Bir kitle hareketi,aktif safhasının ortaya çıkardığı hayat tarzını nesiller boyunca devam ettirirse (Orta Çağlardaki militan Hıristiyanlık gibi) veya birbiri ardından iktidar tahtına çıkan mutaassıp önderler vasıtasıyla kutsal amaca olan sadakati devamlı bir şekilde kuvvetlendirirse (İslamiyetteki hilâfet gibi),elde edilen sonuç tembellik ve karanlık bir çağdır.