Vicdan Gönderileri
Vicdan kitaplarını, Vicdan sözleri ve alıntılarını, Vicdan yazarlarını, Vicdan yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Temel Yüklemler
Kendine dönük bu ihtimam,vicdanın başkasına olduğu kadar,kendine karşı da bir sorumluluk gibi ifadesine imkan verir.
Sayfa 16Kitabı okuyor
Temel Yüklemler
Clinamen nasıl en basit temel yüklem ise,iştelik de en küçük kendilik birimidir.
Sayfa 13Kitabı okuyor
Temel Yüklemler
Eski Yunan atomcu düşüncesinde clinamen,en ilksel,en eski temel yüklemdir.
Sayfa 12Kitabı okuyor
giriş
Tümü,kendi vicdanına uygun yüklemler icra eden bireyleşme türlerini tasvir ederler.
Sayfa 11Kitabı okuyor
giriş
Kendi olma biçimlerinin varlık kazanabildiği adaletli yerlerde,vicdan kavramı da seçik bir tanıma kavuşmuş olur.
Sayfa 10Kitabı okuyor
giriş
Vicdan sahibi olmak,başkaları üzerinden dolanarak kendi üzerine düşünme,kendine "ihtimam" gösterme çabasından ayrı düşünülemez.
Sayfa 9Kitabı okuyor
giriş
Kendi ve başkası arasındaki bağ,vicdana dair soruşturmanın ayrılmaz bileşeni olur.
Sayfa 9Kitabı okuyor
giriş
Her tekil varlık,zamanla ortaya çıkacağı kesin olmasa da,kendisiyle beraber vicdanını da yanında getirir.
Komedya, “ince sızma, bileşme ve kaynaşma” gibi temel yüklemlerle yayılan duyguların kesildiği yerde kendisini gösterir, “Ne kımıldayacak yeri ne de duygulanacak durumu” kalmamış bir insan topluluğu içerisinde değer görür. Bir tür genişleme noksanlığı gibi de anlaşılabilir; yer darlığının sonucu, yerini ve haddini bilme çağrısını da içerisinde taşır.
Her kendilik, kendi sahip oldukları nispetinde eyler. Böyle davranması, yapabileceklerinden geri durmaması da onun vicdan sahibi olduğunu kanıtlar, Vicdansızlık bu anlamda, kımıldayacakken hareketsiz durmak ya da kayıtsız kalmak gibidir. Eylem sahibinin basit bir canlı ya da insan toplulukları gibi bileşik bireyler olması önemli değildir. Her vicdanlı kendilik, varoluşunda kalıtım gibi kayıtlı, iştelik'inden gelen yüklemleri icra etmekle sorumludur. Diğer türlü kendi gibi davranmamış olur. Ama onun böyle davranması, bir başkası i için iyi ya da kötü sonuçlara neden olabilir.
İyi bir romancı, ruh hallerini kat ettiği bir kahramanın fiillerini önceden biliyormuş gibi yazmaz. Dostoyevski'yi Tolstoy'dan ayırmaya imkân veren yazma biçiminde olduğu gibi, kahraman yazara nazar eder ve kendi fiilini yazdırır. Bu sırada büyük eylemlerden söz etmek de gerekmez. Dostoyevski'nin ortaya koyduğu gibi, “en adi vakaların bile önemi vardır” (171). Adi ya da değil, eylemin boyutlarının büyük ve karmaşık olması gerekmez. Dostoyevski'nin vicdanını anlatmaya çalıştığımız bölümde de dile geldiği gibi, küçük eylemin kaynağı ruhun çok derinlerine inince temel bir yüklemle karşılaşırız. Sonuçları bazen ölçüsüzce büyük olsa da, eylemin kendisi bir ruhsal titreşim, dalgalanma gibi tecrübe edilir. Bedendeki marazi oluşumlar da bunun işaretleri olur. Fiilin kendisi, nedenleri ve s0nuçlarından çok “ilerleyiş”tir; bir hamlenin sonucudur. Hamlesini tüketen fiil sonuna varır ve belki de Dostoyevski anlatlarında olduğu gibi nedeniyle oransız sonuçlara neden olabilir.
Muayyen yüklemlerin, önceden hesaplanmış, kestirilebilir olanın ifşasını mümkün kılar. Sürekli değişip durandaki anlık kesintileri, arızaları görünür kılar. Gülünce takılan makine, kendisini bir arızanın sonucu gibi gösterir. Komik olan, “yaşama öykünen özdevinimin” kendisini görünür kılmasıdır. Başkasına, sözgelimi bir hayvana öykünenin komikliği de burada aranabilir. Taklit, kendi doğalarıyla baş başa iken komik olmayan varlıkların içlerindeki makineleri ortaya çıkarır. Ama bu sırada ilginç şekilde bir özdevinimin ayırt edici çizgileri de fark edilir, Bergson, makine düzeneğini, yaşama karşı gibi ele alsa da, başka bir taraftan bakıldığında, tekrar edip duran bir kendiliğin, mizacın da ifadesi olabilir.
Kendi mizacını basit birkaç jestte, ses tonunda veya bedensel davranışlarda görünür kılan karmaşık bir kendilik gibidir. Makinesel tekrara ulaşmak için kendiliğin arıza yapması beklenir. Bu durumda taklit edilen varlık, kendine özgü tuhaflıklarla ayırt edici olur; farkını işaretler. Makinenin tekrarlayan yüklemler içinde ürettiği fark, kendilik ifadesi gibi de anlaşılabilir.