İlkçağ Felsefesi Tarihi

Schweinsteiger

Böyle bir değişimin nedenleri oldukça karmaşıktır. Atina, diğer konularda olduğu gibi, entelektüel konularda da, Yunanistan'ın önderliği onaylanmış önderiydi, öyle ki, Anaxagoras ya da Protagoras gibi, Yunan dünyasının başka bölgelerinden olan düşünürler, onun yörüngesince çekimlenme ve evlerini Atina'ya taşıma eğilimi göstermekteydiler. Ancak Atino İ.Ö. 431 yılında, otuz yıl sonraki yıkılışını hazırlayan uzun ve dehşetli bir savaşa girişiti ve savaş yenilgisinin hemen ardından vebanın tüm dehşetini yaşadı. Aristoteles'in de çok haklı olarak işaret ettiği gibi, herhangi bir çıkar gözetmeyen araştırma en azından, en alt düzeyde bir boş zaman ve rahat özdeksel koşulları zorunlu kılıyorsa, Atina artık her şeyin kolay olduğu bir yer olmayıp, tam tersine insan yaşamına ilişkin sorunların kendilerini giderek ortan ölçülerde duyurdukları bir kent olup çıkmıştı.

Sayfa 70 - Gündoğan YayınlarıKitabı okudu

Reklam

Schweinsteiger

Bir şey, hiç kuşkusuz, Atomcu doğa görüşü açısından temelli bir zorunluluk taşır. Atomların içinde devinecekleri, bir boş uzay olmak gerekir. Demokritos düşüncesinin çok önemli ve nitelikli bir yanı, Aristoteles'in de övgüyle söz ettiği gibi, onun soyut bir uslamlamayla yoldan çıkmayıp, bu apaçık olgunun hesabını verme azim ve kararlılığı göstermiş olmasıdır. Bunun bir sonucu olarak, o Parmenides'in boşluğu yadsımasının savunulacak bir yanı olmadığını gösterdi. Bu sağduyuya karşıt bir görüşlü. Bununla birlikte, büyük bir yetkeye tümüyle karşıt bir biçimde eylediğinin ayırdında alarak, o Parmenides'in boşluk konusundaki düşüncelerine bir okul çocuğunun sızlanmasıyla karşı çıktı, çünkü Arisloteles'e göre, karşı çıkışını şu sözlere dayandırdı: "Var olmayan, var olandan daha az olmamak üzere, varolur". Özdeksel atomlar tek gerçek tözler olunca, boş uzayın aynı anlamda gerçek olmaması gerekir. Bir çıkış yolu olması gerektiğinin belirsiz bir biçimde ayırdında olan Atomcular, biraz da 'aynı anlamda gerçek olmamak' deyişini ortaya koymaya yetili bir dilin olanaklarından yararlandılar, ve paradoks tek dayanakları oldu.

Sayfa 65 - Gündoğan YayınlarıKitabı okudu

Schweinsteiger

Yunanlıların, anlıksal yönden olanca parlaklıklarına karşın, yaşadıkları çağda deneysel yöntemlerden niçin bu denli az yararlandıkları ve denetimli deney için araç buluşunda niçin hiçbir ilerleme kaydetmedikleri, karmaşık bir sorudur. Aristokratik geleneğin ve kölelerin varlığının hiç kuşkusuz bununla bir ilişkisi vardı, ancak bunlar kendi başlarına yeterli ve doyurucu bir açıklama oluşturmaktan uzaktırlar. İyonya geleneği içinde yer olan filozoflar, gözlemi oldukça sınırlı bir biçimde kullandılar, ancak Aristoteles'in zamanına dek, gözlemden yararlanma, bir saman alevi gibi kendisini değişik aralıklarla ve güçsüz bir biçimde gösterdi; buna karşın, denetimli deney hakkında, onların hiçbir fikirleri yoktu. Yunanlılardan bize kalan miras bir başka yerde, onların şaşırtıcı tümdengelimsel usavurma güçlerinde yatar.

Sayfa 62 - Gündoğan YayınlarıKitabı okudu

Schweinsteiger

İkinci olarak, Sofistler daha uygun bir biçimde felsefi bir tavır olarak adlandırılabilecek bir şeyi, eşdeyişle ortak bir kuşkuculuğu, salt bilgi olanağına duyulan bir güvensizliği paylaşmaktaydılar. Bu kuşkuculuk, doğa felsefesinin ulaşmış göründüğü kördüğümün doğal bir sonucuydu.

Sayfa 72 - Gündoğan YayınlarıKitabı okudu

Schweinsteiger

Herodotus'da geçen, onun büyük bir Olasılıkla İ.Ö. 585 yılında olan bir güneş tutulmasını önceden tahmin ettiğine ilişkin öykü, onun yaşadığı zamanı, yaklaşık olarak kestirmemiz için iyi bir bilgi işlevi görmektedir. Öndeyi, Thales'in ele geçirmiş olduğu Babil kayıtlarının yardımıyla, kesinlikle olanaksız değildi.

Sayfa 32 - Gündoğan YayınlarıKitabı okudu