Enver Paşanın fiilî diktatörlüğü asıl bu bozgundan sonra başlar. Ama ne var ki, Sarıkamış’tan sonra Enver Paşa, artık hürriyet kahramanı Enver Bey değildir. Şair ve yazar Süleyman Nazifin dediği gibi: “Enver Paşa, Enver Beyi öldürmüştü!” sözünde, gerçeğin büyük bir payı vardır...
Büyük Sarıkamış felaketi..
Türkiye’nin harp tarihi için kara günlerdir. Enver Paşa, başlamış olan soğuklara bakmayarak hem vakitsiz, hem lüzumsuz bir hareketle Sarıkamış taarruzuna girişmişti. Ve birkaç gün içinde bir orduyu, âdeta son neferine kadar denilecek şekilde eritmiş, bitirmişti!
O zamanlar insanın üzerine yapışan damga <adam> sözü idi. Cemal Paşa'nın adamı, Enver Paşa'nın adamı, Talât Paşa'nın adamı... Kendi kendinin adamı kimdi bilmiyorum.
Sayfa 38 - Bateş yayıneviKitabı okudu
Osmanlı hiç de mecbur olmadığı halde Birinci Dünya Savaşı gibi bir cehenneme girmiştir. Enver Paşa'nın bu kararı İmparatorluktaki tek örnektir ve zaten İmparatorluğu da bitiren karar olmuştur.
Ankara'da Mustafa Kemal Paşaya karşı beni rakip göstererek aramızı bozmaya çalışıyorlardı. Mustafa Kemal Paşa bir taraftan Enver'den, bir taraftan benden çekiniyordu.
Sayfa 194Kitabı okuyor
Yazık ki Bursa'ya geldiğim zaman -1922 nihayetinde zafer-i nihaiden sonra- Fevzi, İsmet Paşaların Mustafa Kemal Paşayı diktatör yapmaya karar verdiklerini gördüm.
Sayfa 179Kitabı okuyor