İbn Sînâ Felsefesinde Suret Cevher ve Varlık
İbrahim Halil ÜçerSözler ve Alıntılar
İbn Sina'ya göre suret ve maddeden her biri üçüncü bir nedene tekabül eden hakiki metafizik fail nedenin eseridir, ancak bu hakiki nedene daha yakın olan suretin varoluşu maddeyi önceler ve bu öncelik maddenin suret "vasıtasıyla" var kılınmasını sağlar.
Sayfa 70Kitabı yarım bıraktı
"Bileşik, suret ve maddenin toplamıdır (mecmu'). İşte bu, bileşik olan şeydir. Mahiyet ise bu terkiptir. Bu durumda suret, terkibin kendisine izafe edildiği şeylerden biridir. Mahiyet ise suret ve maddeyi ve bunlardan oluşan birin birliğini toplayan söz konusu terkibin kendisidir."
Eş-şifa/ilahiyyat V/8
Sayfa 71Kitabı yarım bıraktı
Arstotales'te fiil olarak eidos güçle özdeşleşerek varlık anlamının nihai temsilcisi konumuna yükselirken, İbn Sina'da fiil hiçbir zaman güç veya imkanla özdeşleşerek varlık anlamının nihai temsilcisi olmaz. Fiil olarak suret İbn Sina'da mutlak bir ilke değil, varlık anlamının izharı için "aracı" (vasıta) bir nedendir.
Sayfa 68Kitabı yarım bıraktı
Aristotales sureti bilfiillik (energia) ve tam tahakkuk (entelekheia) kavramlarıyla tanımlar. Bilfiil olmak, var olmak demektir. Şu ya da bu formda mevcudiyet kazanmış şeylerin bilfiilliğinin tamamen onların içkin suretlerinden kaynaklandığı hesaba katıldığında; suretin onların varlıklarının ve ne iseler o şekilde var olmaları yönündeki zorunluluklarının nedeni olduğu söylenecektir. Dolayısıyla suret, bir şeyin hem varoluşunun, hem ne oluşunun, hem de tüm parçalarını uyuma kavuşturarak onu bir yığın olmaktan kurtaran birliğinin nedenidir.
Sayfa 57Kitabı yarım bıraktı
Aristotalesçileri suretlerin varlığa gelişiyle ilgili bir açıklamadan yoksun bırakan şey, suret olması bakımından suretin varlık, fiil ve zorunluluk anlamını örneklediğini ve ezeli maddede kuvve halinde bulunan bu anlamın bilfiil hale gelmesi için yalnızca harekete ihtiyaç duyulduğunu düşünmeleridir.
Sayfa 22Kitabı yarım bıraktı