En Eski Yasin Ramazan Sözleri ve Alıntıları
En Eski Yasin Ramazan sözleri ve alıntılarını, en eski Yasin Ramazan kitap alıntılarını, etkileyici sözleri 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bazı olay ve olgular, birbirinin hem şartlayanı hem de şartlananı olabilir. Bunları da eşdeğer ifadelerle dile getiririz. Mesela sınavda tüm soruları doğru yapmak, tam puan almak için hem yeterli hem zorunludur. Bu yüzden “sınavda tüm soruları doğru yaparsan tam puan alırsın” veya “sınavdan tam puan almışsan, tüm soruları doğru yapmışsındır”.
Bazen de, hiç ilgisi olmayan olgu ve olayları şartlı olarak düşünür, birinin diğeri için zorunlu veya yeterli olduğuna inanırız. Mesela “anlaşılması zor cümleler kurarsan, felsefe yapmış olursun” diye inanıyor olabilirsiniz. Ancak anlaşılmaz olmak, felsefe yapmak için ne zorunlu ne yeterli şarttır.
Açık bir zihinle düşünmek istiyorsak, yeterli ve zorunlu Şartları birbirinden ayırabilmeliyiz. Her zaman ifadeye dökmesek de şartli olarak pek çok şeye inanırız.
Bilimsel düşünme aslında olasılıklarla düşünmedir, kesin sonuçlara ulaşmayı hedeflemez. Zira ölçülebilir gerçeklik, her durumda belli bir yöntemle ve sayılı örneklem üzerinde gözlem ve ölçüm yapmanın kısıtlamalarına göre şekillenir. Bu kısıtlamalar bir yandan üzerinde fikir yürütebileceğimiz bir zemin sağlarken diğer yandan da gerçeklikle ilgili perspektifi genişletmeyi öngörür. Gerçekliği ölçülebildiği kadar ifade ettiğimizde, aynı olay veya olguya dair her zaman alternatif, hatta birbirine çelişik açıklamaların olabileceğini de metodolojik olarak kabul etmiş oluruz. Ancak bu yanılsama ve çelişkilerin insanın bilme yetisinden kaynaklandığını, esasında gerçekliğin bir bütün olduğunu da kabul ettiğimiz için bir metodoloji ortaya koyulabilmektedir. Yani bilimsel düşünmede tek tek olaylarda kalmak üzere akıl yürütmeyiz, tüme varmaya çalışırız. Bu sayede yeterli bilginin elde edildiğini varsayar ve bu varsayımla yeni gözlemler yaparız.
Zorunlu değer, asla yanlış olamayan ifadelerde görülür, Mesela “bir parayı havaya atarsanız ya yazı gelir ya tura” ifadesi kesin olarak doğrudur, çünkü paranın sadece iki yüzü vardır. İmkânsız değer ise asla doğru olamayan ifadelerdir. Mesela, “bir parayı havaya atarsanız, hem yazı gelir hem tura” ifadesi kesin olarak yanlıştır, çünkü yazı ile
Salsüpür genelleme
Bir olayın veya olgunun -ilgili bile olsaözel bir durumunun olduğunu göz ardı ederek genelleme yaptığınızda bu safsataya düşersiniz.
Benim dedem 70 yıl sigara içti. Ona hiçbir şey olmadı. Sigaranın kanser yaptığına inanmıyorum. (Dedesinin akciğerleri veya sağlığı özel bir durumdur.)
Tüm arkadaşlıklarım sudan sebeplerle bitti. Ben arkadaş olunmayacak biriyim. (Her bir arkadaşlık, farklı sebeplerle bitmiştir.)
Aceleci genelleme
Yeterince delil olmadan veya aslında ilgisiz bazı delilleri bir araya toplayarak bir sonuca bağladığımızda aceleci genelJeme yapmışız demektir.
İstanbul'u gördüm. Yaşamak için harika bir yer. (Sadece Boğaz'ı gezmiştir.)
O bana bir kere yalan söyledi. Bir daha ona inanamam.
Bütünleme
Bir bütünün parçalarında olan özelliklerin bütün tarafından da taşındığını düşünmekle bütünleme safsatası yapmış olabilirsiniz. Bazı durumlarda geçerli olan bu akıl yürütmenin her zaman doğru sonuç vermediğinin farkında olmalısınız.
Atomların hayatları yok. Atomlardan meydana gelmiş herhangi bir şeyin hayatından bahsetmek de anlamsız. Otobüsteki herkesin annesi var. Dolayısıyla otobüsün bir annesi var.
Aylık çok küçük taksitlerle bu inanılmaz ürüne sahip olabilirsiniz. (Küçük küçük taksitlere vurgu yapılarak, toplamdaki büyük miktar gözden kaçırılıyor.)
İndirgeme
Bütünleme safsatasının tersini de yapmak mümkün.
Yani bütünde olan bir özelliğin tek tek her parçada olduğunu varsaymak da bazen hatalı sonuç verir.
Barcelona çok kötü oynadı. Dolayısıyla takımdaki herkes kötü oynadı.
Güzel bir filmin her şeyi güzeldir. Demek ki, oyunculuktan müziğe hepsi çok iyi.
Hatalı neden
Bir olgu veya olayın nedenine dair desteklenmemiş bir sonuca varmaya hatalı neden safsatası deriz. Örneğin art arda geldi diye iki olay arasında nedensel bir ilişki olduğunu düşünmek bizi bu safsataya düşürür.
İlkokula giden her çocuk küfür öğreniyor. Demek ki eğitim çocukları bozuyor. (Eğitim kurumunda öğrenilse de küfür etme alışkanlığı eğitimle gelmez.)
Kardeşim odaya girince üşüdüm. Belli ki odayı kardeşim soğuttu. (Odanın soğumasının nedeni içeri girerken kapının açılması olmalı, kardeşim değil.)