Askerlikten ayrılışı Erzurum'da olmuştur. Bu olayın, ruh yapısında yarattığı, açığa vurulamayan fırtınalarını orada yaşamıştır. Bir aralık hatta her şeyin mahvolduğu, bir taraflara çekilmenin, sinmenin, gözden kaybolmanın belki de hayırlı olacağı derecelerine varan geçici tereddütler orada yaşanmıştır. Mesleğini, rütbelerini, nişanlarını feda ederek, "milletin sinesinde bir mücahit fert" olarak sahneye atılış, gene Erzurum günlerinin olaylarındandır. Gerçek şudur ki, Mustafa Kemal, şu atalar sözü gereğince: "Ya devlet başa ya kuzgun leşe!" diyerek evvela Erzurum'da kelleyi koltuğuna almıştır.