Falih Rıfkı Atay'ın kitabına verdiği isimden yola çıkarsak, "Atatürk ne idi?" sorusunun cevabı bence bu konuşmada gizlidir.
21 Aralık 1937 tarihli bu konuşmanın gösterdiği Atatürk şudur:
1. Türkiye gibi, diğer İslam ülkelerinin de bağımsız olmasını çok istemektedir: "Ben söylüyorum ki, İslam âlemi ve Suriye milleti ve devleti
Sayfa 327 - İnkılap YayınlarıKitabı okudu
"Doğudan şimdi doğacak olan güneşe bakınız. Bugün günün ağardığını nasıl görüyorsam, uzaktan bütün Doğu milletlerinin de uyanışını öyle görüyorum. Bağımsızlık ve hürriyetine kavuşacak daha çok kardeş millet var. Onların yeniden doğuşları şüphesiz ki ilerlemeye ve refaha yönelik olarak vuku bulacaktır. Bu milletler bütün güçlüklere ve bütün engellere rağmen manileri yenecekler ve kendilerini bekleyen geleceğe ulaşacaklardır. Sömürgecilik ve emperyalizm yeryüzünden yok olacak ve yerlerini, milletler arasında hiçbir renk, din ve ırk farkı gözetmeyen yeni bir ahenk ve işbirliği çağı geçecektir."
Sayfa 467 - Bilgi YayıneviKitabı okudu
Kültürüne sahip çıkmayan toplumların çağdaş dünya içinde yeri yoktur
Sayfa 10Kitabı okudu
Yarının kurucusu olan bizler, bizden evvelki kavmlerin, milletlerin, devlet işlerinde fikrî ve iktisadî sahalarda yaptıklarını ve bunların mükemmel ve noksan cihetlerini, iyi ve fena taraflarını ve bunların sebeplerini, amil ve müessirlerini, tabiî veya arızî manileri anladıkça, fikrimizde, fiilimizde, küşayiş(açıklık, ferahlık) olur. Gelecek nesillerin nefretle yadedeceği bir insan, bir millet olarak tarihe geçmekten hazer edeceğiz.(Çekinme) Fertçe ve milletçe, medeniyete en yüksek işler görmüş, insanlığın yükselmesine çok çalışmış, gelecek nesillerin istifade edebileceği, kıymetli, ölmez, ilmî ve san'atkârane eserler bırakmış bir varlık olarak, tarihte en muhterem, en şerefli bir yer sahibi olmağa çalışacağız. Çocuklarımıza da ayni fikir ve terbiyeyi vereceğiz.
