete verdi ve quaestorluk (idam cezası vermeye yetkili hakim) elde ederek mahkemede avukatlık yapmaya başladı. Quaestor oldu, senato üyeliğine seçildi. Fabianus’tan öğrendiği keskin çelişkiler içeren, imalarla dolu kısa cümleli ifadeler kullanmada oldukça başarılıydı. Kıskanç İmparator Caligula’nın deyimiyle “kum taneleri” gibi akıp giden üslubu ölüm nedeniydi. Böyle başarılı bir konuşmacının kendi Roma’sında yeri yoktu. Ancak saraydaki bazı kişiler Seneca’nın hasta bir insan olduğunu ve çok az bir ömrü kaldığını söyleyerek İmparatoru zor ikna etti ve ünlü bir düşünürün yaşamını bağışlattı. İmparatoriçe Messalina, Caligula and Agrippina'nın kızkardeşi Julia Livilla ile Seneca arasında bir ilişki olduğuna ilişkin dedikodular çıkarınca, Seneca MS 41’de Korsika’ya sürgüne yollandı. Livilla ise öldürüldü. Seneca sürgündeki yaşamını felsefe yapıtları yazarak, bilim ve şiirle uğraşarak geçirdi. İlk yıllar kolay geçti, ama sonraki yıllarda Roma’ya dönme arzusu yüreğini iyice kaplayınca, Cladius’un azatlısı Polybius’a kardeşinin ölümünden dolayı yazdığı Ad Polybium De Consolatione (Polybius’a Teselli Üzerine) başlıklı yazısında hem ona hem de imparatora adeta yalvarmıştır. Ayrıca yine aynı ruh durumuyla annesine yazdığı Ad Helviam Matrem De Consolatione (Annem Helvia’ya Teselli Üzerine) yazısında da annesinden çok kendini teselli eder gibidir. Bütün bu yakarılarına karşın Seneca Roma’ya ancak Livilla’nın kardeşi Agrippina zamanında dönebilmiştir. Genç Prens Neron’un annesi Agrippina, tanınmış bir edebiyatçının, oğlunun eğitiminde önemli bir rol oynayacağını düşündüğü için Seneca’yı sürgünden çağırtmıştı. Neron’un tüm eğitimini üstlenen Seneca, ona çağının önemli kültür konularıyla ilgili dersler vermiş, ancak Agrippina’nın felsefeye pek sıcak bakmaması nedeniyle bu konulardaki derslerine bazı kısıtlamalar getirmek zorunda kalmıştır. M.S 54 yılında Claudius öldüğünde Neron on altı yaşında İmparator ilan edilince, Seneca muhafız kıtası komutanı Afranius Burrus ile birlikte idarede söz sahibi olmuştur. Ama filozoflara yakışmayacak yaşam tarzı ile savunduğu düşünceler uyuşmadığı için hakkında dedikodular çıkmasına engel olamamıştır. Bu arada Neron tümüyle anormal davranışlar içine girmiş ve annesi Agrippina’yı öldürtmüştür. Bunun ardından Burrus’un zehirlenerek öldürülmesi Seneca’yı saray yönetiminde tek başına bırakmıştır. Bunun üzerine tüm servetini imparatora bırakarak özel yaşamına çekilmeye karar veren Seneca, bu düşüncesini Neron’a açmış, ancak reddedilmiştir. İS 64’te meydana gelen büyük Roma yangınından sonra bu önerisini yinelediği halde imparator tarafından ikinci kez reddedilmiştir. Ancak Seneca bu kez kararlı davranmış, Neron’dan aldıklarının bir kısmını geri vererek siyasetten ayrılmıştır.
M.S 61-65 yılları Seneca’nın kendini tümüyle felsefeye verdiği en verimli dönemi oldu. Ancak M.S 65’te C. Calpurnius Piso’nun başı çektiği, Faenius Rufus, Plautus Lateranus ve şair Lucanus'un adının karıştığı Neron’a karşı düzenlenen bir suikast girişimine onun da adı karıştığı için, İmparator tarafından kendini öldürmesi emri verildi. Bütün yaşamı boyunca ölümün hiçe sayılması gerektiğini savunmuş olan Seneca, bu emri metanetle karşıladı ve M.S 65’te damarlarını keserek intihar etti.
Kaynak: tr.wikipedia.org/wiki/Lucius_Ann...
Tam adı:
Lucius Annaeus Seneca
Unvan:
Romalı Düşünür, Devlet Adamı ve Oyun Yazarı
Doğum:
Córdoba, İspanya, M.Ö., 4
Ölüm:
Roma, İtalya, M.S., 65
Okurlar
1.277 okur beğendi.
12,8bin okur okudu.
553 okur okuyor.
8,5bin okur okuyacak.
211 okur yarım bıraktı.
Seneca Kitapları
Mutlu Yaşam Üzerine – Yaşamın ...
8.3/10
Bilgenin Sarsılmazlığı Üzerine...
8.1/10
Gladyatör Kararını Arenada Ver...
8.2/10
Tanrısal Öngörü
8.5/10
Ahlak Mektupları
9/10
Medea
7.9/10
Phaedra
7.9/10
Hoşgörü Üzerine - Ruh Dinginli...
8.2/10
Troialı Kadınlar
8/10
İşsizliğe Övgü
7.6/10
Teselliler
8.6/10
Doğa Araştırmaları
7.7/10
Ruh Dinginliği Üzerine
8.4/10
Öfke Üzerine
8.1/10
Mutlu Yaşam Üzerine
8.5/10
Octavia - Bir Roma Tarihi Dram...
8/10
Thyestes
9/10
Stoic Six Pack (Illustrated)
10/10
Seçme Epigramlar ve İmparator ...
7.6/10
İnsan Olmak
0/10
Annem Helvia’ya Teselli
0/10
De Otio - Kamu İşlerinden Uzak...
0/10
Dialogues and Letters
0/10
Yaraları Sevgi İyileştirir
0/10
İyilikler Üzerine
0/10
Çıldıran Herkül
7/10
Von Der Kürze Des Lebens
8/10
Acıma Üzerine
0/10
Dialogues and Essays
0/10
Seneca Sözleri ve Alıntıları
Bu sözü asla unutmayın hatırlayın !
" Yaralanmaz olan, darbe almayan değil, darbeden incinmeyendir. "
Sayfa 6Kitabı okudu
"Ne sayıları
kalabalık diye
kötülerden
ol ne de sana
benzemiyor
diye birçoğuna
düşman ol."
Okunacak çok kitap var ancak
Hayat kısa, sanat uzun.
Sayfa 45 - İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
İyi bir davranışa karşı iyilikle karşılık vermek erdemdir.
Kapra YayıncılıkKitabı okudu
...öfke kötü ve adidir.
Kapra YayıncılıkKitabı okudu
Seneca İletileri
Dünya klasikleri listesi (İş bankası kültür yayınları)
1) Jane Austen - 
Gurur ve Önyargı
2) Novalis - 
Geceye Övgüler
3) Oscar Wilde - 
Mutlu Prens - Bütün Masallar, Bütün Öyküler
4) Hans Christian Andersen - 
Seçme Masallar
5) Anonim -
"Yeryüzünde güneş ışığına layık olmayan nice insan var. Ama güneş her gün doğar."
Seneca
Toprak ne kadar zengin olursa olsun, ekilmedikçe mahsul vermez.
Kafalar da öyle, ekilmeyen kafalar da fikir üretmez.
... Seneca
Seneca Yorum ve İncelemeleri
Mutlu Yaşam Üzerine – Yaşamın Kısalığı ÜzerineSeneca · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20216,1bin okunma