"Okullarda ders olarak okutulması gereken kitap hangisidir?" şeklindeki bir soruya uzun süredir yanıt bulamamıştım, bu kitapla birlikte doğru cevabı bulduğuma inanıyorum.
Erich Fromm uzun zamandır aklımda olmasına rağmen ilk kez okuduğum bir yazar ve muhtemelen, ilişkimiz uzun bir süre devam edecek. Bu eserde, aslında çoğumuzun içten içe bildiği konuları öylesine bir açık sözlülükle ve detaylı olarak açıklıyor ki, hiçbir boşluk bırakmıyor. Kitap, son derece akıcı bir dille yazılmış olduğu için ders olarak görülse dahi asla sıkıcılık yaratmayacak bir eser.
Freud konusuna gelecek olursak; Fromm tabii ki saygıyı elden bırakmıyor ama adını geçirdiği birkaç yerde Freud'un olayları eksik olarak açıkladığını veya açıklamalarının günümüz dünyasına hitap etmediğini belirtiyor. Freud'un açıklamalarının zaman zaman soğuk olduğu görüşüne katılıyorum, Fromm'un sıcak ve kucaklayıcı anlatımı oldukça ilham verici ve günümüz dünyasında yakın bulunacak cinsten bir eser yaratıyor.
Kitabın anlatım tarzından bahsedelim... Alıntılar da oldukça isabetli olsa da, kitabın bazı bölümleri var ki paragrafları veya bölümleri tamamen okumadan anlamak mümkün değil.
Son olarak da bu kitabı hayatta sadece bir kez okumanın yeterli olduğunu düşünüyorum. Bu, asla küçültme anlamında değil, hatta tam tersine yüceltme anlamında diyebiliriz. Tüm yazılanlar, yaşadığımız hayata ve içten içe bildiklerimize çok yakın olduğu için, anlatım tarzı müthiş olduğu için; bir kez ciddiyetle okunursa, ikinci kez okunmaya hiç gerek kalmayacaktır. Herkesin okuması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum...
