Aytmatov:
Evet, 20. yüzyıl insanlığı iki büyük dünya savaşına ve çeşitli kanlı facialara, nükleer felaket ve zelzelelere, uzaya çıkmaya ve bilimsel teknik gelişmelere tanıklık etmekle
kalmadı.
Bunun yanında nice 1000 yıllar boyunca insanlığın eleyip elde ettiği manevî değerlerin, en önemlisi ahlaki güzelliklerin alt üst olmasına, hayatı ayakta tutan yüce sevgi duygusunun basitleşmesine ve edebe aykırı davranışların gölgesinde bu kutsallığın değer kaybetmesine yol açtı.
Kanaatimce bu, insanlık için nükleer savaştan sonraki en büyük tehlikedir. Şimdi ise "Beşinci Erkek" adlı şiirini okumanın tam sırası.
Bir zamanlar bu şiir beni çok etkilemişti.
Derken bugünkü sohbetimizin de sonuna yaklaşmış oluruz.
Şahanov:
Namus bayrağı yüksekte dalgalanan Dünyaya nice uluları doğuran Otrar'da,
Benim memleketimde,
Şöyle bir ölümsüz efsane kalmış: Azmi taşları öğüten,
Hünerli hem akıllı,
Dürüst ve mert delikanlı
Aniden gelen felaketten
Canı pahasına yurdunu korumuş
.
.
.
Acep kimin talibi, yıldızı parlayacak?
O mert gencin hayal ettiği iyi eşi bulmak için
Binlerce erkek hiç yılmadan koşuyor... Birincinin imkânı çok genişti,
Cömert, dürüst, neşeli bir gençti,
Ama onu cesaretsizlik engelledi.
İkinci ise sabırsızlıktan şaşırdı yolunu, kendi!
Öyle olunca tuttu rast gele bir kadının kolunu.
Üçüncü erkek güçlüydü, bakışları da keskin
Kaba güce güveniyordu, nezaketten pek mahrum.
Gerçek asil güzelliğin kaynağından sayılan
Yeryüzünde nezaket hep kollanıp, korunan.
Kibarlığı olmayan (insan)
Kuru ağaca benzer
Kışın yaprakları soyunan.
Dördüncü erkek tam anında tevekkül edemedi
Yarım yolda hayali sönüverdi.
Sonra kaderin hükmünü mecburen kabullendi.
Sadece beşinci erkek özgüvenli Hayali elde edeceği belli
Zaman zaman üzülmeden edemem Özgüveni sarsılmasın, istemem.
O beşinci en mesut erkeğin Düğününe katılmayı isterim.
Aytmatov:
Beşinci erkek olarak mutluluğunu elde edecek şanslı erkek kimdir acaba? İnsanlık yaratılalı, milyonlarca insan bu hayali yakalamak amacıyla koşturuyor değil mi?
Dış ve iç güzelliğiyle, her yönden kendisine uygun, sadakatli, iyi bir eş bulmak her erkeğin en büyük hayali olagelmiştir.
Ve bu böyle devam edecektir.
Canu gönülden sevebilmek, her zaman için büyük bir yetenek meselesidir.
Günlük hayatta kabiliyetsiz, iradesiz, değişken ve tuzsuz yemek gibi tatsız insanlar ne kadar çoksa, aşkta da öyledir.
Bundan dolayı güven ve duygu Everest'inin doruk noktasına tırmanabilen de çok azdır.
Hz. Adem ve Hz. Havva'dan itibaren bazen sevindiren, bazen ağlatan, bazen ümitlendirip, bazen hayal kırıklığına uğratan aşk adlı kudretin kılavuza ihtiyacı yoktur.
Herkesin ancak kendi gözleriyle görüp, kendi kaderî çizgisi ölçüsünde anlayabileceği bu kutsal duyguyu esas alarak, biz de kadın problemine değindik.
Hayatımızın değişik hengâmelerinde aşina olduğumuz güzeller hakkında görüşlerimizi beyan ederek dertleşmiş olduk. Bazen konuşurken bir çok şeyi tam yakalayamadığımız oluyor...
"
Dostluğun kaybolduğu yerde toplum, sevginin kaybolduğu yerde ise nesil azgınlaşır"
diye buyuruyor Peygamber Efendimiz.
Hikmetli bir ifade!
Hörgüçlerini kaldırıp yelelerini kabartmış gibi, çalkalanıp kızgın kızgın kayalara vurduktan sonra tekrar masum halini alan fırtınalı denizin dalgaları gibi nice yıllarımızı arkada bırakmışız.
Arkamızdan, gemilerini hayat denizinin hırçın dalgalarına karşı koymayı başaran, yepyeni, ümit dolu bir nesil geliyor.
İnşallah, bizim yüksek bildiğimiz doruklara onlar çıksın.
Sisli, boz bulanık anlarda bizim çarptığımız kayalardan onların gemisi sağ salim geçsin, bizim ulaşamadığımız hedeflere onlar ulaşsın... diye dua edelim.
