1875 yılında doğdu. Küçük yaşlarında müziğe ilgi duymaya başladı. Gori Öğretmen Lisesi'ne devam ederken keman ve teori dersleri aldı. Daha sonra müzik eğitimini Moskova ve St. Petersburg'ta sürdürdü. 1907 yılında Fuzulî'nin Leyla ile Mecnun adlı şiirini opera olarak besteledi. Daha sonra Şeyh Sinan, Rüstem İle Zöhreb, Şah Abbas ve Hurşid Banu, Kerem ile Aslı, Harun ve Leyla adlı operalarını ve Karı ile Koca, O Olmazsa Bu Olsun / Meşhedi İbad ve Arşın Mal Alan adlı müzikli komedileri besteledi.
Arşın Mal Alan müzikli komedisi birçok dile çevrildi ve eser büyük ün kazandı. 1922 yılında Azerbaycan Konservatuvarı'nı kurdu. Aynı okulda öğretim üyeliği ve rektörlük yaptı. Eserlerinde, Azeri halk müziğini çağdaş bir şekilde yorumlayarak kullandı. Aynı zamanda bir yazar ve şairdir. Eserlerinin metinlerini kendi yazmıştır. Azeri halk müziğinin esasları ile ilgili eserleri okullarda ders kitapları olarak okutulmaktadır. 1937 yılında Köroğlu operasını besteledi. Bu eser Arşın Mal Alan müzikli komedisi ile birlikte SSCB döneminde Devlet Mükafatı'na layık görüldü. Azerbaycan Besteciler Kurumu Başkanlığı yaptı. Sovyetler Birliği Yüksek Prezidium Üyeliğine de getirildi. Azerbaycan Milli Marşı da onun eseridir. 1948 yılında vefat etti.
Gülçöhrə:Qız özü sənə getməzmi? Əsgər: Yəqin ki, getməz, çünki o bəy qızıdır.
Gülçöhrə: Sən əvvəlcə qızdan soruş, sonra de. Nə bilirsən getməz?
Əsgər: Doğru buyurursan, xanım, bəs, elə isə de görüm mənə gələrsənmi?
Gülçöhrə (təəccüblə):Kim? Mən?
Əsgər:Bəli sən, mənim xoşladığım qız bircə sənsən.
Mən nə qədər, nə qədər qoca olsam da,
Dəyərəm min cavana.
Çörəyi yemərəm mən yavana.
Yaxşı demərəm mən yamana
Qurban edərəm mən canana
Malımı, pulumu, canımı mən.
Gəl, xanım, gəl yanıma.
Gəl, canım, gəl yanıma
Gəl, yarım, gəl yanıma,
Eyni əsər, iki film. Heyf ki 1917-ci ilə məxsus lent yazısını heç yerdə tapmaq olmur. 20 il fərq olan iki filmi müqayisə edəndə 1965-ci il çəkiləni daha çox sevdim. Həm təbii alınıb, həm də burda aktyorlar daha ürəkdən oynayır. 1945-ci il çəkiləni rəngləməsələr daha yaxşı olardı.
Arşın Mal AlanÜzeyir Hacıbəyov · Qanun Nəşriyyatı · 09 okunma