“Ey Türk! Üstte gök yıkılmaz, altta yer delinmezse senin devletini, töreni kim bozabilir?”
Sayfa 27Kitabı okudu
"Ey Türk! Üstte gök yıkılmaz, altta yer delinmezse senin devletini, töreni kim bozabillir..?"
Türk milletinin tarihinde hiç bir şüpheye yer bırakmadan sahip olduğu en önemli abideler Orhun Yazıtlarıdır.
“Bozkır sahasında kurulmuş bütün diğer eski Türk devletleri gibi, Gök Türk Devleti de siyasi ve askerî karakter taşıyor, dinî karakter taşımıyordu...”
“Görüldüğü gibi Bilge'nin kafasında Türk ülkesinin sınırları yoktur. Onun ufkunda insanlığın gözünün ulaşabildiği sınırlar, yani bütün dünya Türk yurdudur. Sadece Türkler kastedilmemiş, dünya ve insanlık bütün olarak düşünülmüştür. Bu sözler tarihte Türk devlet anlayışının hedefini açıklayan en iyi kaynaktır. Dünyada hâkim idareci unsur Türklerdir. Diğer bütün milletler eşittir. Türk ülkesinde herhangi bir huzursuzluk çıkarmadıktan sonra rahatça yaşayabilirler. Yani Türk devletinin tebaası olabilirler. Ancak, Türk devleti kutsaldır ve ebediyete kadar yaşamalıdır...”
Türk adını ilk defa resmi devlet adı şeklinde kullanarak milletimize ad verme şerefi kazanan Gök-Türklerin tarihimizde hiç şüphesiz müstesna bir yeri vardır.
türk adını ilk defa resmi devlet adı şeklinde kullanarak milletimize ad verme şerefi kazanan gök-türklerin tarihimizde hiç şüphesiz müstesna bir yeri vardır. gök-türklerin türk tarihinde önemli bir yere sahip olmasını anlayan batılı araştırmacılar 250 yıldan fazla bir süreden beri yoğun halde bu devre üzerinde çalışmaktadırlar. gök-türklerin asıl adı kendi dilleriyle yazdıkları kitabelerinde belirttikleri gibi Türk ve Türük idi. ancak, diğer türk devletlerinden ayırt edilmesi için 1896 yılından beri ilim aleminde kök-türk, yani türkiye türkçesine uygun olarak gök-türk adıyla anılmaktadır. eski türkçede gök (kök) kelimesinin ilahi, kutsal anlamlarını taşıdığını bilindiğinden, orhun abidelerinde devletin bu karakteri taşıdığı sık sık vurgulandığından gök(kök)-türk tabiri ilim alemince uygun karşılanmıştır
542 yılında çin topraklarına yaptıkları akınlarla seslerini duyuran gök-türkler, 545 yılında reisleri bumin'le çin'deki batı wei devletiyle siyasi münasebet kurdular. ilk defa bir başka devletle diplomatik ilişkiler kurmaları onlar için dönüm noktası oldu. arkasından töles boyları adını taşıyan çok sayıda diğer türk boyunun bağlı bulunduğu grubu kendine itaat ettirdi. artık, gücünün iyice arttığını gören bumin, kendisini bağımsız hissetmeye başlamıştı. bundan dolayı vassalık şeklinde bağlı bulunduğu moğol juan-juan hükümdarı a-na-kuei'e elçi göndererek kızıyla evlenmek istediğini bildirdi. juan-juan hükümdarı onun bu teklifine çok kızmış ve "aslında gök-türklerin, kendilerinin demir işlerinde çalışan bir kölesi olduklarını nasıl elçi gönderip de evlilik teklifinde bulunabilirler" diye hakaret etti. bunun üzerine 552 yılında juan-juan'ları yaptığı ani bir baskınla mağlup eden bumin, onların devletini ortadan kaldırdı ve gök-türk devletini resmen kurdu
Türk tarihinin Türkçe yazılı ilk kaynakları olan Orhun Abideleri ve diğer yazıtlar hiç şüphesiz kültürümüzün en önemli hazineleridir.
542 yılında kesin bir şekilde tarihi belgelerde yer almaya başlayan gök-türklerin, bundan önceki devirlerine ait bilgiler efsanelerle karışmıştır. aslında gök-türklerin menşei kendilerine ait bir resmi efsaneyle zenginleşmiştir. hanedanı oluşturan a-shih-na kabilesi efsaneye göre bir kurttan türemiştir. bu efsane gök-türk hanedanı üzerinde o kadar derin izler bırakmıştır ki; daha sonra hanedandan gelenler kendilerini birer börü (kurt) olarak nitelendirmişlerdir. ayrıca çin kaynaklarının bildirdiğine göre a-shih-na ismini taşıyan bey ve hatunlar vardır
Bilge Kagan özellikle milletinin dikkatini çekmek istemekte ve, "Ey Türk Milleti" diye seslenerek, aç iken tokluğu düşünmediğini, tok iken de açlığı aklına getirmediğini belirtmektedir.
Bilge Kağan'ım cenaze töreni
Bilge Kağan, köpek yılının onuncu ayının yirmi altısında (25 Kasım 734) vefat etti. Domuz yılının beşinci ayının yirmi yedisinde (22 Haziran 735) cenaze töreni tamamlandı. Cenaze törenine Çin'den Lisün Tay general kumandasında beş yüz kişi geldi. Altını ve gümüşü bol miktarda getirildi. Sandal ağacı getirdiler, cenaze mumları getirdiler. Bütün millet cenaze töreninde saçlarını, kulaklarını kesti. Cins has atlarını, kara samurlarını, gök sincaplarını getirip hep hediye olarak bıraktılar. Devletin ileri gelenleri, boyların idarecileri ve halk Bilge'ye övgüler yağdırdı.
Taşıdığı ad gibi fatih olan Kapgan, tahtta kaldığı yirmi dört yıl içinde çok mühim şeyler yaptı.
Onun uyguladığı siyasetin üç temel hedefi vardı.
Bu hedefler:
1-Asya kıtasında ne kadar Türk varsa hepsini Gök-Türk birliğine bağlamak.
2-Çin'de dağınık vaziyette yaşayan Türkleri tekrar anavatana çekmek, böylece esaret altındaki Türkleri kurtarmak.
3-Çin'i sürekli baskı altında tutmak suretiyle, ülkesini hile ve entrikalardan korumak, ayrıca onlardan aldığı yiyecek ve tarım ürünleri ile kendi halkını beslemek idi.
Bu arada Bilge Çinlilerin karakter tahlilini yapmaktadır. İnsanları etkilemek için sözleri çok tatlı olan Çinlilerin ipekli kumaşları da yumuşak imiş. Bunları kullanarak, Çin'in dışında yaşayan yabancı milletleri kendi tesirleri altına sokarlar ve yakınlaştırırlarmış. Böylece Çin'le yakınlaşan kavimler arasına fesat tohumlarını kolayca yayarlarmış. Bunların içindeki cesur iyi ve akıllı kişilerin yükselmesini engeller, her hangi biri suç işlerse onu cezalandırmazlar imiş. Neticede o toplumu bulanıma süreklerlermiş. Türk halkı da Çinlilerin tatlı sözlerine ve yumuşak ipekli kumaşlarına kanmış, neticede çok ölü vermişti.