1823 Erzurum Barışı
Mahmut Celaleddin Paşa kumanda sındaki Osmanlı öncü kuwetleri, Toprakkale'yi kuşattılar. Şahın oğlu Abbas Mirza, aşiretlerin de yardımıyla bu kuvvetleri yenmesine rağmen (Mayıs 1822), ordusunda çıkan kolera salgını yüzünden şaşkına döndü. Ordusunun büyük ölçüde kayıplara uğraması nedeniyle geri çekilmek zorunda kaldı. Öte yandan Irak cephesinde de kolera salgını başlamıştı. Gittikçe yayılıp genişleyen Rum ayaklanmasıyla uğraşmak zorunda kalan Osmanlı Devleti de İran ' la savaşı sürdürmek istemiyordu. Böylece her iki devlet temsilcileri Erzurum'da bir toplantı düzenleyerek barış görüşme lerine başladılar. Nihayet iki taraf temsilcileri, 1746 yılında imzalanan barış antlaşması kapsamı Dördüncü Murat devrinde 1639 yılında imzalanan "Kasr-ı Şirin Antlaşması"nın şartları esas alınarak 28 Temmuz 1823'de "Erzurum Barışı" imzalandı. Bu yeni antlaşmadan sonra, artık Türkiye ile İran arasında savaş olmaya caktır.
Sayfa 115Kitabı okuyor
İran saldırıları:
Feth Ali Şah, Tepedelenli Ali Paşa'nın ve Mora Rumları'nın isyanı dolayısıyla da, taarruz vaktini iyi ayarlamış, fırsatı ganimet bilmişti. 1821 yazına doğru sınır tecavüzlerini iyice hızlandırınca, Bağdat ve Erzurum taraflarında iki ayrı cephe açıldı. İranlılar, Bağdat cephesinde üst üste yenilmelerine rağmen, Erzurum cephesinde başarılı oldular. Toprakkale, Erzurum, Erciş, Bitlis ve Muş'u işgal ettiler.
Gerede
Soğuğu pek meşhurdur. Soğuk anıldığı zaman "Erzurum soğuğu, beni Gerede'de bulun, demiş" diye bir darbımesel söylerler. Halkı diri, iri yapılı, gözü pek Türk tayfasıdır.
Sayfa 213
1919 yazı ve sonbaharında Mustafa Kemal hemen her yerde zorluklarla karşılaşacaktır. Sivas'taki Hürriyet ve İtilaf Fırkası yetkililerinin kendisini tutuklatma girişimleri, Erzurum Kongresi'nde Trabzon delegelerinin düşmanca tavırları, Sivas Kongresi'ne katılımın oldukça sınırlı kalması, Kurtuluş Savaşı'nın bu ilk aylarında aslında ne kadar yalnız olduğunu göstermektedir. Olası bir direnişin doğal lideri olmanın henüz oldukça uzağındadır. Görevden alınmış bir komutan olarak elinde herhangi bir askerî birlik yoktur. Padişahın, "Geri dön," emrine itaat etmemiş, velinimetine başkaldırmış bir asi konumuna düşmüştür. Anadolu'daki kolorduların başındaki Kâzım Karabekir ve Ali Fuat paşaların desteği olmasa direniş kariyeri muhtemelen başlamadan bitecektir. Faaliyetinden Batı'daki Kuva-yı Milliyecilerin henüz haberi bile yoktur. 1919 sonuna geldiğimizde, yanında bir avuç subayla Ankara'ya gidecek benzini bulmakta dahi zorluk çekmektedir.
Sayfa 21Kitabı okudu
❝Esaslı mukarrerat ittihaz olduğunu ve cihana milletimizin mevcudiyet ve birliğinin gösterildiğini söyledim.
Ve tarih bu kongremizi ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir dedim.❞
- Erzurum kongresi.
- Mustafa Kemal Atatürk
Emrullah Diyarbakır, "Elli yaşından sonra milli sporcu mu olunur, benden iş geçti" demeden, "Okuyamadım, ah bir eğitim alsaydım benden neler olurdu," bahanelerine sığınmadan; yaşamı ve başarıları ile bambaşka bir hikaye yazar. İlkokul mezunu bir kaporta boya ustası, elli yaşından sonra Erzurum'da hayatında ilk defa adını duyduğu bir spor ile milli sporcu olup, ülkesini temsil edebiliyor. Siz hâlâ bir şeylere başlamak için geç mi kaldınız dersiniz?
Pembe uçurtmalar yolladığından beri
sarardı tiryaki menekşeleri
sonbaharın tozlu kafeslerinde
sevgi turnaları yakalıyorum
turnalar gidiyor;ben kalıyorum
avareyim,asudeyim,yorgunum
bilmiyorum neden sana vurgunum
Erzurum garında banklar üstünde
uyku tutmuyor karanlıkları
yitik düşlerimi kovalıyorum
gölgeler gidiyor;ben kalıyorum.
▪︎ Nurullah Genç
Âvâreyim, âsûdeyim, yorgunum
Bilmiyorum neden sana vurgunum
Erzurum garında, banklar üstünde
Uyku tutmuyor karanlıkları
Yitik düşlerimi kovalıyorum
Gölgeler gidiyor; ben kalıyorum
Sayfa 13 - Timaş YayınlarıKitabı okudu
