islâm dininin Peygamber zamanından başlayıp artarak süren fetihler aracılığıyla yayıldığı iklimlerde yerleşmesi ve benimsenmesi, yalnız inanç tarihi araştırmacılarının çalışma alanlarına dahil bir zaman dilimine isaret etmez. Yerleşik kültürlerin -çoğu zaman siyasi projelerle düzenlenen- dönüştürülme ve değiştirilme süreçleri, toplumsal katmanların ve kurumların buna göre ye niden yapilandırılmaları, birey ve toplumla birlikte değişen sanat anlayışı ve sanat eserleri, bugün dünya coğrafyası önemli bir bölümüne ait kültür tarihini topvekin ilgilendiren çok dilli, çok yönlü, karmaşık bir sosyopolitik sürec olarak önümüzde durmaktadir. Söz konusu tari hin büyük ölçüde hala aydınlatılamamış karanlık labirentlerinden süzülüp gelen kültür unsurlarından biri de Anadolu'da daha çok "Ahilik" adiyla teşkilatlanmış fütüvvet ülküsüdür.
