Bilinç bilgileriyle bilinçtir: soyut bilinç ya da öncesel bilinç yani önceden düzenlenmiş bilinç yoktur. Önbilinç bilincin oluşumuna temel olacak koşullardan başka bir şey değildir. Bilinç bir olanaklar bütünü olan önbilinç üzerine kurulur. Öyleyse tabula rasa diye yani sıfır bilinç diye bir şey yoktur.
Her düşünce ürünü bilgi değeri taşımaz: bilgiyi doğrulanmış düşünce diye görmek doğru olur. Bilgi doğrulardan oluşur ve her doğru gerçekliğin bilinçteki bir yansısıdır. Her gerçeklik bilinçte doğru’ya dönüşür ya da doğru olarak görünür. Gerçek bilgi doğrulanmış bilgidir. Doğrulanmışlık bilgiye mutlaklık kazandırmaz. Bilgi her zaman görelidir. Mutlak ancak bir inanç nesnesi olabilir, buna göre mutlak’ın bilgisi yoktur.
Ne bir cehennem meleği,
ne hak yiyen bir tanrı,
ama insan,
meleklerden daha büyük,
daha büyük tanrılardan,
tanrıları, melekleri yaratan,
kendi kendisinin mimarı,
İNSAN!
Kaç kez düştü,
kaldı ortada kaç kez.
Özgürdür ama her zaman,
yenilmez, boyun eğmez.
Yeniler kanatlarını,
yeniler köklerini,
yeniler durmadan.
Eğin başınızı, dediler,
söz dinleyin ve susun.
Hepiniz diz çökün, dediler,
gelsin yanımıza en güçlüler.
Kimimizi vurdular zincire,
kimimizi Almanya'ya gönderdiler.
Ama hesaba katmadılar Pierre'le Jean'ı,
öfkeyi, gençliği hesaba katmadılar.
Ama hesaba katmadılar birilerini,
ya ölmek ya yaşamak diyenleri.