Halil İnalcık hocanın Devlet-i Aliyye serisinin bu ikinci kitabı Osmanlı İmparatorluğu'nun popüler tarihte "Duraklama Dönemi" diye adlandırılan dönemini inceliyor. Bu dönemde özellikle akli dengesi yerinde olmayan (İbrahim, Osman) ya da çocuk padişahlar (IV. Murad) başta olduğundan Valide Sultanların, haremdeki ağaların ve başka güç odaklarının yönetimi söz konusudur. Halil hoca önemli bazı olayları anlatmakla birlikte bu ciltte ağırlıklı olarak İmparatorluğun bozulmasını başlatan idari ve ekonomik değişimi inceliyor ve aradaki bağlantıları açığa çıkarıyor.
Benim için bu ciltte ilginç olan yan özellikle Yeniçeriler ve Sekban-Sarıca ya da sipahi birlikleri arasındaki çekişme, çeşitli devlet adamlarının bu askeri organizasyondan birini ya da diğerini seçerek kendi iktidarlarına destek aramaları, sefere çıkmayan askerlerin gelirleri kesilince isyan edip etrafı haraca kesmeleri gibi olaylar sonucu İmparatorluğun nasıl bir kargaşa ve anarşi içine düştüğünü keşfetmek oldu.
Bu dönemle ilgili çok fazla yazılı kaynak bulunamadığı durumda Kösem Sultan ve Turhan Sultan'ın devlet işlerini nasıl yürüttüklerini gösteren belgeler, kadınlar saltanatının yalnızca popüler bir efsane değil, gerçek bir olgu olduğunu da gözler önüne seriyor.
Bu cilt Osmanlı yönetiminde uzun süre ön planda kalacak Köprülüler ailesinden Köprülü Mehmet Paşa'nın büyük yetkilerle Veziri-Azam olmasıyla bitiyor ve 3. cilde geçiş yapıyor.