Kitabın ismiyle başlayalım. Hafızalarımızı, edebiyat tarihine adlarıyla damga vurmuş kitaplar için yoklayalım istiyorum. 
Gün Olur Asra Bedel , 
Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku , 
Bir Tereddüdün Romanı… Bunlar benim aklıma gelenler ama yazımı okuyanların hafızalarında yer eden kitap isimlerini de merak etmiyor değilim. (Yoruma ekleyebilirsiniz.) “Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı” eserini de bu gruba ilave etmek gerek değil mi sizce de! Kitabın ismini okur okumaz zihnimizde bir şeyleri kurcalamıyor muyuz yahut zamanın teklediği hatta duraksadığı günlerimiz hatırımıza gelmiyor mu, geliyor da sorgulamalarla, düşüncelerle boğuştuğumuz akşamların hayatlarımıza ne derece yön verdiğinin mi farkında değiliz yoksa?
Kitabımız esasen bir kaçışı anlatmaktadır. Kaçışı… ama sonra kendine varışı yani bir anlamda karakterin iç dünyasına yolculuğunu… 3 hikâye mevcut; Ada, Tepe ve Dutlar.
“Ada” öyküsü, Andronikos’un geçmişinden kaçışına ev sahipliği yapıyor. Kilisede kendi halinde bir keşiş olan Andronikos, kiliseye dış müdahalelerin olduğu gerçeğini fark ettiği zaman aslında kutsal addettiği ve asla sorgulamadığı ritüellerini, alışkanlıklarını ve davranışlarını artık sorgulamaya karar veriyor. Tek tek her bir şeyi sorguluyor da. Kendi gerçeklerini bulan ana karakterimiz, geçmişinde kendine inandırdığı yalanların aydınlığa kavuşması ile ne yapıyor dersiniz? Yeni yalanlar mı üretiyordur yoksa bu yalanlar silsilesine bir son mu veriyordur?
Karakterimizin inancını sorgulaması ile müthiş aforizmalara da şahit oluyoruz;
*Düşüncesinin sınırlarını çizen, öteden beri çizmiş olan birtakım kavramlar var. Şimdi farkına varıyor.
*Baş kaldırmak içinse, bir şeyi benimsemek, ciddiye almak, ona bağlanmak, o bağlılığın yükünü duymak gerekmez mi?
“Tepe” öyküsü araya zaman girmiş haliyle “Ada” öyküsünü tamamlar nitelikte. Burada da İoakim’in sorgulamalarına tanıklık ediyoruz. Bir diğer yandan Andronikos’un akıbetini de öğreniyoruz.
“Dutlar” ise diğer iki öyküden tamamen bağımsız olmakla beraber dış güçlerin arsız etkisini, karanlık siyasi zamanların atmosferiyle öykülüyor. Biraz, “
Gece” kitabını anımsattı.
Sıra geldi Bilge Karasu’nun diline. Bana göre dil estetiği açısından bakıldığında Türk Edebiyatında çok ayrı bir yeri olması gereken yazardır Karasu. Şu yoruma dikkat buyurur musunuz;
“Bilge Karasu'nun diline, dünyasına ilişkin yeterince yazılıp çizilmedi. O'nun, modern Türk edebiyatının en zengin yazarının dili kullanış biçimi, nesneleri, onlarla ilişkisini, nesnelerin arasındaki ilişkiyi adeta bir dalgıç gibi derinlerde seyrederek anlatması bana daima ilginç görünmüştür. Bu dil, çok katlıdır, uzantıları, kapsadıkları ve öteledikleri bakımından üzerinde dilbilimsel çalışmaları gerekli kılar.
Karasu'nun 'kapalı' metinlerin yazarı olduğu kanısı yaygın olmakla birlikte, böylesi derin bir yazar üzerinde yeterince durulmamış oluşu, bana, edebiyat düşünürleri açısından ne denli çorak bir toprakta bulunduğumuzu da düşündürmektedir. Dilden, dilin gövdesinden, o gövdeden göğeren filizlerden, onlardan uç veren dallardan, kökenden, köklerden, kökün kılcal uçlarından, dil oyunlarından, olayın dilde nasıl olup bittiğinden söz edilmesi gerektiğinde, bence karşımıza ilk çıkan yazar Bilge Karasu olmalıdır.”
--------------------------------------------------------------------
Şöyle 
Necip G. Hocam gibi incelemeye set çekeyim de biraz kitabın dışına çıkalım konusundan çok fazla uzaklaşmadan. Konu, inancın sorgulanmasıydı değil mi? Bugün bir video izledim; “Neden Müslümansın sorusu temalı.” (youtube.com/watch?v=yC07HDu...) Cevaplar ne kadarda vahim ne kadarda sorgulamadan uzak ve ne kadarda geleneksel…
Halk böyle inanırsa, inanç üzerinden propaganda haliyle kaçınılmaz olur. Bir zaman sonra artık inandığın şeyin arkasında ne var merak etmezsin bile çünkü bir kere ipleri vermişsin bir başkasının eline. Bu iplerinden kurtulan kaç kişiyiz? Kaçımızın gerçekten kabul edilebilir gerekçekleri var? Kaçımız karşı düşünceleri saygıyla dinliyor veyahut korkmadan açıp okuyoruz?
Sorgulamaların sorgulandığı bu kitabın incelemesini de sorgulamalarla sonlandırmış olalım. Herkese keyifli okumalar dilerim. Öneririm.
··
415 görüntüleme
Yine adımın geçtiği bir incelemeyi daha günler sonra kendi çabalarımla keşfetmenin haklı gururunu yaşıyorum:)) Bilge Karasu sicilim bildiğin gibi çok parlak değil. Lakin ne zaman bir incelemesine denk gelsem acayip bir hevesle okuyorum. Nigra’nın incelemesini bile sonuna kadar okuyabildim düşün yani:)))) Sanırım bir çeşit yenilen pehlivan güreşe doymazmış durumu yaşıyorum:)
Yalnız bu kitaba yapılan iki güzel incelemeyi peş peşe okumak bir takım titreşimler yaratmadı değil zihnimde. Senin ‘Karasu’ya çok yanlış bir kitapla başlamışız’ tezini güçlendiren bir inceleme olmuş. Ayrıca Bilge Karasu lobisi olarak çok başarılı buluyorum sizi:)
Hülasa, eğer hislerim beni yanıltmıyorsa Karasu ile bir rounda daha çıkacağım gibi geliyor. Tek kaygım, kitabı okuduğumda senin yaptığın bu analizi veya bunun farklı versiyonunu yapabilecek miyim sorusuna net yanıt verememem. Çünkü onun dili, bana hala yabancı bir dilmiş gibi geliyor. Sen bu dili çözmeyi başardığın için her kitabına daha derin yorumlar getirebiliyorsun. İşte orada bir eşik var. Sanırım bu kitap o eşiği geçip geçemeyeceğime dair bana net yanıt verecek.
Emeklerine sağlık Anıl... Bir sonraki karşılaşmamızda biraz da yüz yüze konuşalım bu mevzuyu:)) Sağlıcakla kal...
Eser isimleriyle alakalı ben de çok düşündüm aslında. Bazılarına ne kadar da yakışıyor. Eserin hoşa gitmesi halinde ismin akılda kalıcılığı çok daha kolay oluyor.
Bazılarının eserle pek alakası olmuyor pek. Galiba bu son zamanlarda daha fazla. Mesela, Melisa Kesmez'in Atları Bağlayın Geceyi Burada Geçireceğiz, ismiyle eser arasında hiç alaka kuramamıştım. Vardır bir düşündüğü yazarın.
"dil estetiği açısından bakıldığında Türk Edebiyatında çok ayrı bir yeri olması gereken yazardır Karasu." kesinlikle haklısın. Türk Edebiyatı onun diliyle bir eşik atladı pekala diyebiliriz. Ne yazdığıma bakma nasıl yazdığıma bak, der gibi. Haksız da sayılmaz.
Kalemine sağlık. Var ol.
Teşekkür ederim Metin Abi, yorumunla zenginlik kattın, "ömrüne bereket." :)
Kitabın ismi eserin ana temiyle tam örtüştüğü zaman zihinde daha bir kalıcı hale geliyor haliyle. Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı ismi Bilge Karasu’nun dil oyununu oynamayı ne kadar sevdiğini ispatlar nitelikte bence . Kitabı okumadan nasıl bir eser ile karşı karşıya olduğumu az çok tahmin etmiştim. Kitabın “omurgasını” saran bu sorgulayış hali zaten bu süreçteki fikrimi hayli yordu ama bundan şikayetçi değilim . Gazap Üzümleri’nde de Androkinos gibi bir din adamı vardı okurken onu anımsadım . Bu arada Karasu’yu anlatırken daha da özenli oluyor anlatımın yazara yakışır nitelikte . Karasu okulu mezunu olacağız gibi bir his var içimde :)
Oradaki papaz biraz sapıktı ama :) Evet Bengü karasu okumak bir ayrıcalık olacak bizim için umarım diplomayı alabiliriz. :)
1 sonraki yanıtı göster
Bak bu olmuş işte. :) Eline sağlık.
Sana beğendirmekte buyuk mesele oldu.:) sevindim.:)
1 sonraki yanıtı göster
Vazgeçtim, notalarını kendine sakla yabancı.
Bizim paylaştığımız gökyüzüne sığamaz onlar.
Bu yorum görüntülenemiyor
Sana Gül Bahçesi Vadetmedim.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.