Evrim ve Tasarım Geleneksel ve Çağdaş Metinler Seçkisi
Recep AlpyağılEn Eski Evrim ve Tasarım Geleneksel ve Çağdaş Metinler Seçkisi Gönderileri
En Eski Evrim ve Tasarım Geleneksel ve Çağdaş Metinler Seçkisi kitaplarını, en eski Evrim ve Tasarım Geleneksel ve Çağdaş Metinler Seçkisi sözleri ve alıntılarını, en eski Evrim ve Tasarım Geleneksel ve Çağdaş Metinler Seçkisi yazarlarını, en eski Evrim ve Tasarım Geleneksel ve Çağdaş Metinler Seçkisi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Müslüman zihniyetinde, Tanrı'nın varlığı doğal dünyadaki fenomenler için
doğal nedenler bulunamayışına dayanmadığı halde, neden bazı Müslümanlar yaratılışçılığa bu kadar sıkı bir şekilde sarılmaktadır?
Bunun cevabı sanırım; farklı Müslümanların batılı etkilere dönük tepkilerinde
yatmaktadır. İslam dünyası Batılı değerler ve düşünme biçimlerinin
Sayfa 148Kitabı okudu
Nuh Keller, evrimin doğruluğundan şüphe etse de, rasyonel olasılık hakkındaki geleneksel Eşari öğretisi açısından evrimin İslam kelamı ile uyumlu olduğu sonucunu çıkarmaktadır. O, Haşiye ed-Dusuki gibi temel Eşari eserlerinde işlendiği şekliyle rasyonel olasılık kavramını şu şekilde değerlendirmektedir:
Allah açısından caiz olan ise, O'nun mümkün olan herhangi bir şeyi yapması ya da yapmamasıdır. Yani, aklın ilkelerinin mümkün gördüğü her şeyin mümkün olması, dolayısıyla varlığının veya yokluğu nun aynı olmasıdır.
Özetle bu, akli olarak mümkün görülen herhangi bir şeyi, zorunlu olarak,
Tanrı'nın yaratma gücüne sahip olmasıdır. Bu noktadan hareketle, Keller şu
sonuca varmaktadır:
. . . Allah'ın bir şeyi başka bir şeye dönüştürmesi (insanın kökeni
konusu dışında) geleneksel olarak, İslam'ın öğretilerine karşıt
olarak görülmemiştir. Gerçekten de günlük beslenme mucizesi
bir yaratığın yenilerek başka bir yaratığa dönüşmesi şeklinde işleyen, Allah'ın yaratıklarını rızıklandırması, kendi varlık tabakamız kadar doğal dünyamızın da idaresini düzenleyen besin zincirinde görülebilir.
Evrim teorisinde olduğu gibi, eğer biz nedensellik, tedricilik, mutasyon ve adaptasyonu bu imkan ile birleştirecek olursak, bu değişim biçimine yeni bir şey eklemiş olmayız diye düşünüyorum. Çünkü İslami iman biçimi bu türden bir nedensel ilişkiyi inkar etmez, daha çok bu nedenlerin kendi kendine işleyişini inkar etmektedir . . .
Sayfa 151Kitabı okudu
Nedim el-Cisr- kendi üstadı H. el-Cisr'i izlemektedir. İkisi de evrim konusuna
geleneksel bakış açısından yaklaşmaktadır.- evrimin muhtemel sonuçlarını
insanlık için bile geçerli sayacak şekilde, daha ileriye giderek evrim teorisini
benimsemektedir. Söze şöyle başlamaktadır: (1)
Önemli ve gerekli olan, Tanrı'nın dünya ve onun içindeki bütün türlerin yaratıcısı olduğu inancıdır. Bu inancın ötesinde, Yaratılış ile Evrimin ilkeleri arasında bir fark yoktur. Allah kendi yarattığı ilk maddeden, evrene kendi koyduğu yasalara uygun bir şekilde, evrim süreciyle tüm türleri yarattı.
Ardından kutsal metinlerin bu konuda tarafsız kaldığına işaret etmektedir: (2)
Şeylerin yaratılışı ve türlerin çeşitliliği konusunda, mütevatir ve meşhur rivayetlere dayanan Hz. Muhammed'in sünnetinden anlaşıldığı kadarıyla, bu metinler yaratılışın ince ayrıntıları veya yaratılışın izlediği süreç hakkında apaçık bir şey söylememektedir.
(1) Nedim Cisr, Kıssatü 'l-iman: beynel-felsefe ve'l-ilm ve'l-Kur'an (Beyrut: el-Mektebü'l-İslami, 1969), s.208.
(2) Cisr, s.211.
Sayfa 151Kitabı okudu
Richard Swinburne / Teleolojik Kanıt
Zamansal düzen kanıtını yine Aquinas'ın beşinci yolunda da görebilirsin.
Şu şekilde ifade edilir:
Beşinci yol, doğanın düzenliliği üzerine kuruludur. Eylemlerin bir amaca göre düzenlenmişliği doğa yasalarına boyun eğen tüm cisimlerde hatta onlar farkında olmasalar da gözlenir. Çünkü on ların davranışları çok zor değişir ve pratik olarak her zaman iyi ye döner. Onlar kendilerinin doğru biçimde bir hedefe yöneldik lerini gösterirler ve sadece kaza ile hedefe ulaşamazlar. Bununla birlikte, bilinçli ve anlayışlı bir kimsenin yönetimi altında olanlar dışında, bilinçli olmayan hiçbir şey bir hedefe doğru yönelmez.
Örneğin ok, bir ok atıcısını gerektirir. Doğadaki her şey, dolayı sıyla, bilinçli bir varlık tarafından kendi hedefine doğru yönlen dirilir. İşte buna biz, 'Tanrı' deriz.
Sayfa 78Kitabı okudu
Richard Swinburne/ Teleolojik Kanıt / Güzellik Delili
Bununla birlikte birkaç kimse (hayvan ile insan yerleşimlerinin ve onların doğrudan kontrollerine bağlı tezahürleri dışında olarak) evrenimizin bu gü zelliğe sahip olduğunu inkar edebilir. Şairler, ressamlar ve normal insanlar, yüzyıllar boyunca galaksilerin (bazen rastlantısal ve bazen düzenli olan) gök teki dağılış biçimlerine, gök cisimlerinin düzenli hareketlerine ve yeryüzün deki kayalara, denize, dünya üzerinde kesişen rüzgarlara, 'Yüksek geniş se maya ve mavi eterli gökyüzüne," "eski ebedi kayalar üzerini" cilalayan suya, çöl ve Arktik atıklarla zıt olan orman ve ılıman iklim bitkilerinin güzelliğine hayranlık duymuşlardır. Kendi duyularına burada bir güzellik bulunduğunu kim inkar edebilir? Eğer canlı ve cansız dünyanın güzelliğine dayalı bir kanı ta kendimizi verirsek kanıt kesinlikle iş görür.
Sayfa 84Kitabı okudu
Richard Swinburne / Teleolojil Delil
Teleolojik kanıtın bana daha kuvvetli gelen diğer bir formunu yani dünyanın zamansal düzenine dayalı teleolojik kanıtı konuşmaya başlayalım. Evrenin za mansal düzeni, ona bir an düşüncesini vermekten sıkılan insanlara, üstesinden gelinemez bir şekilde çarpıcı bir olgudur. Ardışıklık düzenleri her şeyi kuşatır.
Çünkü basit yasalar hemen hemen tüm ardışık olayları yönetir. Fizik, kimya ve biyoloji kitaplarında neredeyse dünyadaki her şeyin nasıl davrandığını öğrene biliriz. Onların davranışlarının yasaları, insanların anlayabileceği görece basit formüllerle ve başarılı bir şekilde geleceği tahmin edebilecekleri vasıtalarla gösterilebilir. Burada dikkat çektiğim evrenin düzenliliği, onların basit, formüle edi lebilir, bilimsel yasalara çevrilebilmeye uygun olmasıdır. Evrenin düzenliliği bu bakımdan kendisi hakkındaki en etkileyici gerçektir. Evren halbuki çok doğal olarak kaotik olabilirdi, fakat öyle değildir, -aksine düzenlidir.
Sayfa 73Kitabı okudu