Utanç Tablosu
San Francisco depremi, öylesine biliniyor ki, aradan bir yüzyıl geçtiği halde pek çok dünya insanı hâlâ kitaplardan dergilerden okuyor.
Gün: 18 Nisan 1906... Saat: sabah 5.13... Herkes uykuda... Deprem, beyinlere tokmak vurur gibi başlıyor. Süre de bir deprem için korkunç uzun: 60 saniye.
San Francisco'yu belki de şeytanlar sallıyor. Sarsıntı öyle şiddetli ki, ayağa kalkıp kaçmaya çalışan da, bir anda yerle bir oluyor. Binaların önemli bir bölümü az katlı ve ahşap, hep birlikte, dayanışma ile sallanıyorlar.
Şimdi, gözümüzü çok açması gereken sayısal bilgiler verelim: Deprem, Richter ölçeği 8.25 şiddetinde (Bizim 17 Ağustos 1999 depremi, 7.40 Richter idi). San Francisco depreminde 400 bin nüfustan ölenlerin sayısı: 452 (yalnız dört yüz elli iki) kişi, bizim 17 Ağustos'ta ölenler, 20 bin kişi.
Sayfa 163 - San Francisco DepremiKitabı okudu
Vedat Türkali
Kendileri bütün olamadıkları için gördükleri her şeyi de parçalıyorlar. ...Picasso gördüğünde değişmiyor kimi insan. O ya da bu müzik değil, herhangi bir müzikte değişmiyor, etkilenmiyor. "Evet, bu güzelmiş.", "Bunu dinlemekten zevk alıyorum." diyor olsa olsa. Çocukların acılarını gördüklerinde değişmiyorlar. Çocukların mutluluklarını gördüklerinde değişmiyorlar.
Ama anlamak, değişmek demek. Değişmeden neyi ne kadar görebilir, anlayabilir insan? Değişebiliyor musunuz: Yolda güzel bir taş gördüğünüzde, doygunluğa ulaşabilmiş bir renk gördüğünüzde, dışarıyı sanki içeri taşıyan, içi ve dışı hem ayırıp hem birleştiren bir pencere gördüğünüzde değişebiliyor musunuz, işte bu mesele. ...Bir kitap, bir tablo, bir şarkı sizi değiştirebiliyorsa gerçektir, canlıdır;ama değiştirme gücü olanla olmayanı, canlıyla cansızı, sahte ile, taklit ile hakikiliği ayırt edemiyorlar. Kapağında "roman" yazan bütün kitapları roman sanıyorlar. "Aa roman mı. Evet, biz roman okuyoruz. Bu sene elli yedi adet roman okuduk." diyorlar.
Sayfa 49 - Okuyan UsKitabı okuyor
Ləçək dodağına "bal" dedim onun,
gizlədib, bağrımı şan-şan elədi,
elçi göndərirdim, qurban olduğum,
eşitdim kimnənsə nişan elədi.
Yanıram həyata gəldiyim andan,
bəxt ordan budayır, sevgi bu yandan,
dünya varlığımı nur parçasından,
yarın ürəyini daştan elədi.
Əzəldən bilmədim məkri nəyimiş,
bəlkə özgə eşqin əmrindəyimiş?
Dil tökdü, dilinə dilim dəyməmiş,
sonra anladım ki, başdan elədi...
Sayfa 237 - BAŞDAN ELƏDİ...Kitabı okuyor
İyonya hayalini ihya edeceğini düşünen ırkçı Batı
Mehmet Şeyfik Bey'in, Lozan'dan yıllar önce göç etmek zorunda kalan Türklerin Söke ve çevresine yerleştirilmesine karşı Yunan tepkisini bir Yunan gazetesinden aktarımı:
"Türklerin Söke'ye Girit muhacirlerini iskân etmekteki maksatlarını biliyoruz. Türkler ne yaparsa yapsınlar, elli sene sonra İyonya hükümeti Anadolu'da ihya edilecektir."
Gerçekten de dediği gibi de oldu: General Nikolaos Trikupis, 22 Nisan 1921'de, Atina'da yayınlanan Embros gazetesinde "Bu savaş Yunan ırkının Türk milletine karşı açtığı bir savaştır" diyerek, Batı'dan gelen saldırının ırkçı bir saldırı olduğunu açığa vuruyordu.
