Özgür İrade Gönderileri
Özgür İrade kitaplarını, Özgür İrade sözleri ve alıntılarını, Özgür İrade yazarlarını, Özgür İrade yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Hobbes için insan özgürlüğü artık bir irade ya da hedef benimseme özgürlüğü olarak uygulanmamaktadır. Akla da bağlı değildir. Hobbesçu özgürlük, sahip olabileceğimiz her türlü arzunun tatmin edilmesinin önünde hiçbir engel olmaması durumundan daha fazlası değildir. Eylemlerimizin arzularımız tarafından nedensel olarak önceden belirlenebiliyor olması, yani bize gelen ve bizim elimizde olmayan arzular tarafından belirlenebiliyor olması özgürlüğümüzden bir şey eksiltmez. Özgürlük için önemli olan tek şey, bir arzuya sahip olunduğunda onun tatmin edilmesi yolunda engel oluşturabilecek hiçbir şeyin olmamasıdır.
Sayfa 90Kitabı okudu
Şunun yerine bunu yapmaya karar vermek, tıpkı Hobbes'un varsaydığı gibi, tamamen istem-dışı bir şeydir. Şunu yapmak yerine bunu yapmaya karar vermek, diğerine değil de bu şekilde karar vermeye yönelik daha öncel bir karar temelinde değil, o anda gördüğüm seçeneklere karşılık olarak-gerçek ya da görünürdeki potansiyel faydalarına karşılık olarak-yaptığım bir şeydir.
Sayfa 88Kitabı okudu
O halde kişiyi belirli bir karar almaya, belirli bir eylem üzerine karar vermeye iten şey, bu kararı almaya yönelik herhangi bir emir ya da kişinin bu kararı almak için önceden verdiği herhangi bir karar değil, kararlaştırılan şekilde hareket etmek için bir sebep, karar verilen eylemle ilgili iyi ya da arzu edilir bir şeydir. Kişiyi elini kaldırmaya karar vermeye iten şey, karar vermeye ilişkin bir emir ya da kişinin kendi adına bu yönde bir karar vermesi üzerine herhangi bir karar değil, oldukça farklı bir şeydir: iyi ya da arzu edilen bir şey, kararı almanın kendisiyle ilgili değil, hakkında karar verilen eylemin gerçekleştirilmesiyle ilgili, kişinin gerçekten elini kaldırmasıyla ilgili bir şey.
Sayfa 87Kitabı okudu
Hobbes'un görüşüne göre, kararlar hakkında özgür hiçbir şey yoktur ya da öz-belirlenmiş hiçbir şey yoktur, düşük seviyedeki istekler ya da arzular hakkında özgür ya da öz-belirlenmiş hiçbir şey olmadığı gibi. Bir karar almak, bir dürtü hissetmekten daha fazla bilinçli bir eylem -yani özgürce yapabileceğimiz, üzerinde doğrudan kontrol sahibi olduğumuz bir şey değildir.
Sayfa 83Kitabı okudu
Hobbes'un teorisinin merkezinde, insanların diğer hayvanlardan yalnızca aynı şeyin daha karmaşık sürümleri olarak ayrıldığı düşüncesi yer alır. Hayvanlarla aramızdaki zekâ ve kapasite farklılıkları tür farklılıkları değil, derece farklılıklarıdır. Hobbes, hayvanlarda bulunanlardan kökten farklı psikolojik yetilere sahip olduğumuzu reddeder.
Sayfa 78Kitabı okudu
Makul ya da mantıklı olmak, zorunlu olarak başka türlü davranma kapasitesine sahip olmak anlamına gelmez. Gerçekten de bir kişinin rasyonelliği bazı durumlarda başka türlü davranma kapasitesini tamamen dışlayabilir. Başka türlü davranmanın akılla çelişeceği bir durumu ele alalım. Böyle bir durumda, bir kişi aptalca bir şey yapamayacak kadar akla uygun biri olabilir. Ancak özgür olmak her zaman başka türlü davranma kapasitesine -özgürlüğüne– sahip olmaktır. Özgürlük tam da budur; hangi eylemleri gerçekleştireceğimizin bize bağlı olması, yani şu ya da bu şekilde hareket edip etmeyeceğimizin bize bağlı olmasıdır.
Sayfa 76Kitabı okudu