Hippokampus olmasa bile, biz biliyoruz, enteresan!
Bir deneyde hippocampusları olmadığı için yeni hafıza oluşturamayan bir hasta, iki yeni doktorla tanıştırılır. Doktorlardan bir tanesi, kendine verilen rol gereği hastaya çok sıcak ve yakın davranırken diğeri ise mesafeli ve aksi doktor rolünü oynar. Tam bir gün sonra aynı iki kişinin fotoğrafları hastaya gösterilir ve bunları tanıyıp tanımadığı sorulur. Hasta açıkça daha önce tanımadığını beyan ettikten sonra, kendisine bunlardan hangisini arkadaş olarak seçmek işleyeceği sorulur. Hasta her durumda, hatırlamasa bile kendine iyi davranan doktoru seçmektedir.
Sayfa 128
Çapa Etkisi
Bir gruba 1x2x3x4x5x6x7x8 çarpma işlemi sorulurken, diğer gruba 8x7x6x5x4x3x2x1 çarpma işlemi sorulmuştu ve cevaplamak için katılımcılara 5 saniye verilmiştir. Tahmin edebileceğiniz gibi 5 saniye bu çarpma işlemini gerçekleştirmek için çok da yeterli bir süre değil, yani katılımcıların cevapları yaklaşık bir tahmin verme üstüneydi.
Sayıların yeri değişse de sonuç değişmeyeceğinden iki grubun da aslında vermesi gereken doğru cevap 40.320’ydi. Ancak iki grubun verdiği tahminlerin medyanlarına bakıldığında çarpma işleminin 1x2x3x4x5x6x7x8 olarak cevaplayan grubun medyanı 512’yken; 8x7x6x5x4x3x2x1 şeklinde cevaplayan grubun medyanının 2.250 olduğu görülmüştü. Kahneman ve Tversky’e göre bu farkın sebebi çarpma işlemlerindeki ilk sayıların farkıydı. İlk grubun gördüğü ilk sayı 1’ken ikinci grubun ilk gördüğü sayı 8’di ve araştırmacılara göre gruplar bu ilk sayılara “çapalanarak” değer tahmin etme süreçlerinde bilişsel ön yargıya kapılmışlardı.
-Finansal Bilinç Programı
Yeni doğmuş hayvanları asla çıplak elle tutmayın. Bu, hem deney hayvanları ile çalışma kurallarına aykırıdır hem de o hayvanın daha sonra kafesine konduğunda bir takım problemler yaşamasına neden olabilir. Örneğin eğer yeni doğmuş bir sıçan yavrusuna çıplak elle dokunursanız o yavrunun geleceğini mahvetmiş olursunuz. Çünkü dişi sıçan yaklaşık 21 günlük hamileliği sonucunda 8-12 yavru doğurmaktadır. Oldukça küçük olan bu yavruların her birine bir isim vermediğini düşünürsek onları sadece kokularından tanıyabilecektir. Doğal olarak siz bir yavruya çıplak elle dokunduğunuzda elinizden bulaşan koku nedeniyle yavru artık siz gibi kokacaktır. Bu durumda anne bu yavruyu beslemeyi reddedebilir. Ya da daha kötüsü, başka bir sıçanın yavrusu olduğunu düşünerek ona zarar verebilir.
Sayfa 165 - Elma YayıneviKitabı okudu
