h
Hedonizm
Jakobenizmden Hedonizme
Yakup Kadri'nin Panorama adlı romanını bir açık yapıt olarak görmemizi engelleyen ne? İrtica sözcüğünü siyasal dilden çıkarmaya eğilimli günümüzün bazı edebiyat eleştirmenleri (aynı zamanda sınıf terimini de yersiz ve yetersiz bulurlar) Maraş ve Sivas katliamlarını öngörmüş bu romanı, sadece Yakup Kadri'nin jakobenizmiyle açıklayabilirler mi? Panorama, son sahneyi gerçekçi kılan metin-içi gönderimlerle doludur. Ama burada asıl sorun, Yakup Kadri'nin tarihsel düşünebilme yetisi ya da arzusudur. Karaosmanoğlu yozlaşmayı araştırıyordu. Ve birey, psikenin olduğu kadar toplumsalın da ürünüydü. Romancılar tarihten kurtulmayı, tarih aşırılaşmayı, metinlerarası olmayı istiyorlar artık. Yazma ve okuma edimi hedonistleşmiş bulunuyor.
Sayfa 78
Hazza ulaşmak..
Mitteki en güzel metafor AŞK ve RUHUN birleşmesinden doğan çocuğun adının HEDONE, yani mutluluk olmasıdır. Çünkü aşkı bulan bir ruh mutluluğa ve hazza kavuşmuş olur.
Sayfa 36Kitabı okudu
Aristippos’a göre her davranışın nedeni, mutlu olmak isteğidir. Yaşamın gereği hazdır, haz insanı insan eden duygudur. Bilgilerimiz duygularımızla alabildiğimiz kadardır, bunda öteye geçmez. Bu yüzden Aristippos duygularımızın getirdiği hazza yönelmeyi, acıdan kaçmayı söyler. En üstün iyi, hazdır. Ancak gerçek haz sürekli olandır. Sürekli olan hazza ise ancak bilgelikle varılabilir.
Kaygıyla bilinçli olarak baş etmek mümkün olduğu gibi bilinçsizce baş etmeye çalışmak insanın önündeki tercihlerden birisidir. Bilinçsiz baş etmede kişi kaygının kaynağından habersiz sadece duyu organlarının hazzını esas alır. Kaygısını gidereceğini zannettiği her zevk aslında gerçeklikten kaçıştır.
