SATILAN MAL VE PARANIN TESLİMİ (1)
Para karşılığı yapılan alış-verişte, satıcı istediği takdirde önce paranın teslim edilmesi gerekir. Çünkü mal, belirleme ile belirli hale gelirken, para zimmet borcu sayıldığı için ancak teslimle belirli hale gelir ve böylece bedeller arasında denklik sağlanmış olur. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur. "Zimmet borcu ancak teslimle ödenmiş olur."¹ Satış bedelinin teslimi malın tesliminden sonraya kalırsa bu zimmet borcu ödenmiş olmaz.
Ancak vadeli satış ve selem akdi bu konuda istisna teşkil eder.
1. Ebû Dâvûd, Buyu', 88; Tirmizi, Buyu' 39; Vesaya, 5; İbn Mace, Sadakat 9; Ahmed b. Hanbel, V, 267, 293.
Sayfa 149 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
SATILAN MAL VE PARANIN TESLİMİ (2)
Malın malla mübadelesinde bedellerin birlikte teslim edilmesi gerekir. Böylece ivazlı akitte denklik sağlanmış olur. Çünkü burada bedellerden birisini önce almak için bir sebep yoktur.
Sayfa 149 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
SATILAN MAL VE PARANIN TESLİMİ (3)
Zimmet borcu olabilen nakit para, döviz, altın, gümüş gibi bedellerin kendi cinsleri veya başka cinsle mübadelesi de peşin olarak yapılır. Aksi halde faiz meydana gelir. Sarrafların para, altin veya gümüş karşılığında zinet satması ancak peşin olarak yapılabilir. Vadeli altın veya gümüş ya da döviz satışı "nesie ribası"na yol açar.
Sayfa 150 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
SATICININ SATTIĞI MALI HAPSETME HAKKI:
Bir satım akdinde önce alıcının satış bedelini teslim etmesi gerektiğini belirtmiştik. Buna göre satıcı peşin ödenmesi şart koşulan bedeli tam olarak teslim almadıkça malı alıcıya vermeme hakkına sahip olur. Peşin ödemenin satış bedelinin tümünü veya bir bölümünü kapsaması hükmü değiştirmez.
Sayfa 150 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
Satılan malı alıkoymanın şartları (A)
Alış-verişte iki bedelden birisinin mal, diğerinin para olması gerekir. Bir malı altın, gümüş veya nakit para karşılığında satmak gibi. Eğer satış malın malla trampası veya altının altınla ya da bir paranın başka cins para ile mübadelesi şeklinde yapılmışsa satıcının malı hapsetme hakkı bulunmaz. Bu durumda taraflar bedelleri birlikte teslim ederler.
Sayfa 150 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
Satılan malı alıkoymanın şartları (B)
Satış akdinin peşin para ile yapılmış olması gerekir. Eğer satış vadeli ise, satıcının parayı alamadığını öne sürerek mali hapsetme hakkı bulunmaz. Çünkü vadeli satışta satıcı parayı isteme hakkını vade sonuna kadar geri bırakmış olur.
Sayfa 151 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
Satılan malı alıkoymanın şartları.
Satış bedelinin bir bölümü peşin, geri kalanı vadeli olarak konuşulmuşsa, satıcı peşin konuşulan kısmı alıncaya kadar malın tamamını alıkoyabilir. Çünkü hapis hakkı parçalanma kabul etmez. Yine satış bedelinin büyük bir bölümünü alsa, az bir kısım alınamasa, satıcı malın veya alacağın tamamını tahsil edinceye kadar karşı tarafa teslim etmeyebilir.
Hanefilerle Mâlikiler satılanın hapsi konusunda aynı görüşe sahiptirler.
Hanbelilere göre satıcının parayı alıncaya kadar mali hapsetme hakkı yoktur.
Şâfiilere göre ise satıcı ve alıcı birbirlerine güvenmiyor ve bedeli alamayacağından korkuyorlarsa, karşılıklı olarak bedelleri alıkoyma hakları vardır.
Sayfa 151 - VII-SATIM AKDİNİN UYGULANMASI.Kitabı okuyor
4 - Misvak
Misvak (sivak), dişlere yahut diş etlerine yapışmış olan yiyecek ve kokuları gidermek için belli bir çubuğu ya da benzeri bir şeyi kullanmak demektir.
Sayfa 35
Misvak Hükmü
Misvak kullanmak bütün zamanlarda sünnettir.
"Misvak kullanmak ağzı temizleyici, Rabbin rızasını kazandırıcıdır."¹
Sayfa 35 - Buhari, 2/40
İstihsan
İstihsanı yukarıdaki tarifleri dikkate almak suretiyle şöyle tarif edebiliriz: İstihsân, müctehidin bir meselede bir kıyastan vazgeçip ondan daha kuvvetli bir kıyasa meyletmesi, ya da külli bir kâideden cüz'i bir meseleyi, bir delile veya güçlü bir gerekçeye dayanarak istisna et- mesidir.
Sayfa 110 - FER'I DELILLERKitabı okuyor
