Puşkin'in, Rusya'ya sığınan monarşi yanlısı bir Fransız subayı tarafından bir düello komplosuyla öldürülmesi üzerine Lermontov'un yazdığı şiir.
(Ataol Behramoğlu çevirisi ile)
İntikam, çar, intikam!
Kapanıyorum ayaklarına
adil ol ve katili cezalandır
Ki onun idamı gelecek çağlara
senin haklı yargını duyursun
ve caniler örnek bulsun onda.
Şair
Dostlarımla yürüdüğüm caddeler, şu sıralar sanki kördüğüm.
En kibirli insanım bence son zamanda gördüğün.
İnan ki her şey bambaşka, her gün uğruna dirilip öldüğün.
Yanıp yanıp söndüğün, öpmek yerine dövdüğün.
O kadınlar, toplanıp birbirlerine çelme taktılar.
Ve hepsi yatakta ki izmaritler kadar değersiz.
Sevimsiz zekalarıyla tek başına kaldılar.
Kabuslara daldılar, lakin uyanmak geçersiz.
İnsan sağlıklı, kendine güvenen, gururlu, neşeli ve mutlu insanları sevmemelidir; onların sevgiye ihtiyacı yok!
Kibirli ve kayıtsız insanlar sevgiyi doğal olarak, sırf kendilerine gösterilen bir hürmet olarak görürler. Başkalarından gördükleri fedakarlık, onlar için, sadece bir süs, saça takılan bir toka, koldaki bir bileziktir; fedakarlığın onların hayatında hiçbir anlamı ve saadeti yoktur.
Hayatın acımasız davrandığı, sefil, önemsiz, belirsiz, sevimsiz ve aşağılanmış insanlara sevgiyle yardım edilebilir ancak. Hayatını bu insanlara adayan birisi, hayatın onlardan çaldığı şeyi onlara geri vererek bu insanların gönlünü alır. Tek başlarına olunca onlar da herkesin yapması gerektiği gibi minnetle, tevazu ile sevmeyi ve sevilmeyi bilirler.
Ölümsüzlük Reçetesi
Allah’tan ne gelirse ona râzı ol!
Bu dünya renkli bir gölge gibidir, onun peşine düşersen kaçar;
sen kaçarsan o seni kovalar.
Bu dünyanın kusuru bin, meziyeti ise birdir. İnsan bunu nasıl geçirirse,
o öyle geçer. Bütün halka içten gelen merhamet göster.
Bütün iyilikler bilginin faydasıdır. Bilgi ile göğe dahi yol bulunur.
Büyüklük taslayan, kibirli ve küstah adam, tatsız ve sevimsiz olur;
kibirli insanın itibarı günden güne azalır.
Eğer kendine candan bağlı birisini arıyorsan, sözün kısası,
kendinden daha candan birini bulamazsın.
Dâima iyilik yap ki, kendin de iyilik bul.
Doğan ölür, ondan eser olarak söz kalır. Sözünü iyi söyle, ölümsüz olursun.
Yusuf Has Hâcib; Kutadgu Bilig
Peygamberimiz(s.a.v) "İçinizden bana en sevimsiz ve benden en uzak kimse kibirli ve lafı ağzının içinde eğip bükerek yapmacık sözlere giren kimsedir." buyurur.
Tirmizi