Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

Gönderi

112 syf.
10/10 puan verdi
·
5 günde okudu
Bazı kitaplar vardır, anlatması çok zordur. Okumak, o kitabı anlatmaktan çok daha kolaydır. Okurken bir şeyleri anladığını zannedersin; ama iş karşındakine anlatmaya gelince nereden başlayacağını bilemezsin. Bir yerini anlatmaya başlasan diğer yerler yarım kalacaktır, bir konudan bahsetsen diğer konunun hatrı kalacaktır. İşte bu kitap da tam olarak o kitaplardan biri. Eminim ki, Uyuyan Adam'ı okuyan her okur, farklı farklı anlamlar çıkaracaktır. Bu durum okurun niteliksiz olduğunu göstermez, yazarın çok iyi bir iş çıkardığını gösterir. Bu sebeple Uyuyan Adam isimli bu kitabı, kendi anladığım yönleriyle size aktarmaya çalışacağım. Öncelikle yazar Georges Perec, ikinci tekil şahıs bakış açısıyla kitabını yazmış. Daha önce ikinci tekil şahıs bakış açısıyla yazılmış bir kitap okudum mu hatırlamıyorum; ama sadece yazarın seçmiş olduğu dil ve üslup bile nasıl farklı bir kitap okuduğunuzu daha kitabın başlarında size gösteriyor. Değişik bir kitap okuyorum hissine hemen kapılıyorsunuz zaten. Akabinde kitabı okudukça diyalog arıyorsunuz; ama o da ne? Kitapta hiçbir diyalog yok... Kitabın içerisine girmeden önce belirtmem gereken bir husus daha var. Georges Perec, kitabın hemen başında Kafka'nın Günah, Acı, Umut ve Doğru Yol Üzerine Aforizmalar'ından şu sözü yerleştirmiş: “Evinden çıkman gerekmez. Masandan kalkma ve dinle. Hatta dinleme, yalnızca bekle. Hatta bekleme bile, kesinlikle sessiz ve yalnız ol. Dünya, maskesini düşüresin diye, gelip kendini sunacaktır sana, başka türlü olamaz; kendinden geçmiş bir halde eğilecektir önünde.” Bence Perec, Uyuyan Adam isimli bu kitabını Kafka'nın yukarıdaki sözünün üzerine kaleme almış. Hatta Kafka'ya cevap niteliğinde olduğunu düşünüyorum. Zira Kafka'nın Dönüşüm kitabındaki Gregor Samsa’nın bir sabah böceğe dönüşmesinde olduğu gibi, Uyuyan Adam'daki isimsiz kahramanımız da bir sabah bambaşka düşüncelerle güne "merhaba" diyor. İlla dönüşmüş olmak için fiziksel bir değişim geçirmeye gerek yok. Düşünsel anlamda da bambaşka bir insana dönüşmek mümkün... Bildiğimiz üzere; "Gregor Samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu." Uyuyan Adam ise, bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında kendini içinden hiçbir şey yapma isteği gelmeyen, kayıtsız, hissiz, aylak, yalnız bir insana dönüşmüş olarak bulur. İşte o sabah, kahramanımız için bir hiçliğin ve dönüşümün başlangıcı olur. Düşünceleri onu, tıpkı Katip Bartleby'de olduğu gibi bir çeşit eylemsizliğe, daha doğrusu kendine karşı pasif bir direnişe yönlendirir. Uyuyan Adam'ın büyüsü budur. İsimsiz kahramanımız, düşünsel anlamda "Dönüşüm"ünü tamamladıktan sonra oturur ve bekler. Bekleyecek bir şey kalmayana kadar bekler. Yaşamanın, harekete geçmenin, bir şeyler yapmanın ona göre olmadığını fark eder. Sadece bekleyiş ve unutuş hayal eder. Hiçbir şeyin olmasını beklemez. Umut etmez. Girişimde bulunmaz. Diretmez. Tek göz odası onun için artık dünyanın merkezidir. Hiçbir şeye istek duymaz. Avare avare dolaşmak, uyumak, akan suyu izlemek, tavanı saatlerce izlemek, isyan etmeyen biri olmak, kıpırtısız, bunalımsız, kargaşasız bir yaşam sürmek ister. Böyle yapınca içten içe -Kafka'nın yukarıdaki sözünde olduğu gibi- Dünya'nın maskesini düşürüp kendisini ona sunacağını, kendinden geçmiş bir halde önünde eğileceğini sanır. Acaba Georges Perec'in Uyuyan Adam'ı, Kafka'nın sözünde olduğu gibi Dünya'nın maskesini düşürebilmeyi başarmış mıdır, yoksa daha büyük bir çıkmazın içerisine mi girmiştir? Bu sorunun cevabını size söylemeyeceğim. Merak edenler elbette kitabı alıp okumalıdır. Tabii bu kitabı okumadan önce belirli bir okuma serüvenini tamamlamış olmanız veya bazı eserlerle ilgili az da olsa bilgi sahibi olmanız da gerekiyor. Zira kitapta Kafka'dan Dostoyevski'ye, Hermann Hesse'den Camus'ya, Sartre'dan Nitezsche'ye kadar birçok yazara ve eserine atıflar veya göndermeler yapılıyor. Farklı kitapları okumak isteyenler için gayet güzel bir eser. Birçok insana Katip Bartleby'i önerdiğimde beğenmediğini hatırlıyorum. O yüzden tekrar etmekte fayda görüyorum: Farklı(Değişik) kitapları okumayı sevenler için özellikle tavsiye ediyorum. Herkese keyifli okumalar.
Uyuyan Adam
Uyuyan AdamGeorges Perec · Metis Yayınları · 20134,103 okunma
··
1 artı 1'leme
·
1.297 görüntüleme
Necip G. okurunun profil resmi
Anlaşılan o ki, her kitabında farklı birşey denemiş Perec... e harfi kullanmamış, 2. Tekil yazmış vs... Ben Şeyler adlı eseri ile tanıştım. Pek kanım kaynamadığı için önceden çok merak ettiğim Uyuyan Adam eserini de alıp okuyamadım. Genel olarak Perec’e ilgim azaldı çünkü... Ancak Kafka’nın hayatımdaki yeri çok ayrı. Bu kitabın çıkış noktasında Kafka etkisi olduğunu bilmiyordum. Bu bilgi kitaba tekrar ilgimi arttırdı:) Özellikle, vurguladığın gibi, ‘farklı birşey’ okumak isteyenler için Perec’in herhangi bir eseri doğru bir seçim olabilir. Ellerine sağlık değerli dostum, keyifli okumalar...
Semih Doğan okurunun profil resmi
Açıkçası incelemeyi yazmadan önce birçok inceleme ve kitap yorumu okudum. Ama benim yazmış olduğum gibi büyük oranda benzerlik kurmamış kimse. Belki de fazla hayalperest davrandım bilemiyorum ama incelemenin başında da belirttiğim gibi bendeki izlenimler bunlar oldu. Perec’i sevdim ben; ama okurken sakin kafayla okuyacak zamanım ve alanım vardı. Sindire sindire okudum. Belki bir şans daha verebilirsin :) Keyifli okumalar sana da. Tuna’ya selamlar :)
Medine okurunun profil resmi
Elinize sağlık. Kitap ve yazar hakkında sayenizde bilgi sahibi oldum. Sitede bu yazara zaman zaman denk geliyorum. Belki bir gün okuma fırsatı bulurum. Yazarın bu kitaptaki tarzını çok ilginç buldum. Ayrıca kitaptaki karakter gibi bence zaman zaman çoğumuz hiçbir şey yapmadan yataktan kalkmaya bile üşenerek boş gözlerle odada bir noktaya veya tavana bakarak vakit geçirmişizdir veya en azından istemişizdir. Mesela ben özellikle çoğu yoğun olduğum zamanlarda boomboş bir şekilde durmayı çok istemişimdir, hatta yaptığım zamanlarda olmuştur. Bence insanın buna da ihtiyacı var. Ama kitaptaki karakter gibi böyle bir vaziyetteyken dünyanın avucunun içinde olacağı veya önüne serileceği gibi bir fikir bana doğru gelmiyor. En azından her zaman doğru olmayacağını söyleyebilirim. Bu arada Katip Bartleby'i okumuştum. O kişilere bir yönden hak veriyorum; evet, beğenilecek bir kitap değil. Çünkü oldukça durağan ve bu yüzden sıkıcı. Ama o kitaptaki asıl mesele bu değil. Yani okuyucuyu kitabı beğense de beğenmese de kitabın ana fikrini kaptıysa bu yeterlidir bence. BARTLEBY İLE İLGİLI SPOİLER! Kitabı okuyalı uzun zaman oldu, o yüzden hatırladığım kadarıyla birkaç şey yazacağım. Yanlışım olursa düzeltebilirsiniz. Bartleby karakterinde tam bir pasiflik hali yoktu bence. Yani evet ilk bakışta öyle görünebilir ama değil. Şöyle ki karakter kendi işi dışında ( katiplik) hiçbir işi yapmıyor. Bu pasiflik değil, olması gerekendir. Ama ülkemizde ve büyük ihtimalle dünyanın birçok yerinde 3 kuruş verip 30 iş yaptırma diye bir gerçek var ne yazık ki. Misal ben sekreterlik işine başlamışım. Telefonlara bakıyorum, patronun getir götürünü yapıyorum, çay servisi ve temizlik yapıyorum. Bartleby'e bir şey yapması istenildiğinde " yapmamayı tercih ederim" diyordu sanırım. Yapmayı değil yapmamayı demesi yani olumsuzluk eki kullanması bence bir başka önemli husus. Hepimiz hayatımızın birçok anında tercihler yaparız, küçük veya büyük... Bir konuda kendi kendimize tercih yapıyor olmak bizim özgür olduğumuzu, gerçek bir birey olduğumuzu gösterir. Ayrıca bir şeyi yapmamayı tercih etmek o " yapmamak" taki olumsuz ekinden dolayı bir nevi isyandır, karşı çıkıştır. Aynı " yapmıyorum ulen!" deki (😄) "yapmıyorum"la hemen hemen aynı işleve sahiptir. Bu bakımdan Bartleby pasif değil tersine bir direniş adamıdır. Bu arada sadece işini yani katipliği çok iyi bir şekilde yapması takdire şayandır. Aklıma geleni ilave edeyim hemen. Karakter kitabın sonunda intihar ediyordu diye hatırlıyorum. İntihar etmek ölümü seçmek değil yaşamamayı tercih etmektir. Çünkü insan yaşamak için ufacık bir neden dahi bulamadığı için intihar eder ( istisnalar vardır elbette). Yani bu da bir "-mamayı tercih etmek" tir. İntihar her şeye bir başkaldırıdır bence, her şeye karşı bir tepkidir. Öyleyse bu pasiflik midir? Kesinlikle hayır.
1 önceki yanıtı göster
Semih Doğan okurunun profil resmi
Kesinlikle bir inceleme yazmalısınız. Bayağı dolmuş görünüyorsunuz :) Öncelikle Uyuyan Adam incelemesi ile ilgili yorumlarınız için teşekkür ederim. Bu tür kitaplara aşinasınız. Önemli olanın ne olduğunun da farkındasınız. O sebeple okuyun derim. Katip Bartleby konusuna gelince, ben de okuyalı uzun zaman oldu; ama hatırladığım kadarıyla onun eylemlerine pasif direnişten çok sivil itaatsizlik demek daha doğru. Sadece “-mamayı isterim” şeklinde eşe alırsak sivil itaatsizlik diyebiliriz. Fakat kitabın bazı bölümlerinde pasif bir direniş içerisine girdiğini de hatırlıyorum. Örneğin, apartmandan çıkmaması gibi... Tabii ki bir şeyi “yapmak istememek” ile “yapmayı tercih etmemek” farklı bir eylemdir. Aradaki çizgi incedir. Fakat bu iki eylemin, kardeş olmasa da yakın akraba oldukları da ortadadır... Değerli katkınız için teşekkür ederim.
8 sonraki yanıtı göster
Neşe okurunun profil resmi
Elbette kitabın düğüm noktasını bize söylemezsiniz. Zaten sizin gibi, incelemeyi rehber niteliğinde hazırlayan okurların yazdıklarını biraz da bu yüzden seviyorum. Hem çok yönlü oluyor hem de tatsız bir sürprizle karşılaşmıyorum. Keşke, “Sonra şöyle olmuş, sonra böyle böyle olmuş...” diyerek kitabın özetini yapmayı inceleme sananlar da bu tür örnekleri bir okusalar. Yaptığınız inceleme bende yapması gereken etkiyi bıraktı bakınız:) Okuma isteği uyandırdı. Listeme alıyorum. Kaleminize sağlık.💫
Semih Doğan okurunun profil resmi
Her zamanki gibi çok naziksiniz, teşekkür ederim. Elimden geldiğince kitapla ilgili bilgilendirme yapmaya çalışıyorum. Sizin gibi beğenenler olduğu kadar beğenmeyenler de olabilir ama sevdiğim ve değer verdiğim okurların güzel yorumlarını görmek beni de mutlu ediyor. Tekrardan teşekkür ederim :)
Ayşe yılmaz okurunun profil resmi
Önceden okuduğum ve tekrar okumam gerektiğini düşündüğüm bir kitap. Yine de keyif almıştım. Elinize sağlık :)
Semih Doğan okurunun profil resmi
Tekrar okunması gerekir zaten. Nitekim benim de bir gün tekrar elime alacağım kitaplardan biri olacak zaten... Teşekkür ederim :)
Akıl Fikir Gezegeni okurunun profil resmi
Kitabın filmini de öneririm o da kitap kadar müthiş 👍🏻 Kayıtsızlık, beklentisizlik, duyumsumazlık, boşluk........lar....la dolu harika bir eser. Ayrıca aynı yazarın "Şeyler" kitabınıda önerebilirim👋
Semih Doğan okurunun profil resmi
Filmini izlemedim ama başarılı bulan çok izleyici olmuş. Yazarın diğer kitaplarına da mutlaka bakacağım. Açıkçası beni etkiledi...
Bahadır Çavuşoğlu okurunun profil resmi
Daha henüz okumak nasip olmadı kitaplarını ama hakkında okuduklarım ve incelemenizden edindiğim izlenime göre galiba Perec tam bir deha.
Semih Doğan okurunun profil resmi
Yakın zamanda okursunuz diye tahmin ediyorum. Bu tür kitaplara aşinaysanız hoşunuza da gidecektir. Perec bence fazlasıyla akıllı ve karmaşık bir zihne sahip. Deha olup olmadığına siz karar verin :)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.