Karıncalar: Olağanüstü Bir Algılama Biçimi
Bernard WerberKarıncalar: Olağanüstü Bir Algılama Biçimi Gönderileri
Karıncalar: Olağanüstü Bir Algılama Biçimi kitaplarını, Karıncalar: Olağanüstü Bir Algılama Biçimi sözleri ve alıntılarını, Karıncalar: Olağanüstü Bir Algılama Biçimi yazarlarını, Karıncalar: Olağanüstü Bir Algılama Biçimi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Başından sonuna qədər çox yavaş tempoda irəlilədim. Ancaq sonuna doğru bəzi məqamalar açıqlığa qovuşmağa başlamışdı və sürətlənirdi ki, o zaman da trilogiyanın birinci kitabı bitmiş oldu. Hekayə qızıl qarşıqa sitesində qarışqaların qış yuxusundan oyanması ilə başlayır, davamı isə biraz qarışqalar cəmiyyətində baş verən hadisələr, bir az insan cəmiyyətində baş varənlər hadisələri periodik olaraq ələ almaqla davam edir. Yalnız sonunda bu iki yaradılış aləmi arasındakı bağlar oxucuya açılmağa başlayır. Müəllif hekayənin davamını, qarışqalar aləmi ilə insanların üz üzə necə və hansı şərtlər altında gəlməsini bilmək üçün ikinci hissəni oxumağa vadar edir. Trilogiya haqqında son qərara yalnız üç hissəni oxuyub bitirəndən sonra gələcəm. Amma ümumikdə 
Bernard Werber janrını sevirəm, biraz mifizmlə biraz elmin qarışığı, əsl scientific fiction sevənlərin oxumaq istəyəcəyi kitablardandır. İndiyə kimi yazıçının oxuduğum iki əsəri, “Mələklərin imperiyası” və “Altıncı yuxu” məni məyus etməyib.
Oxumaq istəyən hər kəsə xoş mütaliələr.
öyle insanlar gördüm ki düşünceleri sayesinde, kendilerini aksiliklerden koruyacak olan "zihinsel" sert tabakalar kurmuşlardı. Ortalamaya oranla daha dayanıklı görünüyorlar, hiçbir şeye aldırış etmediklerini söylüyor ve gülüp geçiyorlardı. Fakat herhangi bir aksilik kurdukları zihinsel tabakayı aşdığında yıkım dehşet verici oluyordu.
En küçük aksiliklerde, en hafif dokunuşlardan acı çeken insanlar gördüm, fakat düşünceleri aynı oranda kapanmıyor, her şeye hassas kalıyor ve her saldırıdan bir şeyler öğreniyorlardı.
Başlangıçta kobay karıncaları, emici bir boru ile kitle spektrometresine bağlanmış olan, cam bir kapak içine yerleştiriyordu. Karıncayı bir parça elma ile temasa geçiriyordu, o da başka bir karıncaya rastlıyor ve ona kaçınılmaz olarak "oralarda elma var" diyordu. Kısacası bu başlangıç hipoteziydi. Spektrometre, yayılan feromonları emiyor onları deşifre ediyor ve kimyasal bir formülle sonuçlandırıyordu. Örneğin "Kuzeyde elma var" sözcükleri: "metil-4 metilpirol-2 karboksilat" olarak söyleniyordu. Oranlar oldukça azdı, tümce başına 2-3 pikogram düzeyinde fakat yeterliydi. Böylece "elma" ve "kuzeyde" sözcükleri öğrenilmiş oluyordu. Deneylerini çok sayıda nesne, gıda ve konumda geliştirdi. Böylece gerçek bir Fransızca-Karınca sözlüğü elde etti. Ancak yüz kadar meyvenin, otuz kadar çiçeğin ve on kadar yönün adlarını anlayabildikten sonra uyarı feromonlarını, sevinç, öneri, yer belirleme feromonlarını da anlamayı başarmıştı; ona, antenlerinin yedinci halkalarındaki "soyut heyecanları"nın ne şekilde ifade edileceğini öğreten karıncalara bile rastlamıştı... Bununla beraber sadece onları dinlemesi yeterli gelmemişti. Onlarla konuşmak, gerçek bir diyalog kurmak istiyordu.
Feromonların Analizi
Bir kromatograf ve bir spektrometre yardımıyla karıncaların iletişimlerine yarayan moleküllerden bazılarını saptamayı başardım. Gecenin saat onunda yakalayabildiğim, bir erkek karınca ile bir dişi işçi karınca arasında geçen, iletişimin, kimyasal analizine başlayabildim. Erkek karınca bir ekmek içi ufağı bulmuştu. İşte yaydıkları:
-Metil - 6
-Metil - 4
-Hekzanon - (2 kez)
-Keton
-Oktanon - 3
Sonra yeniden:
-Keton
-Oktanon - 3 (2 kez)
Uygarlığımız kurtlar, aslanlar, ayılar sırtlanlar gibi yırtıcı hayvanlardan kurtulmayı başaramasaydı halimiz ne olacaktı? Hiç şüphesiz daima kuşku içinde olan huzursuz bir uygarlık. Romalılar, Tanrılar ayininde ortalığa korku yaymak için bir ceset getirirlermiş. Böylece herkes anlarmış ki: kazanılmış hiçbir şey yok ve ölüm her zaman insanın karşısına çıkabilir. Fakat günümüzde insanoğlu kendisini yiyebilecek bütün türleri ezmiş, bertaraf etmiş veya müzeye kaldırmış. Geriye endişe verecek canlılar olarak bir tek mikroplar ve belki de karıncalar kalmıştır.
Karıncalarda Sinir İletimi
Karıncaların acı çekme olasılığı var mıdır? İlk bakışta hayır. Bu duyguya erişebilmeleri için gerekli olan sinir sistemine sahip değillerdir. Sinir sistemi yoksa acı duymaları olanaksızdır. Bu da bazen karıncanın vücudundan kopan parçaların uzun süre tek başına yaşayabilmesini açıklayabilmektedir.
---------------------------------------
Acı duymayan bir hayvan beni çok korkuturdu herhalde. Fakat bu anlayış yanlıştır. Çünkü kellesi uçurulmuş bir karınca, özel bir koku yayar. Bu acı duyma kokusudur. Demek ki yine de bir şeyler oluşmaktadır. Evet, karınca, elektriksel bir sinir iletisine sahip değildir ama buna karşın kimyasal bir iletiye sahiptir. O, herhangi bir parçasının koparıldığının farkına varır ve acı çeker. Hiç şüphesiz bizimkinden çok farklı bir biçimde, kendi tarzına göre bir acı çeker ama yine de acı çeker.
Bazı karıncalar asker olmak için büyük kesici çenelerle doğarlar, bazısı hububatı un haline getirmek için öğütücü çenelere sahiptir, bazıları ise larvaları ıslatmak ve dezenfekte etmek için muazzam tükürük bezleriyle donatılmıştır. Buna benzer bir durum insanlarda da olsaydı askerler bıçak biçiminde parmaklarla, köylüler ağaçtan meyvelerini toplayabilmeleri için kıskaç biçiminde parmaklarla ve dadılar onlarca meme ile doğmuş olacaklardı.
Bu sayfayı çevirdiğiniz zaman İşaret parmağınızla kağıdın selülozuna bir noktadan dokunursunuz. Bu temasta çok küçük bir ısınma, her şeye rağmen gerçek bir ısınma meydana gelir. En küçük halinde olduğu düşünülse bile bir ısınma, bir elektronun sıçramasına neden olur ve bu elektron diğer bir zerreciğe çarpar. Bu zerrecik gerçekte "göreceli olarak" muazzamdır. O kadar ki elektron ile çapışması zerreciği allak bullak etmeye yeter. Oysa önceleri atıl, boş ve soğuk idi. Sizin sayfayı çevirmeniz yüzünden krize girmiştir. Dev gibi kıvılcımlar onu çizik çizik yapar. Sadece bu hareketinizle sonuçlarının ne olabildiğini hiçbir zaman anlayamayacağınız bir olayı başlatmış olursunuz. Kim bilir yeni dünyalar doğmuştur belki, belki de başka dünyalarda yaşayanlar; metalurjiyi, başka yörelerin mutfaklarını ve yıldızlar arası seyahatleri keşfedecekler. Hatta belki de bu insanlar bizden daha akıllı olacaklar. Ve eğer sizin elleriniz arasında bu kitap olmasaydı ve eğer parmağınız bu ısınmayı başlatmasaydı bu dünyalar var olmayacaktı. Aynı biçimde bizim evrenimiz de, belki dev bir uygarlığın bir kitap sayfasının köşesinde, bir ayakkabı tabanında veya bir şişe biranın köpüğü arasında yer almaktadır.
Çin atasözü "Hep soru soran kişi beş dakika için aptaldır, hiç soru sormayan kişi ise hayatı boyunca aptal kalır."
