Siyasetname
NizamülmülkSiyasetname Gönderileri
Siyasetname kitaplarını, Siyasetname sözleri ve alıntılarını, Siyasetname yazarlarını, Siyasetname yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Acze düşmüş bir Müslümanı esirgeyen, onun elinden tutan kimseye Tanrı azze ve celle ne sevaplar yazar, nice dereceler ihsan eder. Hükümdarın bizzat kendisi adil olunca esirgeyici de olur ve hükümdar merhametli olursa ordusu da tıpkı onun gibi olur. Çünkü insanlar meliklerinin dini üzredir.
Sayfa 215
Cihanda cömert olmaktan ve ihsanda bulunmaktan daha iyi bir şey bulunmaz. Unsûrî şöyle söyler:
Cömertlik üstündür bir nice işten
Cömertlik yadigârdır peygamberden.
Sayfa 188
Hakk Teâlâ'dan bir nida geldi: "Ey Musa sen Firavun'u mümkün olduğu kadar kısa sürede helak etmemi beklersin; fakat binlerce kez binlerce kulun yüzü suyu hürmetine onu helak etmemem gerekiyor. Her gün kullarıma nimeti esirgemeden saçarken, onun sayesinde huzur ve emniyet içinde yaşarlarken, izzet ve celalime andolsun ki, onda bu kerem oldukça onu nasıl helak edeyim?" dedi.
Sayfa 186
Öte yandan din büyükleri şöyle demişlerdir: " Acele şeytandan, sükûnet rahmandandır. "
Henüz yapılmamış bir şeyi yapmaya elde fırsat vardır, oysa yapılmışa çare bulunmaz.
Desteği sayesinde abad olan Samani mülkü Alptigin'in kadr ü kıymetini bilmeyip onun canına kastedince, Alptigin'in Horasan'dan ayrılmasıyla Samanilerin çöküşü bir oldu. Nice bir zahmetle yetiştirilmiş, büyütülmüş köle artık hane halkından sayılarak gözetip kollanmalıdır. Nitekim alimler bu hususta şöyle demişlerdir: "Liyakatli ve tecrübeli bir köle bin evlattan evladır." (Gazneli devletinin kurucusu Alptigin aslında Samaniler tarafından yetiştirilmiş bir gulamdı, yani köleydi.)
Sayfa 167
İranlı bir vezir(Nizamülmülk) Türk bir hükümdara(Melikşah) Türklere de ihsanda bulunmasını öğütlüyor:)
"Sayıları küçümsenmeyecek kadar çok olan Türkmenler her ne kadar bize bezginlik getirmişlerse de devlet üzerinde hatırı sayılır derecede hakları vardır. Nitekim devletin kuruluş aşamasında nice sıkıntılar göğüsleyerek hizmette bulunmuşlardır. Dahası hısım akrabadandırlar."
Sayfa 147
Meselelerde istişare yoluna gitmek kişinin güçlü muhakemesinden ileri gelir.
Sayfa 127
Allahü Teâlâ ona: "Ya Muhammed, bir işi yapacağında yahut bir meseleyle karşılaştığında dostlarınla istişare eyle" diye buyurmaktadır.[Ali İmran;153] İşte bunlardan ötürüdür ki Hz. Muhammed aleyhisselam istişareye ihtiyaç duyduktan sonra diğer insanların istişare etmemesi söz konusu bile olamaz.
Sayfa 128
Ve dahi Perviz böyle buyurdu: "Dört kişinin kabahati es geçilmez: Birisi memlekete kasteden, diğeri onun haremine kasteden, diğeri sırları ifşa eden, diğeri dilde melikle bir, gönlünde melik düşmanlarıyla iş tutup onların yolunu yol bilenlerdir.
Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır. Adalet hakim olunca ihsan da hakim olur. Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır.
Sayfa 63
Mahmud'dan (Gazneli Mahmud) evvel hiçbir hükümdara "sultan" denmemişti. (Allah'ın rahmeti onun üzerine olsun) İslam ve küfür beldelerinde "sultan" olarak namlandırılan yegane kişi Mahmud'dur. Bu unvan kendisinden sonra gelenek haline geldi. Sultan Mahmud kalbinde Allah korkusu taşıyan, adaletli, yürekli, gayetle akıllı, ilimsever, sağlam fikirli, dini pir ü pak ve gazi bir hükümdar idi.
Güzel zamanlar adil hükümdarların hüküm sürdüğü zamanlardır. Adalet hakim olunca ihsan da hakim olur. Nitekim adaletin olduğu yerde civanmertlik de vardır.
Sayfa 63
Tebaamız bir sürü, vezirlerimiz sürüyü emanet ettiklerimizdir. Memleket ve halkın hali perişandır ve bunun sebebini kime sordumsa hakikati söylemiyor. İyisi mi vezir Rast Ruşen'den başlayayım işe.
Sayfa 32
"Nâma şâna aldanan ekmekten olur; ekmeğine tüküren canından olur."
Sayfa 32
Peygamber efendimizden şöylece nakledilir ki: "Bu cihanda halka idarecilik yapanlar, mahşer günü huzura elleri bağlı getirilirler. Şayet adil imiş ise, adalet onun ellerini çözüverir ve cennete ulaştırır; yok eğer zalim imiş ise zulmü ellerini bağlar ve elleri boynundan zincire vurulmuş bir şekilde onu cehenneme götürür."
Sayfa 15