“Bizi gökyüzünü seyreden bir böcekle mukayese edebilirim. Böcek başını kaldırıp gökyüzüne bakar ve, 'Şu bitki sapına tırmanayım. Oradan yıldıza yetişebilirim gibi gözüküyor.' der. Sabahtan akşama dek tırmanır. Sonunda en yukarı çıktığındaysa tüm çabalarının beyhude olduğunu fark eder. Zemin sadece birkaç adım altındadır. Ama gökyüzündeki yıldıza hâlâ işe başladığı an ki konumu kadar uzaktadır. Üstelik artık daha yukarı tırmanmasını sağlayacak bir yol da yoktur. İnancını kaybeder. Kainatın sonsuz büyüklüğü karşısında hiçbir şey yapamayacağını idrak eder. Böylece tüm umudunu ve mutluluğunu sonsuza dek yitirmiş olur.”
Şuşanik, günümüze yazılı olarak ulaşabilmiş olan, bilinen en eski Gürcü edebi eseridir. MS 5. yüzyıl’da yaşamış olan yazar
Iakob Tsurtaveli’nin ‘Kutsal Shushanik’in Şehit Oluşu’ adlı eseridir orijinali.
Şuşanik’in şehadetini anlatan el yazması ilk kez 1882’de basılmış. ‘Şuşanik’in Şehadeti’ Türkçeye çevrilip 2019’da Şuşanik adıyla bu kitapta iki dilde (Türkçe ve Gürcüce) yayımlanmış. Yazarın ayrıca günümüze ulaşmamış başka kitaplarının da olduğu sanılmakta.
Peki, kimdir bu Şuşanik?
Şuşanik, inancı sebebiyle zulme uğrayan kadınlardan birisi.
Kitap, Gürcü kralı Vahtang Gorgasali’nin hüküm sürdüğü dönemde (MS 439-502), Gürcistan’ın Aşağı Kartli bölgesini yöneten Prens Varsken’in Hristiyanlıktan çıkıp Zerdüşt dinine girmesinin ardından, eşi Kraliçe Şuşanik’e yaptığı eziyeti anlatır. Kraliçe Şuşanik, kocası Varsken’in baskısına boyun eğmeyip Hristiyan kalmayı devam eder ve saraydan ayrılıp küçük bir evde şehadete ermek için Tanrı yolunda çile çekmeye başlar. Azize’nin bu yolculuğunu bu kitapta anlatan yazar, sadece anlatıcı değil aynı zamanda bu romanın kişilerinden biridir.
Kitap, dünyanın ilk romanı olarak değerlendiriliyor. Aslında hagiografi eseri olarak da geçiyor. (hagiografi: Hristiyanlıkta azizlerin, kilise büyüklerinin ve kendini dine adayanların hayatlarının anlatıldığı eserdir).
İlk kez bu tarz bir roman okudum. İki dilli ve farklı alfabelerle yazılmış olmasından dolayı ilgimi çekti.
ŞuşanikIakob Tsurtaveli · Othello Kitap · 202053 okunma