Kitabın ana konusu; üç kardeşin yaşlı bir toprak sahibi Fyodor Pavloviç Karamazov arasındaki anlaşmazlıklar. Kitabın anlatımı ise açık ve anlaşır yer yer de ince espriler barındırıyor. Karamazov Kardeşler anlatımın ön planda tutulup olaylarla zenginleştirilen bir kitap.
.
Kitaptaki kişilere geçecek olursam; Baba Fyodor Pavloviç kendisinden başka kimseyi düşünmeyen bencil bir karakter. -ki eserdeki en sevmediğim karakter oldu kendisi- Normal bir aileden gelerek zengin bir kadınla evleniyor ve bu evlilikten ilk oğlu Dmitri dünyaya geliyor. İlk eşi kendisini terk edince ikinci evliliğini yaparak bu evlilikten de iki oğlu Ivan ve Alyoşa dünyaya geliyor. Bu oğulların her biri babaları tarafından bir kenara atılan çocuklar. Bu üç oğul aslında Dostoyevski'nin hayatının varoluşsal anlamdaki üç aşamasını sembolize ediyor. Büyük oğul Dmitri, duygularıyla hareket eden, kavgacı eğitimsiz, inançsız bir karakter ve Dostoyevski'nin hayatında dinsiz olduğu dömeni temsil ediyor. Ivan zekayı, aklı, sağduyuyu temsil eden eğitimli, dini inanışı sorgulayan bir karakter dolayısıyla Dostovekski'nin yaşamında din ile dinsizlik arasında kaldığı dönemi temsil ediyor. Alyoşa ise maneviyatlı, Papaz olma yolunda ilerleyen bir karakter ve Dostoyevski'nin dini bulduktan sonraki dönemini temsil ediyor. Bu yönleriyle kitap sembollerle dolu denilebilir.
.
Keyifle ve severek okudum ve iyiki okumuşum diyorum. Dünyadaki en üst metinlerden biri kabul edilen bu eseri mutlaka okumanızı tavsiye ederim.
Bu əsər Dostayevskinin şahəsəri adlanır və öz dövründə bir o qədər anlaşılmasa da, sonralar bir çox yazarın ilham mənbəyi və Ziqmunt Fredin psixoanaliz araşdırmalarının dayaq nöqtəsi olmuşdur. Əslində, bu o qədər də təəccüblü deyil, əsər “ailə”, “cəmiyyət”, “din”, “ehtiras”, “hərislik” və sairə mövzulara toxunub, bir növ onları mücərrad şəkildə qarşımıza sərir. Belə ki, əsərin hər bir hissəsi ayrılıqda bunlardan birini xırdalayır, çeşidləyir və canlı-qanlı halı ilə nümayiş etdirir. Bu səbəbdən, niyə belə yüksək qiymətləndirildiyini anlamaq çətin deyil.
Qısaca haqqında danışsaq: Fyodor Karamazov kef düşkünü, yaltaq və əxlaqı dəyərləri öz xeyrinə görə dəyişə bilən bir insandır. Sırf drhoması üçün evləndiyi qadından 1, o qadın qaçıb öldükdən sonra evləndiyi ikinci “qızdırmalı” qadından 2 oğlu və böyük ehtimalla, qəsəbənin dəlisi sayılan Smerdyaşçaya (rus: iylənmiş)dan bir qeyri-qanunu oğlu vardır. Bu şəhvət düşkünü adam övladları ilə heç maraqlanmadığı kimi, əlindən gəldiyi qədər onlara düşən miras payını qəsb etməyə çalışır. Böyük oğlu Dmitri- Mitya ilə də aralarında bu mövzu və ikisinin də Qruşenka adlı yüngül qadına aşiq olması üstündə mübahisələr yaranır. Hətta, bu mübahisələr atanın ölümü ilə nəticələnir. Hadisələr, bu adamın oğulları – Karamazovlar ətrafında cərayan edir.
𝑲𝒂𝒓𝒂𝒎𝒂𝒛𝒐𝒗 𝑲𝒂𝒓𝒅𝒆𝒔𝒍𝒆𝒓, adından da anlaşılacağı üzere bir ailenin yaşamından başlayarak, ilerleyen sayfalarda her bir karakterin ayrı ayrı öyküsünün anlatıldığı, hiçbir karakterin alelade yazılmayıp, muhakkak değinilen her karakterin bir uyum ve ahenk içinde yaşanılan olaylarda faaliyet gösterdiğini, en sıradan varsaydığımız karakterin dahi ciddi
“Bir an sonra mahpus olacağım; ama şu anda Dmitri Karamazov, son defa özgür bir insan olarak size elini uzatıyor. Sizinle vedalaşırken bütün insanlara veda ediyorum!”
— Uşak öldürdü, ağabeyim suçsuz.
Çocuklar arasından Smurov,
— Ben de aynı şeyi söyledim! diye bağırdı.
— Öyleyse gerçek uğruna kahraman olmuş Dmitri
Karamazov! dedi Kolya. Ne mutlu ona. Mahvoldu, ama
talihli, kıskanacağım onu!