Aristoteles Rehberi
philartsophie.blogspot.com
Aristoteles
Eğer bu yazımızla karşı karşıyaysanız, muhtemelen Aristoteles adını birçok kez duydunuz, hakkında gerekli araştırmayı yaptınız fakat o kadar fazla farklı konu ve kitapla baş başa kaldınız ki nereden başlayacağınızı şaşırdınız. Bu yazımızla birlikte Aristoteles'in hangi konuda hangi eserleri verdiğini ve nasıl okuyabileceğimizi birlikte tespit etmeye çalışacağız.
Aristoteles, birçok alanlar arasında çeşitli çalışmalara imza atmış, hem Batı'yı hem de Doğu'yu düşünce dünyasıyla etkilemiş ve kuşatmış bir karakterdir. Batı'da Ortaçağ'a kadar yüzlerce yıl süren etkisi bir yana, görece Antik Yunan ve Batı uygarlığına manen ve kültür olarak uzak olduğunu tahmin ettiğimiz İslamın Altın Çağı mensupları dahi onu muallim olarak anmış ve unutulmaya yüz tutmuş felsefeyi diriltirken başta Aristoteles eserlerine titizlikle yaklaşmıştır.
Birçok farklı alanlarda kitapları bulunan Aristoteles'in kitaplarını, bu alanlarla birlikte kategorize ettik ve bu şekilde ilgi alanına göre kişisel bir okuma listesi oluşturulabilecek bir şekilde sıraladık.
Aristoteles'in Siyaseti
Politika
İnsanların en iyi şekilde yaşayabileceği devlet düzenini tartışmak ve bununla mukabil en iyi yönetimi tespit etmek amacıyla yazılmış eserdir.
Sekiz bölümden oluşan ve Atina kent devletlerinin tüm kanunlarının toplandığı kitap, devletin nasıl ortaya çıktığı ve nasıl temellendiğini anlatılıyor. Aristoteles'in çokça tartışılan köleliğin akli ve hukuki meşruluğu konusu işleniyor. Toplumun farklı kesimlerinin düzendeki rolleri tartışılıyor.
Atinalıların Devleti
Atina demokrasisinin tarihi ve o zamandaki güncel siyasetini hem bir tarih kitabı olarak izaha girişen ve güncel siyasetine yeni bakış açıları getiren bir eserdir. Günümüz siyaset, demokrasi ve hukukunun temellerinden birisi olan Antik Yunan demokrasisine Aristoteles gözlerinden bakabileceğiniz bir eser olmasının yanı sıra, demokrasiye zemin hazırlayan süreçlerden de söz eder.
Aristoteles'in Etik'i
Nikomakhos'a Etik
"Yalnızca mutluluk kendisi için istenir"
Felsefe tarihinde Aristoteles öncesinde de sonrasında da tartışılan çilecilik - hazcılık uçlarına güzel bir ara durak getiren eser, Aristoteles'in çoğu eserinde de görülebildiği gibi bu konuyu da ölçü ile açıklığa kavuşturur. Kinik ve Stoacı felsefedeki gibi insanın nasıl öleceğini değil, nasıl yaşaması gerektiğini öğrenmesi ve Felsefenin de ona bu yönde öğretmenlik yapması gerektiğini savunur.
Kendisinden önceki birçok okul gibi erdemin öğretilemez olduğuna karşı çıkıp erdemin öğretilebilir bir şey olduğunu savunur. Bu konuyla ilgili günümüzde dahi tartışma konusu olan Menon Paradoksuyla ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz: philartsophie.blogspot.com/2022/04/menon-p...
Eserin dili gayet anlaşılabilir ve işlediği konuları hayatın içinden olduğu için Aristoteles'e ısınmak ya da başlamak için gayet idealdir.
Magna Moralia
Aristoteles bu eserinde erdemin yollarını arar. İnsanların yetenek ya da erdem olarak gördüğü şeylerin niteliklerini, hangi durumda gerçekten erdem hangi durumda ise erdemden uzak bir hareket olduklarını inceler. Dili ve anlatımı Nikomakhos'a Etik'e kıyasla daha ağır ve karmaşıktır. Etikten ziyade bir mantık kitabına benzer.
Eudemos'a Etik
Kitabın iyi yaşam nedir ve ona nasıl ulaşılır sorusuna bir cevap arayarak başlayan yolculuğu bütün bunların erdemle olan ilişkisini tespit etmekle devam ediyor.
Aristoteles'in Metafiziği
Metafizik
İlk felsefe olarak belirttiği metafiziğin asıl bilgelik olduğunu ileri süren Aristo, bu kitabında deneyimin, sanatın, bilgeliğin ne olduğunu tartışıyor ve bir açıklamaya girişiyor.
Varlık konusundaki geçmiş görüşleri tarihsel olarak sıralayıp eleştirir ve varlık düşüncesine yeni bir açıklama getirir. Ona göre varlık sadece maddesel değildir zira ona göre duyumsananlar(doğa) dışında da bir dünya vardır; aynı şey bilgi için de geçerlidir.
Varlığın ötesindekine ulaşabilmek, bunları tartışabilmek için çeşitli tanımlara ulaşmaya girişen Aristoteles, bunun yolunun ilk felsefede, yani metafizikte olduğunu belirtir ve eser boyunca bu konuları izaha girişir.
Ruh Üzerine
Çoğu eserinde yaptığı gibi bu eserde de daha önceki filozofların ruh hakkındaki görüşlerine yer veren Aristo, bu eserinde ruhun mahiyetini, bedenle olan ilişkisini ve onun özünde ne olduğunu araştırır.
Aristoteles'in Estetiği
Retorik
Retorik, en basit tanımıyla belagat; güzel ve etkili konuşma sanatıdır. 3 kitaptan oluşan bu eserde; politik, adlî ve törensel adı verilen 3 farklı konuşmacı türü üzerinden insanların nerede nasıl konuşmaları gerektiği; nasıl tartışma ve dava kazanabilecekleri öğretilmeye çalışılır.
Retoriği bizzat sanat olarak tanımlayan Aristo, retoriğin bir deneyim değil, teorik olarak da öğrenilebilecek bir pratik olduğunu iddia ederek öğretmeni Platon'dan ayrılır.
Poetika
Döneminin ünlü olan sanatlarından tragedya, komedya ve destanları inceleyip aralarındaki ilişkileri ve olması gerekeni izah etmeye çalışan Aristo, bu eseriyle temel olarak tragedyayı destandan ayıran örüntüleri açığa çıkartmayı amaçlamıştır.
Aristoteles'in Mantığı
Organon 1 - Kategoryalar
Aristoteles mantığının temellerini oluşturan kitaptır. Eserde kavramlar çeşitli kategorilere ayrılarak incelenir.
Organon 2 - Önerme
Mantık ve bilimlerin önermeler; önermelerin ise düşündüklerimizin bir ifadesi, işareti olması bakımından dil ile birlikte var olduğunu belirten Aristo, bunların arasındaki bağlantıyı açıklar.
Organon 3 - Birinci Analitikler
Yanlış sonuç ve çıkarımlar sorunlu öncüllerden kaynaklandığı için, Aristoteles bu kitabını öncüllerin içerik ve doğruluklarının teyitine ayırmıştır.
Organon 4 - İkinci Analitikler
Öncüller ve sonuçların arasındaki ilişki değerlendirildikten sonra, nihayetinde bilginin temel öğelerine giriş yapılır. Tanım ve tanıtlamanın tetkik edildiği bu eserde; tanıtlamanın özne ve diğer nesne arasındaki ilişkiyle nasıl var olduğu açıklanır.
Organon 5 - Topikler
5 farklı konu(topik) üzerinden yaygın düşüncelerin nedenleri ve kökenleri açıklanır.
Organon 6 - Sofistçe Çürütmeler
Aristoteles dönemi de dahil olmak üzere Antik Yunan'da popüler bir grup olan Sofistlerin mantık safsatalarını çürütme kitabıdır. Aristoteles bu eserinde Sofistlerin çıkarım hatalarını 13 konu başlığı altında incelemiş ve çürütmeye girişmiştir.
Aristoteles'in Fizik'i ve Doğa Felsefesi
Fizik
8 kitaptan oluşan kitap devinim; zaman, boşluk, sonsuzluk, değişme ve mekan kavramlarını ele alır. Aristoteles'in dönemine kıyasla çok ileri görüşlü yorumlar yaptığı, birçok fikri bugün çürütülmüş olsa da çağının çok ilerisinde bir fizik anlayışına sahip olduğu su götürmez bir gerçektir. Bu bağlamda Aristoteles'in bu vizyonunu tanımak için temel eserlerden birisidir.
Hayvanların Hareketleri Üzerine
Aristoteles, bu eserinde hayvanların hareketlerinin, içgüdülerinin ve çeşitli tepkilerinin kaynağını arar ve buna pneuma ilkesi adını verir. Zira Aristoteles için bütün bu hareketi başlatmış olan sabit bir varlık olması gerekir. Diğer bir dille "hareket için hareketsizlik".
··
1 artı 1'leme
·796 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.