Henry James Henry James 1843-1916 yılları arasında yaşamış 72 yaşında Londra'da ölmüş Amerikalı bir yazardır. Ana tema olarak insan bilincini işleyen yazar, hayatın çoğunu Avrupa'da geçirmiştir. Ölümünden kısa bir süre önce ise İngiliz vatandaşı olmuştur. Daisy Miller ve Portrait of Lady en ünlü eserleridir. Yazarın bu kısa eserinde özellikle sınıf farklılıkları vurgulanmıştır. Tavsiye ederim.
"Doktor, kaleme niçin ulaşamıyorum?"
"Lanet ayna yolu kapıyor."
"Kalem aynanın içinde ve ben ulaşamıyorum."
"Ellen, yansımayı değil, gerçek nesneyi tutmanı istiyorum. Gerçek nes-ne nerede?" İşte yanıtı: "Gerçek nesne orada aynanın arkasında, doktor.
Yazarın daha önce okuduğum kitabındaki gibi, temelde kadınların baskın olduğu, onların iç dünyası ve psikolojilerini derinlemesine irdeleyen bir eser. Amerika’ya beraber seyahat eden iki insanın yolları yolculuk bitiminde ayrılır fakat birkaç yıl sonra tekrar kesişir. Kitaba adını veren Pandora karakterinin geçirdiği değişim üzerinden Amerikan rüyası ile Avrupa toplum yapısının dinamikleri gözler önüne serilir.
Kendimizden aşağı gördüklerimizin, bizden daha az şanslı olanların, cahillerin, garibanların, aval aval dolananların halini, koşuşturup didinmesini böyle üstün bir konumdan seyretmenin tarifsiz bir tadı vardır ya, o an için de genç dostumuzun, az ötesindeki manzara karşısında büründüğü kayıtsızlığı hafifletecek ne özel bir sebebi vardı ne de mevki makam sahibi olmakla, içinde barındırdığı, doğasından gelen cömertliği bastırmaya başlayan ruh hali, buna elveriyordu.
Eski yol arkadaşıyla karşılaşmak için ne tuhaf bir yer, diye ve peşi sıra, Amerika'da kimin ne hale varacağı kestirilemez, diye düşün dü. Hemen konuşmak doğru olmaz, diye geçirdi aklından.
Nükteden yoksunluğunu ki buna olaylardan keyif alma yeteneğinin eksikliği de denebilir, say mazsak, oldukça üstün nitelikleri olan bir adamdı ve bu yoksunluk, diğer hal ve tavırlarının yanında, göz ardı edilebilir bir kusurdu.
Amerika' ya atanan Alman büyük elçisi gemide ilgisini çeken Pandora adında genç bir kızla tanışır. Daha ilk anlarda onun sosyal sınıfının bile olmadığı konusunda uyarılır. Bir kaç yıl sonra karşılaştığı Pandora Başkan ile rahatça sohbet edebilecek kadar kendini geliştirmiş ve çok güzelleşmiştir. Kont bu defa da şansını denemek ister ama...